مهر | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 20:24

نهمین نشست از سلسله نشست‌های دورِ کتاب انتشارات امیرکبیر، بررسی کتاب مجموعه قصه‌های ایرانی «گنجینه فرهنگ مردم» با حضور فرزانه فخریان بود.

خلاصه خبر

جلسه با توضیحاتی درباره اهمیت فرهنگ عامیانه و قصه‌های عامیانه در رشد جوامع آغاز شد، و با بیان ارتباط و کارکرد این قصه گ‌ها با بستر اجتماعی و تربیتی گفتگو ادامه پیدا کرد.
وی افزود: من آرزو داشتم که امروز به شکلی جدی‌تر به ادبیات عامه می‌پرداختیم.
دقیقاً همان کاری که مرحوم انجوی شیرازی انجام دادند، یعنی ثبت قصه‌های عامه، به نظر من به نوعی هویت‌بخش به این میراث بود.
باز تولید قصه ها و آمیختگی خرده فرهنگ‌ها
آن کودک که داستان را شنیده بود، به خانه می‌رفت و ممکن بود آن را برای خواهر کوچک‌ترش بازگو کند و بدین ترتیب قصه در جامعه می‌چرخید.
او ادامه داد: حال با فرض اینکه این معلم ممکن است از شهر دیگری - مثلاً از شهر همسایه - آمده باشد، روایتی خاص از داستان را با خود آورده و ارائه می‌داده است.
ممکن بوده این قصه در آن منطقه تغییر کند، یا روایتی از آن قصه که در منطقهٔ اصلی رایج بوده، در قالب جدیدی ریخته شود.
وقتی کودک برای خواهرش داستان را تعریف می‌کرد، و فرد بزرگ‌تری آن را می‌شنید، ممکن بود بگوید: «نه، در اینجا قصه به این شکل نیست.
قصه های عامیانه، ریشه شناخت جوامع بشری
او به نقش مادربزرگ و مادر در قصه گویی اشاره کرد و افزود: نکته بسیار دقیق دیگر، وجود تفاوت در روایت حتی بین نسل‌های مختلف یک خانواده در یک خط سیر طولی است.
به عنوان مثال، قصه هانسل و گرتل را در نظر بگیرید که به‌عنوان ماده خام قرار می‌گیرد، در کنار انواع روایت‌های مختلفی که ممکن است از آن شنیده باشیم.
به این صورت که من تا اینجا روایت را می‌نویسم، سپس فرد بعدی داستان را می‌گیرد و آن را کمی بهبود بخشیده و جذاب‌تر می‌کند و این روند نسل به نسل ادامه می‌یابد تا انگار آن قصه پخته‌تر و کامل‌تر می‌شود.
قصه به عنوان یک عنصر فرهنگی در فضای جامعه - چه کوچک و چه بزرگ - مطرح می‌شده و سپس آن جامعه بنا بر نیازهای خود آن را تغییر می‌داده، حتی با یک تغییر کوچک.
ممکن است تا آن لحظه، عنصری در قصه نام نداشته، اما از این پس نام می‌یابد.
یا تا قبل از این، ردپایی از خانواده شخصیت در داستان دیده نمی‌شده، اما در روایت بعدی، حضور خانواده پررنگ می‌شود.
ممکن است ناگهان خاله‌ای در قصه ظاهر شود که در روایت قبلی وجود نداشته است.
این نیاز ذاتی به شنیدن و بازگو کردن داستان‌های زندگی، نشان از تداوم همان روحیه‌ قصه‌گویی در بستر جدید و مدرن دارد.

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:37 ادامه مطلب نظر بدهید 3

اعتماد | همه | جمعه، 09 آبان 1404 - 20:46

در حالی که دونالد ترامپ هرگونه تصمیم برای حمله به ونزوئلا را انکار کرده، گزارش‌ها حاکی از آن است که رئیس‌جمهور ونزوئلا از روسیه درخواست ارسال تجهیزات پیشرفته نظامی کرده است.

خلاصه خبر

در حالی که دونالد ترامپ هرگونه تصمیم برای حمله به ونزوئلا را انکار کرده، گزارش‌ها حاکی از آن است که رئیس‌جمهور ونزوئلا از روسیه درخواست ارسال تجهیزات پیشرفته نظامی کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا غروب جمعه گزارش‌رسانه‌ها در مورد حمله به ونزوئلا را انکار کرد .
یک مقام آمریکایی به شبکه الجزیره گفت که ناو هواپیمابر «یواس‌اس جرالد آر.

