بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
شرحی بر انشراح سوره بروج کتاب قرآن
(خداوند مالک و روشنگر و هدایتگر دینِ انسانها می باشد)
سوره ۸۵: البروج - جزء ۳۰ - ترجمه مکارم شیرازی
اعوذبالله من اشیطان رجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾ سوگند به آسمان كه داراي برجهاي بسيار است. (۱)
وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿۲﴾ و سوگند به آن روز موعود. (۲)
وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿۳﴾ و «شاهد» «و مشهود» (شاهد پيامبر و گواهان اعمال و مشهود اعمال امت است). (۳)
قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿۴﴾ مرگ و عذاب بر شكنجه گران صاحب گودال (آتش) باد. (۴)
النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿۵﴾ گودالهايي پر از آتش شعله ور. (۵)
إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ ﴿۶﴾ هنگامي كه در كنار آن نشسته بودند. (۶)
وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ ﴿۷﴾ و آنچه را نسبت به مؤ منان انجام ميدادند (با خونسردي) تماشا ميكردند! (۷)
وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿۸﴾ هيچ ايرادي بر آنها (مؤ منان) نداشتند جز اينكه به خداوند عزيز و حميد ايمان آورده بودند. (۸)
الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۹﴾ همان خدايي كه حكومت آسمانها و زمين از آن او است و بر همه چيز گواه است. (۹)
إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿۱۰﴾ كساني كه مردان و زنان با ايمان را مورد شكنجه قرار دادند عذاب دوزخ براي آنها است، و عذاب آتش سوزان. (۱۰)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿۱۱﴾ كساني كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند براي آنها باغهايي از بهشت است كه نهرها زير درختانش جاري است، و اين پيروزي بزرگي است. (۱۱)
إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿۱۲﴾ گرفتن قهرآميز و مجازات پروردگارت بسيار شديد است، (۱۲)
إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿۱۳﴾ او است كه آفرينش را آغاز ميكند، و او است كه بازمي گرداند. (۱۳)
وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿۱۴﴾ و او آمرزنده و دوستدار (مؤ منان) است. (۱۴)
ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿۱۵﴾ صاحب عرش مجيد است. (۱۵)
فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ ﴿۱۶﴾ و آنچه را ميخواهد انجام ميدهد. (۱۶)
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿۱۷﴾ آيا داستان لشكرها به تو رسيده است؟! (۱۷)
فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿۱۸﴾ لشكريان فرعون و ثمود. (۱۸)
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿۱۹﴾ بلكه كافران پيوسته مشغول تكذيب حقند. (۱۹)
وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ ﴿۲۰﴾ و خداوند به همه آنها احاطه دارد. (۲۰)
بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ ﴿۲۱﴾ (اين سخن سحر و دروغ نيست) بلكه قرآن با عظمت است. (۲۱)
فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ ﴿۲۲﴾ كه در لوح محفوظ جاي دارد. (۲۲)
اطلاعات عمومي سوره بروج کتاب قرآن:
85ـ بروج ـ مكي ـ 22 آيه ـ 109 كلمه ـ 458 حرف
(معني):برجها.
(علت نامگذاري):آيه اول كه خداوند به آسماني كه داراي برجها و ستاره هاي بزرگ است سوگند ياد كرده است. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي.
(مأخذ نامگذاري):سوره بروج به معني برجها- يا ستاره هاي بزرگ مأخذ نامگذاري آيه اول سوره است. دانستنيهاي قرآن – ص 182 – مصطفي اسرار.
(نامهاي ديگر): ندارد.
(ترتيب نزول و جمع آوري سوره بروج):
به ترتيب جمع آوري،هشتاد و پنجمين سوره است.
به ترتيب نزول، بيست و ششمين سوره است كه بعد از سوره «شمس» و قبل از سوره «تين» نازل شده است.
(ترتيب آغاز و پايان سوره بروج):
آغاز:«وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ وَ الْيَوْمِ الْمَوْعُودِ».
پايان:«في لَوْحٍ مَحْفُوظٍ». آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي.
پرسشهای قرآنی سوره بروج
- دو ویژگی سوره بروج را بنویسید؟
1ـ پرتكرارترين كلمه از جمله گروه كلماتي كه در سوره ها به كار رفته كلمه مبارك«الله»است كه بيشتر از ساير كلمات در سوره بروج به كار رفته است.
2ـ جزء سوره هايي است كه با سوگند آغاز شده اند. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 20 و 21 – جعفر شيخ الاسلامي.
2ـ بروج يعني چه؟ بروج جمع برج به معناي بناي بلند و مرتفع و در قرآن به معناي ستارگان درخشان است. پرسش و پاسخ هايي در شناخت تاريخ و علوم قرآني – ص 115 – دكتر مجيد معارف.
3- محتواي سوره بروج در رابطه با چه موضوعاتی می باشد؟
الف- تقويت روحيه مومنان در برابر رنج و فشارهاي مخالفان و تشويق آنان به استقامت.
ب- هشدار و تهديد كساني كه به مومنين آزار مي رسانند به عذاب سوزان جهنم.
پ- داستان«اصحاب اخدود»كه براي سوزاندن مومنان به جرم ايمان به خداوند بوده است که خندقها كندند و آتشها افروختند و با خونسردی سوختن انسانهای مؤمن را تماشا نمودند و منظور میزان شقاوت و قساوت انسانهای کافر به دستورات خداوند می باشد.
ت- صبر و استقامت مومناني كه براي حفظ ايمان مقاومت كردند.
ث- داستان فرعون و ثمود و اقوام زورمند و نابودي آنها.
ج- عظمت قرآن و اهميت فوق العاده آن. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي.
