فرهنگ اقتصادی
امیرالمومنین امام علی سلام الله علیه می فرمایند :
به كسي كه توفيق شكرگزاري داده شود از فزوني يافتن (نعمت) محروم نگردد.
من أُعطِيَ الشُّكرَ لَم يُحَرمِ الزِّيادَةَ.
نهج البلاغه، حكمت 135
مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 28 مرداد 1404 - 10:40
نشستی با موضوع «معمای عقلانیت در آزمایشگاه زنده اقتصاد اسلامی، مظنه هایی برای نظام اقتصادی برآمده از رفتار اربعینی» امروز سه شنبه ساعت ۲۰ برگزار میشود.
خلاصه خبر
این نشستها را انجمن علمی مطالعات اسلامی در علوم انسانی برگزار میکند.
در این جلسه علی نعمتی هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد و حمد جعفری نژاد دکترای اقتصاد پولی دانشگاه فردوسی مشهد سخنرانی خواهند کرد.
به گزارش خبرگزاری رضوی؛ تفاوت کسی که کار می کند با آدم های بیکار چیست؟ به نظر شما زندگی کدام شان راحت تر است؟ در اینکه زندگی آدم های شاغل راحت تر و حتی شیرین تر است، هیچ شکی نداشته باشید. زندگی مردمی که کار و حرفه مناسبی دارند با بقیه مردم فرق می کند، اصلاً زندگی شان نظم دارد. این گروه از افراد در جمع خانواده و آشنایان هم ابهت خاصی دارند. به نظر می رسد که شغل داشتن به انسان هویت می دهد. به همین دلیل است که در سبک زندگی رضوی بر این نکته تأکید زیادی شده است تا مردم زندگی راحت تر و شادتری داشته باشند.
دکتر طاهره محسنی، استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام و کارشناس مذهبی، نکته های بسیار مهم و جالبی درباره توضیه های امام رضا علیه السلام درخصوص شغل و حرفه مطرح می کند که مطالعه آن می تواند درس های مهمی برای هر کدام از ما باشد.
فایده های کار کردن
اگر در مکتب امام رضا (ع) بنشینید و این سؤال را مطرح کنید که چرا باید کار کنیم و یا اصولاً کار کردن و داشتن شغل چه فایده ای برای ما دارد؟ با بعضی از خوبی ها و محاسن یک شغل مناسب آشنا می شوید:
1- کار؛ لذت بخش و سرگرم کننده: یکی از مزیت های اصلی کار کردن، به غیر از کسب درآمد، این است که انسان را سرگرم می کند و مانع از کسالت و دلمردگی او می شود. این نکته را امام (ع) در حدیثی که در کتاب بحار الانوار نوشته شده، تأکید فرموده است که: «اگر اینطور بود که مردم همه لوازم و مایحتاج خود را در اختیار داشتند، زندگی کردن برای آنها خوشایند و دلپذیر نبود و لذتی از آن نمی بردند. آیا دقت کرده ای و دیده ای زمانی که فردی به مهمانی می رود و در آن از بیکاری خسته می شود و احساس بی حوصلگی و کسالت می کند، به همین دلیل با خودش کلنجار می رود تا خود را به کاری مشغول کند.»
مقدمه
کار و تلاش اقتصادی، افزون بر نقش مثبت در تعالی شخصیت انسان و کسب درآمد، توسعه و پیشرفت جامعه را به دنبال دارد. کار، منشأ اصلی تولید ثروت است. در بینش و تفکر اسلامی، کار خلاّق و مولد، منشأ کسب مال و درآمد و کلید استفاده از منابع طبیعی و خدادادی است. منطق فطرت نیز برای پدیدآورنده یک شیء، حق تصرف در آن را میپذیرد و او را مالک میشناسند. به همین جهت مالک اصلی و حقیقی همه موجودات، خداست. در بینش اسلامی، هر انسانی پس از کار مولد و مفید روی مواد طبیعت، میتواند مالک کالای تولید شده باشد و هیچ کس حق تصرف آن را ندارد. در این مقاله ضمن بیان مفهومشناسی کسب و کار، اهمیت و آداب آن از نگاه اسلام بیان میشود.
