فضائل اخلاقی
قـالَ النّبِيّ صلي الله عليه و آله: اَلا اَدُلُّكُمْ عَلى خَيْرِ اَخْلاقِ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ؟ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطى مَنْ حَرَمَكَ وَتَعْـفُو عَمَّـنْ ظَلَمَكَ. [تحف العقول، ص 45]
رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: آيا شـما را به بهترين اخلاق دنيا و آخرت راهنمايى كنم؟ آن است كه با هركس كه از توگسسته است، بپيوندى به هر كس كه تو را محروم كرده، عطا كنى و هر كس را كه به تو ستم كرده است، عفو كنى.
قـالَ النّبِيّ صلي الله عليه و آله: لِلْمُؤمِنِ عَلَى الْمُؤمِنِ سَبْعَةُ حُقُوقٍ واجِبَةٍ مِنَ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ عَلَيه:
اَلِأجْـلالُ فى عَيْنِهِ،
وَ الْوُدُّ لَهُ فى صَدْرِهِ،
وَ المُواساةُ لَهُ فى مالِهِ،
وَ اَنْ يُحَـرِّمَ غَيْبَتـَهُ
وَ اَنْ يَعُودَهُ فى مَرَضِهِ،
وَ اَنْ يُشَيِّـعَ جِـنازَتَهُ
وَ اَنْ لايَقُولَ فيهِ بَعْدَ مَوْتِهِ اِلاّ خَيْرا. [من لايحضره الفقيه، ج 4 ص 398]
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: مؤمن برگردن برادر مؤمنش هفت حقّ واجب دارد كه از سوى خدا بر او واجب شده است:
۱ ـ در چشمش به ديده احترام به او بنگرد.
۲ ـ در دلش محبّت او را داشته باشد.
۳ ـ در مالش او را هم شريك سازد.
۴ ـ غيبت او را حرام بشمارد.
۵ ـ هنگام بيمارى از او عيادت كند.
۶ ـ جنازه اش را تشييع كند.
۷ ـ پس ازمرگش، جز خيروخوبى درباره او نگويد.
قـالَ النّبِيّ صلي الله عليه و آله: اَلْجَليسُ الصّالِحُ خَيرٌ مِنَ الوَحْدَةِ وَ الْوَحْدَةُ خَيرٌ مِنْ جَليسِ السُّوءِ وَ اِمْلاءُ الْخَيْرِ خَيْرٌ مِنَ السُّكُوتِ وَ السُّكُوتُ خيرٌ مِنْ اِمْلاءِ الشَّرِّ. [بحارالانوار، ج 74 ص 84]
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: همنشين شايسته و خوب، بهتر از تنهايى است و تنـهايـى بهـتر از همنـشين بـد اسـت. يـاد دادن نيـكى بهـتر از سـكوت است و سكوت، بهتر از ياد دادن بدى است.
قـالَ النّبِيّ صلي الله عليه و آله: اَيُّـهَا النّـاسُ! اِنَّ رَبَّكُمْ واحِدٌ و اِنَّ اَباكُمْ واحِدٌ كُلُّـكُمْ لاِ?َمَ وَ آدَمُ مِنْ تُـرابٍ «اِنَّ اَكرَمَـكُمِْ عِنْدَ اللّه ِ اَتْقيكُـمْ» وَ لَيْسَ لِعَرَبىٍّ عَلى عَجَمِىٍّ فَضْلٌ اِلاّ بِالتَّقْوى. [تحف العقول، ص 34]
رسول خدا صلي الله عليه و آله در خطبه «حجّة الوداع» فرمود: اى مردم! پروردگارتان يكى است، پدرتان هم يكى است، همه شما از آدميد و آدم از خاك است. «گرامى ترين شما نزدخداوند، پرهيزكارترين شماست» عرب را بر عجم هيچ برترى نيست، مگر به تقوا
چگونگی منزل کردن در دنیای فانی
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
فَانزِل نَفسَکَ مِنَ الدُّنیا کَمَثَلِ مَنزِلٍ نَزَلتَهُ ساعَةً ثُمَّ ارتَحَلتَ عَنهُ.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
خود را در دنیا چنان منزل ده که گویی ساعتی در آن منزل داری و سپس از آن کوچ می کنی.
بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۶۵.
صبر چیست و کدام صبر افضل است؟
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
الصَّبرُ صَبرانِ: صَبرٌ عَلی البَلاءِ حَسَنٌ جَمیلٌ وَ أفضَلُ الصَّبرَین الوَرَعُ عَن المَحارم.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
صبر بر دو گونه است: صبر بر بلا که نیکو و زیباست و برترین این دو قسم پرهیز نمودن از حرامهای الهی است.
جهاد با نفس ،ح ۱۶۳- وسائل الشیعه آل البیت ع.. شیخ حرعاملی ج۱۵ ص۲۳۷ حدیث ۲۰۳۷۲
مشورت با چه کسی؟
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
اِستَشِر فی أمرِک الَّذینَ یخشَونَ اللَّهَ.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
در کار خود، [فقط] با کسانی مشورت کن که در برابر خدا خاشع هستند.
تحف العقول، ص ۲۹۳. بحار الانوار ج ۷۵ ص۱۷۲.
آرایش خویشتن برای خداوند
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
تَزَین للَّهِ‌ِ بِالصِّدقِ فِی الاعمالِ.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
با راست کرداری، خود را برای خدا بیارای.
تحف العقول، ص ۲۸۵ . بحار الانوار ج ۷۵ ص۱۶۴.
اهل حیاء و عفت محبوب خدا
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
قال (ع): قال رسول الله صلی الله علیه وآله: ان الله یحب الحیئ الحلیم العفیف المتعفف.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
همانا خداوند انسان با حیا و بردبار را دوست دارد. خداوند دوست می دارد کسی را که با حیا، بردبار، پاکدامن، و باز ایستنده ی از حرام باشد.
جهاد با نفس، ح۲۵۹ - وسائل الشیعة الإسلامیة. ج۱۱ ص۲۱۱.
خدا اهل مدارا را دوست دارد
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه:
اِنَّ اللهَ رَفیقٌ یحِبُّ الرِّفقَ ویعطی علی الرفق ما لا یعطی علی العنف.
حضرت امام محمد باقر سلام الله علیه می فرماید:
خداوند ( دوست ) اهل مدارا است و مدارا را دوست دارد و به اهل ( رفاقت و دوستی ) عطا می کند آنچه را که به اهل عتاب و رفتار خشن عطا نمی کند.
جهاد با نفس، ح ۲۸۳. وسائل الشیعه الاسلامیة. ج۱۱ ص۲۱۲.