حسن بن علی بن محمد(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری است که به مدت شش سال امامت را بر عهده داشت. او فرزند امام هادی(ع) و پدر امام مهدی(عج) است.
مشهورترین لقب وی، عسکری است که به اقامت اجباری‌اش در سامرا اشاره دارد. او در سامرا تحت مراقبت حکومت عباسی قرار داشت و برای فعالیت‌هایش با محدودیت روبه‌رو بود. امام عسکری(ع) از طریق نمایندگان خود و نیز از راه نامه‌نگاری با شیعیان ارتباط داشت. عثمان بن سعید، نخستین نایب خاص امام زمان(عج)، از نمایندگان خاص وی نیز به شمار می‌رفت.
امام حسن عسکری(ع) در ۸ ربیع‌الاول سال ۲۶۰ قمری، در ۲۸ سالگی در سامرا به شهادت رسید و در کنار مرقد پدرش دفن شد. مدفن آن دو به حرم عسکریین مشهور است و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌آید.
احادیثی از امام عسکری(ع) در موضوعات تفسیر قرآن، اخلاق، فقه، امور اعتقادی، ادعیه و زیارت روایت شده است.
زندگینامه
امام حسن عسکری (ع)، یازدهمین پیشوای شیعیان ۸ ربیع‌الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمد.
به گزارش ایمنا، حضرت حسن بن علی بن محمد (ع) مشهور به امام حسن عسکری (ع) و نوه گرانقدر امام محمد تقی (ع) است. ایشان در طول سال‌ها زندگی خود از طرف خلفای عباسی تحت فشارها و آسیب‌های زیادی قرار گرفت تا جایی که امام حسن عسکری (ع) به اجبار این خلفا در شهر سامرا ساکن شد و بیشتر زندگی خود را در این شهر سپری کرد.
خداوند متعال در سوره مبارک بقره آیه ۶۱ بر پیشانی این قوم تبهکار و غاصب برای همیشه مهر ذلت زده و می‌فرماید: «و ضربت علیهم الذله و المسکنه...» بر پیشانی این قوم به دو علت مهر لذت و غضب الهی خورده است. اول آنکه از دستورات خداوند سرپیچی کردند و به سوی شرک رفتند و دوم آنکه با قساوت مردان حق را کشتند و همین برای همیشه تاریخ سبب ذلت و بدبختی آنان شده است.
پایگاه بصیرت / ابوالحسن سلطانی زاده
قرآن کریم در آیه ۴ سوره مبارک اسراء خطاب به قوم یهود می‌فرماید: «و قضینا الی بنی‌اسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی‌الارض مرتین و لتعلن علواً کبیرا.» و در آیه ۵ همین سوره می‌فرماید: «فذا جاءَ وعدُ اولیهما بعثنا علیکم عباداً لنا اولی بأس شدید.» یعنی ما در کتاب تورات به بنی‌اسرائیل اعلام کردیم که شما در زمین (منظور سرزمین مقدس فلسطین) دو بار فساد خواهید کرد و راه طغیان بزرگی را در پیش خواهید گرفت. هنگامی که نخستین وعده فرا رسید و شما دست به فساد و خونریزی و ظلم و جنایت زدید، ما گروهی از بندگان رزمنده و جنگجوی خود را به سراغ شما می‌فرستیم تا شما را به کیفر اعمالتان در هم کوبد و هنگامی که وعده دوم خدا رسد که شما باز مرتکب فساد و انحراف شده‌اید، باز هم گروهی جنگجو و پیکارگر بر شما تاخته و بر شما چیره می‌شوند و آنچنان بلایی برای سر شما می‌آورند که آثار غم و اندوه از صورت‌های شما می‌بارد. (اسراء/ ۷)
در آیات فوق، سخن از دو فساد بزرگ و انحراف اجتماعی قوم یهود به میان آمده که به دنبال وقوع هر کدام، خداوند مردانی نیرومند و رزمنده را بر آنها مسلط کرده و آنها را به کیفر اعمال‌شان خواهد رساند.
علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، مشهور به امام سجاد و زین العابدین (۳۸- ۹۵ق)، چهارمین امام شیعیان. مدت امامت وی ۳۴ سال بود. امام سجاد(ع) در واقعه کربلا حضور داشت؛ ولی به علت بیماری، در جنگ شرکت نکرد. لشکر عمر بن سعد پس از شهادت امام حسین(ع) او را همراه اسیران کربلا به کوفه و شام بردند. خطبه امام سجاد در شام باعث آگاهی مردم از جایگاه اهل بیت شد.
واقعه حره، نهضت توابین و قیام مختار در زمان امام سجاد(ع) روی داد. مجموعه ادعیه و مناجات‌های امام سجاد(ع) در کتاب صحیفه سجادیه گرد آمده است. رسالة الحقوق، شامل ۵۰ حقّ از حقوق خدا و بندگان، مردم و حاکمان، والدین و فرزندان، همسایگان و ... از سخنان اوست.
بنابر روایات شیعه، امام سجاد(ع) به دستور ولید بن عبد الملک با سمّ به شهادت رسید. مدفن وی در قبرستان بقیع کنار قبر امام حسن مجتبی(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) است.
امام سجاد(ع) دارای فضائل بسیاری بود. برای نمونه از عبادت و کمک به فقرای او موارد متعددی گزارش شده است. امام نزد اهل سنت نیز جایگاه والایی داشته و آنها علم و عبادت و ورع او را ستوده‌اند.