مفهومشناسی کسب و کار
«کار» در لغت بر عمل، کردار و شغل انسان[1] اطلاق شده و در اصطلاح، فعالیت مستمری است که به تولید کالا یا خدمتی میانجامد و به آن دستمزدی تعلق میگیرد.[2] برخی صاحبنظران کار را سرچشمه انباشت ثروت و سرمایه و سرانجام رشد و شکوفایی جوامع دانسته و آن را استفاده انسان از نیروی مادی و معنوی خود در راه تولید ثروت یا ایجاد خدمات معنا کردهاند.[3] برخی دیگر نیز کار را مجموعه عملیاتی دانستهاند که انسان به کمک مغز، دستها، ابزار و ماشینها برای استفاده عملی از ماده روی آن انجام میدهد و این اعمال نیز متقابلاً در انسان اثر میگذارد و او را تغییر میدهند.[4] «کسب» نیز به معنای تحصیل، به دست آوردن و حرفه و شغل[5] و نیز طلب معاش و رزق با زحمت و محنت و طلب روزی برای اهل خود[6] آمده است. راغب اصفهانی آن را چیزی که انسان برای به دست آوردن بهره و منفعت دنبال میکند (مانند کسب مال)، معنا کرده است.[7]
اهمیت کار در اسلام
تشویق به کار و تلاش به عنوان عامل مهمی در رشد معنوی و تربیتی و سلامت فکری و معیشتی انسان، موضوعی است که قرآن کریم در آیات متعددی انسان رابه آن دعوت و توصیه نموده است. در قرآن کریم حدود 400 آیه در تشویق به کارو تلاش و بیان ارزش و اهمیت و آثار و برکات (کار و تلاش) وارد شده است. درقرآن کریم از کلمات مترادف و هم معنی با کار و تلاش و مشاغل انبیاء و توصیه ها و تشویق های آنان به کار و تلاش یاد شده است. در این مقاله علاوه بر مطالب فوق به نقش کار و تلاش در تعالی معنوی و اخلاقی انسان و کیفیت و کمیت کار و فعالیت و تخصص گرائی و نهی از شغل های کاذب و اشتغال زنان از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته شده است. قرآن کریم با ایجاد شناخت از طریق عقل، قلب و قوای حسی و با تحریکمیل و انگیزه و جهت دهی غرائز، انفعالات، عواطف و احساسات و توجه دهیبه قدرت و حرکت گیری به برکت استعانت از قوه و قدرت الهی زمینه را برای شکل گیری کار و تلاش در صحنه عمل برای انسان فراهم آورده است و بر شأناین موجود مختار و انتخاب گر برای کارهائی که کمال و تعالی او را فراهم آوردبا تعلیم و تربیت، با کار آفرینی و توصیه به کسب تخصص در حرفه و کار افزوده است.
بهترین دعاهای مجرب برای گره گشایی کارهای سخت و باز شدن راههای بسته
در زندگی همه ما زمان هایی هست که احساس میکنیم در بن بست قرار گرفته ایم. مشکلات پیچیده، اتفاقات غیر منتظره و سختی هایی که راه حلی برایشان پیدا نمیشود. در چنین شرایطی، توسل به خداوند متعال از طریق دعا و ذکرهای مجرب میتواند نه تنها دل را آرام کند، بلکه گره از کار فرو بسته ما نیز باز کند.
در ادامه، مجموعه ای از بهترین و معتبرترین دعاها برای گره گشایی، باز شدن درهای بسته و رفع سختی ها تقدیم میشود:
امام صادق عليهالسلام:
۰.اَلنّاسُ يَسْتَغْنونَ اِذا عُدِلَ بَيْنَهُمْ وَ تُنْزِلُ السَّماءُ رِزْقَها وَ تُخْرِجُ الاَْرْضُ بَرَكَتَها بِاِذْنِ اللّهِ تَعالى؛۱
۰.اگر در ميان مردم عدالت اجرا شود، بىنياز مىشوند و به اذن خداوند متعال، آسمان روزىِ خود را فرو مىفرستد و زمين بركاتش را بيرون مىريزد.
۲
لقمان عليهالسلام:
۰.يا بُنَيَّ، إنَّ في يَدَيكَ لُؤلُؤا وأنتَ تَزعُمُ أنَّكَ فَقيرٌ؟۲
۰.فرزندم! در دستانت مرواريد است و تو مىپندارى كه نادارى؟
۳
امام صادق عليهالسلام:
۰.اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْجَمالَ وَ التَّجَمُّلَ وَ يُبْغِضُ البُؤْسَ وَ التَّباؤُسَ؛۳
۰.خداوند زيبايى و آراستگى را دوست دارد و با فقر و تظاهر به فقر دشمن است.