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:36 ادامه مطلب نظر بدهید 257

مهر | فرهنگی و هنری، اجتماعی و حوادث | چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 20:58

تبریز- وزیر امور خارجه ایران با اشاره به پیشینه هزار ساله مشارکت مردم ایران در ساخت مدارس، گفت: سنت ارزشمند مدرسه‌سازی ایرانی باید در سازمان ملل ثبت جهانی شود.

خلاصه خبر

به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس عراقچی عصر چهارشنبه در بیست‌وهفتمین جشنواره خیرین مدرسه‌ساز آذربایجان شرقی با تأکید بر نقش مردم در توسعه فضاهای آموزشی کشور گفت: شهادت می‌دهم که رئیس جمهور عاشق مدرسه و آموزش است و در تمامی نشست‌های هیأت دولت، روند پیشرفت ساخت مدارس را شخصاً از وزیر آموزش و پرورش مطالبه و پیگیری می‌کند.
وزیر امور خارجه، مردمی‌سازی مدرسه‌سازی را یکی از نگاه‌های مهم دولت دانست و اظهار داشت: به باور رئیس جمهور، توسعه فضاهای آموزشی نباید صرفاً محدود به منابع دولتی باشد، بلکه مردم باید خود را شریک اصلی در ساخت و آبادانی مدارس بدانند.

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:34 ادامه مطلب نظر بدهید 323

مهر | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 08 آبان 1404 - 09:30

کتاب «آقای فهمیده» نوشته محدثه‌سادات طباطبایی با تصویرگری سعید شمس از انتشارات کتابک، رمانی داستانی برای کودکان است که زندگی شهید حسین فهمیده را بازگو می‌کند.

خلاصه خبر

رمان «آقای فهمیده» با نثری روان و ساده، تلاش دارد زندگی و شخصیت حسین فهمیده را برای مخاطب کودک و نوجوان ترسیم کند.
پدر حسین در گفت‌وگویی دوستانه با او، اهمیت حضور رزمندگان بزرگ‌تر و تجربه آنان را توضیح می‌دهد و تلاش می‌کند فرزندش را از خطرات احتمالی آگاه سازد، اما حسین همچنان آرزوی حضور در جبهه را در ذهن خود حفظ می‌کند.
او در یک اقدام ناگهانی تصمیم می‌گیرد خرید نان را به یکی پسرهای همسایه تحویل دهد و خود نیز به جبهه برود.
این صحنه‌ها به مخاطب کودک و نوجوان نشان می‌دهد که تصمیمات بزرگ و شجاعانه می‌تواند از دل زندگی روزمره و کوچک‌ترین اقدامات شکل گیرد و اهمیت هم‌کاری، همدلی و تلاش شخصی در مسیر اهداف را برجسته می‌کند.
حسین تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا برای کشورش مفید باشد و در این راه شهید شود.
او فقط با همان‌ها می‌تواند جلوی ورود دشمن و عدم محاصره رزمندگان را بگیرد.
این لحظات به خواننده کمک می‌کند تا اهمیت آرامش و زندگی روزمره را درک کند و همزمان با او، رشادت و مسئولیت‌پذیری را بیاموزد.
داستان با نمایش پیوستگی حسین و دوستانش در خط مقدم و همکاری با دیگر رزمندگان، ارزش‌های انسانی مانند همدلی، شجاعت، ازخودگذشتگی و تلاش برای اهداف بزرگ را برای مخاطب کودک روشن می‌کند.
لحظاتی که حسین با محمدرضا شمس و دیگر همراهانش اقدام به دفاع از شهر می‌کند و در نهایت جان خود را در راه میهن فدا می‌نماید، به طور مستقیم پیام رشادت و مسئولیت‌پذیری را منتقل می‌کند و کودک را با مفاهیم ایثار و شهادت آشنا می‌سازد.

 

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:32 ادامه مطلب نظر بدهید 391

مشرق | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 08 آبان 1404 - 01:12

برخی واژه‌های مصوب فرهنگستان، ابتدا با واکنش منفی و حتی تمسخر مواجه شدند، اما در گذر زمان پذیرفته شدند و امروزه به روانی و با بسامدی بالا به کار می‌روند؛ گویی عده‌ای سر جنگ با واژه‌ها دارند.

