مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 08 تیر 1401 - 09:14
کتاب «لغزش های اعتقاد در عصر غیبت (گونه‌ها، زمینه‌ها و راهکارها)» اثر حسن ملایی است که در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه منتشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «لغزش های اعتقاد در عصر غیبت (گونه‌ها، زمینه‌ها و راهکارها)» اثر حسن ملایی است که در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۱۷ صفحه منتشر شد.
زمان غیبت امام عصر (عج) بر طبق متون دینی به گونه‌ای خواهد بود که اعتقادات و باورهای دینی و مهدوی یک مسلمان به شدت مورد هجمه قرار می‌گیرد و دینداری برای مسلمانان با چالش‌های خطرناکی مواجه خواهد شد.
این پیش بینی معصومین (ع) امروزه با تأملی در وضعیت دینداری آحاد جامعه انسانی و با هجوم بی امان جبهه شیطان بر باورهای الهی کاملاً مشهود است.
قطعاً چنین لغزش‌هایی در امور اعتقادی با زمینه‌های فردی و عوامل اجتماعی شکل می‌گیرد و موجب ایجاد انحراف در باورها می‌شود که باید مورد بررسی موشکافانه و عالمانه قرار گیرد؛ زیرا تا لغزش‌ها و بسترهای ایجاد آن شناسایی نشود، ارائه راهکار ممکن نخواهد بود؛ بنابراین رسالت مهم ما پس از شناسایی مذکور، یافتن راهکارهای مؤثر برای از بین بردن یا کاهش این لغزش‌ها است.
اهداف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل و زمینه‌های لغزش اعتقادی در زمانه غیبت و جاره اندیشی و ارائه راهکار و رفع چالش‌های اعتقادی در عصر غیبت بوده است.
ساختار اثر
این اثر در چهار فصل تألیف شده است؛ در فصل اول این اثر که به کلیات و مفاهیم اختصاص یافته، در قالب دو گفتار، به مبحث «جایگاه اعتقادات در اسلام» و «غیبت امام عصر (عج) و انتظار ظهور» پرداخته شده است.
نویسنده در دومین فصل از این اثر، «گونه شناسی لغزش‌های اعتقادی» را در سه گفتار با عناوین مفهوم شناسی لغزش اعتقادی، لغزش‌های مشترک در همه اعصار، و لغزش‌های ویژه در عصر غیبت مورد بحث و بررسی قرار داده است.
از جمله لغزش‌های ذکر شده در این فصل می‌توان به انکار و شک درباره وجود حضرت مهدی (عج)، ادعای مهدویت (مهدی بودن)، ناامیدی از ظهور امام زمان (عج)، بی فایده دانستن امام غیب، انحراف در عقیده رجعت هنگام ظهور، تمام معجزه بودن ظهور اشاره کرد.
«زمینه شناسی بسترهای بروز و گسترش لغزش‌های اعتقادی» عنوان سومین فصل از این کتاب است که نویسنده در دو گفتار به لغزش‌های درونی و بیرونی بروز لغزش‌های اعتقادی می‌پردازد؛ در این فصل، زمینه‌های بینشی، گرایشی و رفتاری بروز لغزش‌های اعتقادی تبیین شده است.
در چهارمین و آخرین فصل از کتاب مذکور، «راهکارشناسی مقابله با لغزش‌های اعتقادی» مورد بررسی قرار می‌گیرد که در این راستا، راهکارهای فرهنگی معرفتی، راهکارهای اخلاقی – تربیتی، و راهکارهای سیاسی – اجتماعی تشریح شده است.
راهکارهای سیاسی – اجتماعی مقابله با لغزش‌های اعتقادی عصر غیبت
انسان موجودی اجتماعی است و برای برآوردن نیازمندی‌های خود به رفت و آمد در جامعه و معاشرت با افراد گوناگون و مواجهه با قوانین جاری در آن نیاز دارد.
همین ورود به جامعه در صورتی که از صلاح کافی برخوردار نباشد، می‌تواند بسترساز ایجاد لغزش‌هایی در باورهای دینی او شود.
از این رو باید راهکارهایی را یافت که با جامعه مرتبط است و با سیاست و سیاسیون ارتباط دارد و به اجرای آن همت گماشت.
برخی از مهم‌ترین راهکارهای سیاسی – اجتماعی برای حفظ ایمان و مصون ماندن از لغزش‌های اعتقادی عبارتند از: صالح بودن خواص و نخبگان جامعه، عدالت گستری در حد توان، برخورد با افراد و فرقه‌های انحرافی، دشمن شناسی و بصیرت افزایی، تقیه منطقی و هشیارانه، بسیج عمومی و سازماندهی نیروها و تقویت امور مالی و اقتصادی جامعه.