15 اسفندماه در تقویم کشورمان به عنوان روز درختکاری نامگذاری شده است به همین مناسبت وبگاه شمس توس،14 حدیث از ائمه اطهار درباره اهمیت و جایگاه والای درختکاری را انتخاب کرده است که در ادامه می آید.
قرض الحسنه یکی از اصطلاحات فقهی رایج در جامعه امروز است که در قرآن نیز از آن یاد شده است. یکی از اصل‌های مهمّ اسلامی، اصل قرض الحسنه (وام دادن بدون سود) می‌باشد که در قرآن و زندگی امامان (علیهم‌السّلام) اهتمام بسیاری به آن داده شده است. در اینجا به بررسی قرض الحسنه از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته می‌شود.
شورای فرهنگ عمومی به پیشنهاد بانک قرض الحسنه مهر ایران، با هدف ترویج سنت نیکوی قرض‌الحسنه و به منظور تقویت حس نوع دوستی در میان آحاد جامعه، روز ۱۴ اسفند را به نام روز «ترویج فرهنگ قرض الحسنه» نامگذاری کرده است.
احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار "جامع الاحادیث نور" بازبینی و به روز شده اند
حدیث (1) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها و َاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً و َتَزيدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ؛
صدقه بجا و نيكوكارى و نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از مرگ بدجلوگيرى مى كند.
نهج الفصاحه ص 549 ، ح 1869
احسان متقابل
در فرهنگ اسلامی و قرآنی، دنیا، تجارت خانه اولیای خدا و سرای بی نیازی و کشتگاهِ سرایی دیگر است.
انسان آینده نگر، در پرتو بندگی شایسته در حق خداوند رحیم، با بندگان خدا از در نیکی وارد می شود.
قرآن کریم در زمینه احسان و نیکی چنین می فرماید: «همان سان که خداوند در مورد تو نیکی کرده است، تو نیز درباره دیگران نیکی کن».
خداوند رحمان و رحیم در این آیه، چهار اصل مهم را به دنیاداران گوشزد می کند:
در میان تمام امکاناتی که خدا به تو داده، سرای آخرت را بجوی که گم شده اصلی توست.
هر کس بهره و سهمی در برابر خدا دارد.
اساس عالم بر احسان متقابل است.
پس همان گونه که خداوند به تو تفضل دارد، تو نیز در سایه رأفت الهی به دیگران نیکی کن.
ـ پیوسته در سحرگاهان استغفار می کنند.
قانون جزای احسان به احسان، نعمتی بزرگ از سوی خداوند کریم است که وعده آن را به بندگان داده است.
این نشان دهنده این است که پاداش خداوند در برابر اعمال نیکوی بندگان نیز در خور کرم اوست نه در خور میزان اعمال نیک بندگان، و این گونه «نظر لطف و عنایت خداوند پیوسته با بندگان نیکوکار است.» همچنین میوه و ثمره نیکوکاری و احسان در حق دیگران، پاداش باشکوه سرای آخرت را در پی خواهد داشت: «پس خدا پاداش این جهان و پاداش نیکوی سرای آخرت را به آنان ارزانی داشت و خداوند نیکوکاران را دوست دارد».
ـ «پس، خدا پاداش این جهان و پاداش نیکوی سرای آخرت را به آنان ارزانی داشت و خداوند نیکوکاران را دوست دارد».
احسان و نیکوکاری، آیه های روشن کتاب محبت و سوره های سبز دفتر خلقت است.
ابراهیم (۸-۱۰ق) فرزند رسول خدا(ص) و ماریه قبطیه که پیش از دو سالگی از دنیا رفت و در روز وفات او، کسوف رخ‌داد. پیامبر(ص) برای جلوگیری از ارتباط دادن کسوف با مرگ او فرمود: «خورشید و ماه بخاطر مرگ کسی نمی‌گیرند.» ابراهیم در بقیع در کنار قبر عثمان بن مظعون دفن شد.
خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق) حکیم و متکلم شیعه قرن هفتم هجری است. خواجه نصیر نویسنده کتاب‌ها و رساله‌های بسیاری در علوم اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، ریاضیات و نجوم است. اخلاق ناصری، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس، شرح الاشارات، تجرید الاعتقاد، جامع الحساب و کتاب مشهور زیج ایلخانی و تذکرة فی علم الهیئة در علم نجوم، از آثار مهم و مشهور او هستند. او همچنین رصدخانه مراغه و در کنار آن کتابخانه مراغه را با بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب بنا نهاد.
نصیرالدین طوسی احیاگر فلسفه و مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه دانسته شده است. برخی از علمای بزرگ شیعه که شاگرد وی بود‌ه‌اند، عبارت‌اند از علامه حلی، ابن میثم بحرانی و قطب الدین شیرازی.
خلاصه متن:
انماولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یوتون الزکاه و هم راکعون.
(انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه ویوتون الزکاه و هم راکعون و من یتول الله و رسوله و الذین آمنوافان حزب الله هم الغالبون.)
که پیامبر(ص)فرمود:
رسول گرامی اسلام که این منظره رامشاهده کرده بود.- پس از نماز خویش دست به دعا برداشت و فرمود:
بخوان: انما ولیکم الله و رسوله...