خلاصه خبر

واژه‌هایی مثل پیامک (برای اس‌ام‌اس)، رایانه (برای کامپیوتر)، خمیراک (برای پاستا یا ماکارونی)، برگَک (برای چیپس)، دندان آبی (برای بلوتوث)، هفتک (برای تیک)، گَرایه (برای ترند)، نماپاد (برای پادکست) و… مورد شوخی و طنز قرار گرفتند؛ بعضی حتی دستمایه ساخت کلیپ‌های طنز یا لطیفه‌های اینترنتی شده‌اند؛ بهگونه‌ای که خیلی‌ها نمی‌دانند کدام کلمه مصوب فرهنگستان است و کدام واژه برساخته ذهن طنزنویسان و بذله‌گویان.‌
رویکرد فرهنگستان، بازخورد جامعه
اما بسیاری از متخصصان زبان، طنز و مخالفت‌های اولیه را بخشی از فرآیند طبیعی دگرگونی زبان می‌دانند، و معتقدند گاهی برای جا افتادن واژه باید از گذر زمان و تغییر نسلی عبور کرد.‌
به‌عنوان مثال واژه‌های جایگزین در ورزش چندان جا نیفتاد و به کار نرفت، در نهایت بسیاری از واژه‌های مصوب فرهنگستان با فرازونشیب و اغلب با طنز و مخالفت وارد فضای زبان فارسی می‌شوند، اما برخی پس از سال‌ها جای خود را در زبان باز می‌کنند و برخی دیگر هرگز مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
نمونه واژه‌ها و داستان مخالفت‌ها
«انبازی» و «نشست» از واژه‌های کهن زبان فارسی و مصوب فرهنگستان ایران در برابر «شرکت» و «جلسه» بودند؛ «انباز» صورت دیگری از «هنباز/همباز» است (از -hama* (هم) و -bāǰa (قسمت، سهم).

 

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:26 ادامه مطلب نظر بدهید 137

مهر | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 08 آبان 1404 - 08:41

اعظم سعادتمند می‌گوید: قیصر امین‌پور از تجربه کردن نمی‌ترسید و به زبان خاص خودش رسیده بود، به همین دلیل در غزل، نیمایی و دیگر قالب‌ها هم پیوستگی شعرش را حفظ کرده بود.

خلاصه خبر

می‌خواستم بپرسم کجای شعر و شخصیت قیصر برای خانم سعادتمند جذاب‌تر است؟
آن موقع هنوز چندان هم در فضای شعر نبودم؛ فقط یک دوستدار شعر بودم.
یادم هست وقتی گزیده اشعار قیصر را خواندم، احساس کردم ای کاش من هم بتوانم شعر بگویم؛ یعنی فقط یک شعردوست نباشم، بلکه من هم بتوانم شاعر باشم.
شعر قیصر چنین تأثیر عجیب و غریبی روی من داشت.
یعنی شعر قیصر روی شاعر شدن شما تأثیر گذاشت؟
خواندن این کتاب واقعاً باعث شد من آرزو کنم که شاعر بشوم.
همین‌طور به ذهنم رسید که این شعر چقدر به فضای شعر، زبان و لحن قیصر نزدیک است.
فضای شعر، عرصه تبادل عواطف است.
یعنی وقتی شعری خوب می‌خوانید، تحت تأثیر آن شعر خوب در شما احساسی شکوفا می‌شود و بر شعر دیگری از شما اثر می‌گذارد.
یا اساساً چه چیزی در شعر قیصر برای شما ویژه و خاص است؟
یعنی هم شعر کودک سروده، هم شعر نوجوان گفته، هم ترانه نوشته و در هر قالبی که توانسته، تجربه کرده و اثر خوب خلق کرده است.
روحی شاعرانه در آثار قیصر جریان دارد که فرقی نمی‌کند آن شعر در چه قالبی سروده شده است؛ در هر صورت، زیباست و مخاطب با آن ارتباط برقرار می‌کند.
شاعرانگی در شعر او آن‌قدر پررنگ است که برای من قالب شعر رنگ می‌بازد.
آنچه من می‌بینم، خودِ شعر است، نه غزل بودن یا نیمایی یا سپید بودن آن.
شاعرانگی در شعر او آن‌قدر پررنگ است که برای من قالب شعر رنگ می‌بازد.
آنچه من می‌بینم، خودِ شعر است، نه غزل بودن یا نیمایی یا سپید بودن آن.
ببینید، قیصر واقعاً در شعرش به نوعی «فردیت» رسیده بود؛ یعنی به مرحله‌ای که شعرش یکپارچگی داشت.
هنوز هم وقتی می‌خواهیم به شاعران جوان توصیه کنیم که با زبان شعر امروز آشنا شوند، یکی از شاعرانی که همیشه تأکید می‌شود شعرش باید خوانده شود، قیصر امین‌پور است.
هنوز هم وقتی می‌خواهیم به شاعران جوان توصیه کنیم که با زبان شعر امروز آشنا شوند، یکی از شاعرانی که همیشه تأکید می‌شود شعرش باید خوانده شود، قیصر امین‌پور است
تا حالا از شعر قیصر در کلاس درس‌تان استفاده کردید؟
یعنی بچه‌ها واقعاً شعرش را دوست داشتند و می‌پرسیدند خانم!
این شعر از کیه؟
متأسفانه شعر شاعران جوان ما بسیار کلیشه‌ای شده و تقریباً داریم یک غزل واحد را از زبان همه شاعران می‌شنویم؛ در حالی که قیصر در شعرش حضور دارد و شعرش تشخص ویژه‌ای دارد.
به‌نظرم این نکته مهمی است که شاعر باید در شعرش ظهور و بروز داشته باشد و تشخص پیدا کند.
از نظر کمی، ما شاعر زیاد داریم.
البته نمی‌توانیم بگوییم این زیاد بودن شاعران یک ایراد است؛ چون زیاد بودن شاعران چیز بدی نیست.
من فکر می‌کنم شعر امروز همچنان در حال تجربه کردن است.
معتقدم شاعران باهوشی هم داریم که تلاش می‌کنند درگیر این فضا نشوند و واقعاً تأمل کنند و با تأمل شعر بنویسند و منتشر کنند.
یک شاعر برای اینکه یک مضمون را در شعرش بیاورد، باید زمانی را سپری کند تا آن مضمون پخته شود.
من فکر می‌کنم این سرعت در سرودن و انتشار شعر باعث شده شاعران به تقلید از هم روی بیاورند؛ یعنی وقتی یک شاعر شعری می‌نویسد، دقیقاً همان اصطلاح، مضمون یا ترکیب در اشعار شاعران دیگر هم تکرار می‌شود.
فضای مجازی چنین تأثیری بر شعر شاعران امروز گذاشته است، با این وجود، من در کل امیدوارم و معتقدم شاعران باهوشی هم داریم که تلاش می‌کنند درگیر این فضا نشوند و واقعاً تأمل کنند و با تأمل شعر بنویسند و منتشر کنند.