متن کامل دعا:
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی مِنْ فَضْلِکَ الْوَاسِعِ الْحَلالِ الطَّیِّبِ رِزْقاً وَاسِعاً حَلالاً طَیِّباً بَلاغاً لِلدُّنْیَا وَالآخِرَةِ صَبّاً صَبّاً هَنِیئاً مَرِیئاً مِنْ غَیْرِ کَدٍّ وَلا مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ، إِلَّا سَعَةً مِنْ فَضْلِکَ الْوَاسِعِ، فَإِنَّکَ قُلْتَ: «وَسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ»، فَمِنْ فَضْلِکَ أَسْأَلُ، وَمِنْ عَطِیَّتِکَ أَسْأَلُ، وَمِنْ یَدِکَ الْمَلَأَی أَسْأَلُ
منبع: مصباح کفعمی، صفحه ۱۷۱
مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 14 اردیبهشت 1404 - 06:00
سید اکبر سیدینیا گفت: تأسیس فروشگاههای زنجیرهای،تأسیس شرکتهای چند ملیتی و جهانی، تبدیل خرید و مصرف به هنجار و ارزش، ظهور مدگرایی و اشاعه نیازهای کاذب از ابزارهای مهم مصرف گرایی نوین است.
خلاصه خبر
مصرفگرایی عبارت است از اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه و داراییهای مادی.
مصرفگرایی با تغییر اندیشه مردم درباره مصرف پدید میآید.
در این تغییر اصل اساسی این بود که مصرف تبدیل به یک ارزش و هنجار شد و مصرفگرایی دیگر نکوهیده نبود.
این وسایل، سلیقهها و فرهنگ مصرف را تغییر میدهند.
یعنی با تغییر فرهنگ، الگوهای جدید مصرف شکل میگیرند یا الگوهای پیشین اصلاح میشوند.
برای مدیریت مصرفگرایی باید فرهنگ و تغییرات آن کنترل شود و با اصول، باورها و سیاستهای جامعه خودمان سنجیده و مقایسه شود.
برای مدیریت و اصلاح مصرفگرایی باید مانند زمان ترویج آن، بر روی تغییر فرهنگ و باور افراد جامعه درباره مصرف برنامهریزی کرده و بر آن پافشاری کنیم.
دولتها باید سیاست میانه را در پیش بگیرند به این معنا که با پیشگرفتن سیاستهای اقتصادی مناسب رفاه و قدرت خرید مردم را افزایش دهند و مردم را به مصرف تولیدات داخلی ترغیب کنند و از طرف دیگر، فرهنگ مصرف درست و بدون اسراف و تبذیر را و عدم مصرفگرایی بیرویه را از طریق ابزارهای فرهنگسازی مانند رسانه، فضای مجازی، استفاده از نظرات اندیشمندان، رفتار و سیاست صحیح خود دولت و نهادهای دولتی، جلوگیری از تبلیغات بیرویه و ترویج خرید از بنگاههای خرد اقتصادی مانند فروشگاههای کوچک محلی و … در جامعه ترویج و جاری سازد.
رئیس مذهب شیعه در کنار توجه ویژه به توسعه دانش در جهان تشیع، بر افزایش قدرت اقتصادی شیعیان تاکید ویژهای داشته و همواره بر تحقق این هدف از راه های مشروع تاکید مینمود و آثار زیانبار و خطرناک افزایش شدید قیمتها و گسترش فقر را یادآور شده بود؛ بخشی مهم از سیره امام صادق که کمتر به آن توجه شده است.
به گزارش «تابناک»؛ امام صادق ـ علیه السلام ـ که ششمین امام معصوم است و مذهب شیعه را با نام او به عنوان مذهب جعفری میشناسند، در سال ۸۰ یا ۸۳ قمری در مدینه به دنیا آمد و پس از رحلت پدر، رهبری فکری و سیاسی شیعیان اصیل پیرو مذهب امامیه را بر عهده گرفت. آن حضرت تا سال ۱۴۸ قمری در قید حیات بود. در این مدت هزاران شاگرد در محفل درسش حاضر میشدند و مورد ستایش تمامی عالمان عصر خویش بود. در متون دینی شیعه، چندین هزار روایت از آن حضرت در تفسیر، اخلاق و به ویژه فقه، رسیده که باعث عظمت حدیث شیعه و موجب تقویت بنیه علمی آن است.