معنای غرق شدن در توجه به خدا این نیست که انسان بی اختیار احساس خود را از دست بدهد، بلکه با اراده خویش توجه خدا را از آنچه در راه خدا و برای خدا نیست بر می گیرد.
پاسخ دیگر این است که حالات حضرت به حسب نافله و نماز واجب فرق می کرد.
در نماز واجب استغراق و حضور و خشوع چنان بود که ازهمه چیز جز عظمت الهی غافل می شد: اما در نماز نافله پروازروحی اش این اوج و معراج را در همه حالات آن نداشته است; و ممکن است حضرت در حال نماز نافله صدقه به سائل بخشیده است.
خلاصه متن:
تعريف قضا :
۱- به معنی حكم و فرمان : شاهد قرانی ‹‹ الله يقضی بالحق ›› سوره غافر آيه ۲۰
خداوند به حق حكم می كند .
قضا دراصطلاح شرع :
از همين آيه كريمه اتخاذ و استنباط شده است .
تفاوت قضا از ساير احكام شرعيه :
شئون پيامبر(ص) :
پيامبر گرامی اسلام دارای سه شان اساسی بود:
پيغمبر ازناحيه خدا، تنها پيغمبر نبود، بلكه قاضى هم بود.
هم پيغمبر بود و همقاضى.
مربوط به مقام قضاوت رسول اكرم است نه مقام پيامبرى او.
يا يك نفر مسلمان و يكنفر غيرمسلمان كه در پناه مسلمين است و با مسلمين پيمان دارد، در يكموضوع مالى اختلاف پيدا مىكنند، خدمت پيغمبر مىآيند.
ايمان آن وقتى ايمان است كه وقتى پيغمبر را حكم قرار دادند،داور و قاضى قرار دادند، در مقابل حكم او تسليم بشوند.
رنگ پيامبر پريد و اين آيه نازل شد.
بعد از رحلت پيامبر اسلام تكليف قضاوت چيست ؟
ظاهراً نخستين فردى كه از طرف پيامبر اسلام مأموريت قضا مى يافت .
پيامبر فرمود:
پيامبر فرمود:
" او مى گويد كه روزى نزد پيامبر اسلام بودم تا اين كه دو نفر براى قضاوت به پيامبر مراجعه كردند.
پيامبر به من فرمود كه ميان آن ها قضاوت كن .
گفتم : يا رسول الله !
شما سزاوارتر هستيد كه قضاوت نمائيد.
پيامبر دستور داد كه ميان آن ها قضاوت كنم .
گفتم : برچه اساسى يا رسول الله ؟
فرمود: تلاش كن كه به آن چه حق و حكم الهى است پس از اين تلاش اگر اشتباه نكرده باشى و حكم تو مطابق واقع باشد, ده پاداش نزد خدا دارى و اگر اشتباه كنى يك پاداش " .
و در هر حال منصب قضا مخصوص پيامبر و خليفه بوده است و قاضى مى بايست كه با اجازه آنها به قضاوت بپردازد.
پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم فرمودند: آيا راضی به قضاوت پيرمردی كه دارد نزديك ما می‌شود، هستی؟
پيامبر فرمودند: آيا به قضاوت اين شخص كه نزديك می‌شود راضی هستی؟
پيامبر اسلام صلی الله عليه و آله و سلم مجدّداً تجديد نظر خواسته و مرد عرب را نگاه داشت و به او فرمود: بنشين تا كسی بيايد و به حق قضاوت كند.
پيامبر فرمودند: آياقضاوت اين جوان را می‌پذيری؟
تحرّز جدّی از دو صفت در برابر مخالفان حق: «مَا عَلَیَّ مِنْ قِتَالِ مَنْ خَالَفَ الْحَقَّ وَ خَابَطَ الْغَیَّ مِنْ إِدْهَانٍ وَ لَا إِیهَانٍ »[۲۱].
«وَ إِنَّا لَأُمَرَاءُ الْکَلَامِ وَ فِینَا تَنَشَّبَتْ عُرُوقُهُ وَ عَلَیْنَا تَهَدَّلَتْ غُصُونُه »[۳۱].
«الْعَدْلُ یَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا وَ الْجُودُ یُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا ».[۳۲]
«قَوَاعِدُ الْإِسْلَامِ سَبْعَةٌ: فَأَوَّلُهَا الْعَقْلُ وَ عَلَیْهِ بُنِیَ الصَّبْرُ وَ الثَّانِی صَوْنُ الْعِرْضِ وَ صِدْقُ اللَّهْجَةِ وَ الثَّالِثَةُ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ عَلَی جِهَتِهِ وَ الرَّابِعَةُ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ وَ الْخَامِسَةُ حَقُّ آلِ مُحَمَّدٍ ۶ وَ مَعْرِفَةُ وَلَایَتِهِمْ وَ السَّادِسَةُ حَقُّ الْإِخْوَانِ وَ الْمُحَامَاةُ عَلَیْهِمْ وَ السَّابِعَةُ مُجَاوَرَةُ النَّاسِ بِالْحُسْنَی ».[۳۸]