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:20 ادامه مطلب نظر بدهید 315

مهر | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 08 آبان 1404 - 09:12

اساطیر حتی در علوم تجربی، مفاهیم متافیزیکی و نمادها به‌صورت آشکار و پنهان وارد می‌شوند و بخشی از تصویر ما از جهان را شکل می‌دهند.​

خلاصه خبر

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «اسطوره‌ها و زندگی ما» نوشته مری میجلی، فیلسوف اخلاق و استاد فلسفه، به بررسی نقش اساسی اساطیر، نمادها و تصورات پنداشتی در فهم انسان از جهان و زندگی می‌پردازد.
او نشان می‌دهد که بسیاری از ایده‌ها و افکار امروزی، حتی آن‌هایی که ظاهراً مبتنی بر علم هستند، در واقع از خیال و نمادها سرچشمه می‌گیرند و این اسطوره‌ها قدرت خود را مدیون ظاهر علمی‌شان دارند.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «ما عادت داریم اسطوره‌ها را متضاد علم قلمداد کنیم.
«اسطوره‌ها و زندگی ما» کتابی است که به‌صورت فلسفی و اخلاقی به نقش اسطوره‌ها و نمادها در زندگی انسان و جهان‌بینی معاصر می‌پردازد و برای علاقه‌مندان به فلسفه، اخلاق و مطالعات فرهنگی توصیه می‌شود.

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:16 ادامه مطلب نظر بدهید 561

مهر | سیاسی | چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 15:06

کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: کشورهای اسلامی که در شرم الشیخ به عنوان پشتوانه بین‌المللی و اسلامی و عربی در امضای توافقنامه آتش بس حضور داشتند؛ باید نسبت به نقض آتش بس واکنش نشان دهند.

خلاصه خبر

هانی‌زاده با اشاره به بندهای این توافقنامه بیان کرد: اکثر بندهای این توافقنامه به نفع رژیم صهیونیستی تنظیم شده و از قبل قابل پیش بینی بود که دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی درصدد هستند نقش حماس را در غزه کمرنگ کنند و شرایطی فراهم آورند که بعد از آزادی گروگان‌های اسرائیلی بار دیگر ارتش به بهانه‌های مختلف به غزه حمله کند.
هانی زاده نقض آتش بس توسط رژیم صهیونیستی را فرار رو به جلوی نتانیاهو دانست و افزود: تجربه ثابت کرده است که هرگاه رژیم صهیونیستی با یک بحران داخلی مواجه می‌شود با بحران دیگری سعی می‌کند از بحران داخلی خارج شود و حمله به غزه از قبل قابل پیش‌بینی و رژیم صهیونیستی در صدد بهانه‌گیری و کشتار مردم غزه بوده است.
لازم است کشورهای مسلمان سازوکارهایی تعریف کنند که به عنوان نیروهای بازدارنده مانع کشتار مردم غزه شوند.

 

جمعه، 09 آبان 1404 - 21:08 ادامه مطلب نظر بدهید 298

قرآن، خلقت انسان و فرگشت

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

علیرضا دهقانپور

چکیده

چکیده
اندیشمندان اسلامی در باب تعارض یا عدم تعارض آیات آفرینش با فرگشت نظرات یکسانی ندارند. در این مقاله سعی‌ بر تبیین این است که نظریه دینی درباره خلقت انسان با نظریه علمی، تعارض و تضادی ندارد. حضرت آدم به گونه‌ای ویژه و معجزه‌گون از خاک آفریده شد و انسانهای بعدی از نسل او هستند. فرگشت در صورت صحت، از اثبات روند تکامل روی شخص خاصی به نام حضرت آدم ناتوان است. علم هرگز نمی‌تواند وجود معجزه در خلق حضرت آدم را رد کند. نه نظریه دینی در صدد تبیین علمی خلقت انسان است نه نظریات علمی در مقام انکار نظر دین هستند زیرا که علم تجربی بیگانه از مقوله معجزه است. در این مقاله، ابتدا آیاتی که می‌تواند به عنوان دلیل بر مدعا محسوب شود مطرح می‌شود سپس آیاتی به عنوان تأیید، مورد استشهاد قرار می‌گیرد. در ادامه آیاتی که به مواردی مشابه از معجزات سخن گفته اشاره می‌شود سپس آیاتی که مورد استناد موافقان فرگشت قرار گرفته همراه با پاسخ، طرح می‌شود. در آخر به برخی از دانشمندان علوم تجربی به عنوان مخالفان فرگشت اشاره می‌شود. مهمترین آیات مورد استدلال، آیاتی است که خلقت حضرت آدم را از خاک می‌داند و خلقت نسل او را از آب. همینطور آیاتی که عیسی% را به حضرت آدم تشبیه کرده و آدم را پدر همه انسان‌ها معرفی می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 18:42 ادامه مطلب نظر بدهید 335

مهر | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 08:12

مدیر انتشارات صاد، آثار منتشرشده با همکاری حوزه هنری خراسان رضوی را که شامل حماسه‌های بومی و قهرمانان ملی است، در راستای رویکرد تخصصی این نشر در احیای روایت ایرانی دانست.

خلاصه خبر

فلاح هاشمی، در ابتدای این مصاحبه درباره محوریت فعالیت‌های نشر صاد در سال‌های اخیر اظهار داشت: تمرکز نشر صاد در دو سال اخیر، روی موضوع روایت ایرانی بوده است؛ و روایت ایرانی دارای ساحت‌هایی است که یکی از آن‌ها حماسه و اسطوره است.
وی افزود: «چه در نوشتن داستان و جذب اثر و چه در تألیف کارهای پژوهشی، نظری و تئوری، نشر صاد روی این دیدگاه و حوزه فعالیت می‌کند.
مدیر انتشارات صاد، پوشش آثار داستانی مسابقه داستان حماسی مشهد را نیز در راستای همین رویکرد تخصصی دانست‌.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا انتشارات صاد در برگزاری مسابقه داستان حماسی مشهد دخیل بوده است یا خیر، بیان کرد: نشر صاد بعد از سه دوره ورود کرد.
این مسابقه در حوزه هنری و سوره مهر منتشر می‌شد یا با نشر دیگری هم مذاکره می‌کردند، اما با توجه به حوزه تخصصی نشر صاد، به این توافق رسیدیم که این آثار در اینجا منتشر شود.
مدیر انتشارات صاد در پایان گفت‌وگو، به معرفی برگزیدگان ششمین جشنواره داستان‌نویسی «خودنویس» در روزهای اخیر اشاره کرد.
فلاح هاشمی اظهار داشت که در دو سه سال اخیر، «خودنویس» نیز مانند خود نشر صاد، بر محوریت روایت ایرانی، ادبیات بومی و فضای حماسه و اسطوره فعالیت می‌کند.

چهارشنبه، 07 آبان 1404 - 18:37 ادامه مطلب نظر بدهید 391