ح- شاره به اصحاب اخدود، اشاره به داستان فرعون و ثمود و اقوام گردنكش و طغيانگري كه نابود شدند،
خ- بيان عظمت قرآن و اهميت آن. دانستنيهاي قرآن – ص 63 – مصطفي اسرار.
پیامها و راهبردهایِ رهنمودهای سوره بروج کتاب قرآن
اعوذبالله من اشیطان رجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
- نظریات و رهنمودهای آیات اول و دوم و سوم سوره بروج در عبارتهایِ "(وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾ سوگند به آسمان كه داراي برجهاي بسيار است. (۱) وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿۲﴾ و سوگند به آن روز موعود. (۲) وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿۳﴾ و «شاهد» «و مشهود» (شاهد پيامبر و گواهان اعمال و مشهود اعمال امت است). (۳))"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه اول سوره بروج در عبارت" وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾ سوگند به آسمان كه داراي برجهاي بسيار است. (۱) "، گواه این نظریه هست که خداوند به عظمت توانمندی تدبیر و علم و اقتدار آفرینشی خود به سماء ذات البروج سوگند یاد نموده است. می توان سماء ذات البروج را اینگونه تعبیر نمود که ذات البروج که برجهای دوازده گانه آسمان می باشد خود آسمانی دارد که خداوند به عظمت آفرینشی آسمان ذات البروج سوگند یاد نموده است، یعنی توانمندی علم خداوند به غایت بی نظیر و اعجاب انگیز و شگفت انگیز می باشد و گواه توانمندی علمی و آفرینشی بی نظیری هست و انسانها باید به عظمت توانمندیهای خداوند نظر و تأمّل نمایند و با خشوع و خضوع و خلوص از شفع دل رهنمودها و دستورات خداوند و حجتهای معصوم خداوند را، اطاعت نمایند و بدون تردید با نفسی مطمئن آگاه باشند که هدایتهای خداوند در زندگی برای آنها بسیار ارزشمند است و خداوند با رهنمودهای خود به تعالی سعادتمندی را، در دنیای کنونی و دنیای آخرت به انسانها، عطا می نماید. در آیه اول سوره بروج خداوند به علوم اخترشناسی و علوم آسمان اشاره شده است. ( در فرهنگ لغت دهخدا ذات البروج . [ تُل ْ ب ُ ] (اِخ ) یا سماء ذات البروج ، فلک هشتم است که بروج دوازده گانه را قدما در آن توهم کرده اند و آفتاب در هر ماهی از ماههای شمسی در یکی از این بروج جای دارد و بروج دوازده گانه اینها است : حمل ، ثور، جوزا، سرطان ، اسد، سنبله ، میزان ، عقرب ، قوس ، جدی ،دلو، حوت . و سال شمسی یکدور سیر آفتاب در این دوازده برج است و در شرع سماء ذات البروج را کرسی نامند.) 2- آیه دوم سوره بروج در عبارت" وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿۲﴾ و سوگند به آن روز موعود. "، گواه این نظریه می باشد که وعدههای خداوند در رابطه با روز موعود عبارت است از: 1- روز موعود، روزِ ظهور امام زمان سلام الله علیه با همراهی یارانشان می باشد. (وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلی أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ لَیَقُولُنَّ ما یَحْبِسُهُ أَلا یَوْمَ یَأْتِیهِمْ لَیْسَ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ وَ حاقَ بِهِمْ ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ» سوره هود آیه 8. اگر عذاب را تا مدت معینی (ظهور امام زمان) بتأخیر بیاندازیم خواهند گفت چه چیز آن را باز داشت (و مانع ظهور امام زمان چیست؟) بدانید روزی که عذاب میآید از آنها برداشته نمیشود، بلکه بر آنان فرود آمده و آنچه را استهزاء بآن میکردند خواهند دید». از امیرالمؤمنین روایت شده که در تأویل این آیه شریفه فرمود:«أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ اصحاب قائم آل محمد است که سیصد و سیزده نفر می باشند». امام صادق (ع) فرموده اند:« (أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ)، قیام امام زمان و امت معدوده یاران او میباشند. که برابر با سپاه اسلام در جنگ بدر هستند ( یعنی 313 تن میباشند).». سوره صف آیه 8. یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ» می خواهند نور خدا را به دهانهایشان خاموش کنند ولی خدا کامل کننده نور خویش است، اگر چه کافران را ناخوش آید» از حضرت موسی بن جعفر علیه السّلام معنی آیه «یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ» را پرسید، حضرت فرمود:«مقصود، دوستی امیرالمؤمنین علیه السّلام است وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ یعنی خداوند امامت را به آخر می رساند به دلیل آیه شریفه:«الذین فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنا» که مقصود از نور همان امام است». محمد بن فضیل میگوید:«عرض کردم:«هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ»یعنی چه؟» فرمود:«یعنی خداوند به پیغمبرش دستور داد که لزوم دوستی جانشین خود «امیر المؤمنین» را به مردم اعلام کند، و دوستی وصی پیغمبر «دین حق» است» عرض کردم «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ» چیست؟ فرمود:«یعنی خداوند به هنگام ظهور قائم ما دین حق را بر همه ادیان باطله پیروز می گرداند. چنان که خود فرموده:«وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ» یعنی خداوند نور خود را با ولایت قائم آل محمد تمام میکند «وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ» یعنی هر چند دشمنان علی این را نخواهند». عرض کردم:«اینکه میفرمائی تنزیل و ظاهر معنی قرآن است!» فرمود:«آری آنچه که گفتم تنزیل و ظاهر معنی قرآن است». (وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ» موسی را همراه آیات خود فرستادیم تا قوم خود را از ورطه ظلمانی کفر درآورده بوادی نورانی ایمان رهبری کند، و آنها را بروزهای خداوندی متذکر گرداند که در آن آیاتی است برای هر صبرکننده شکرگزاری». سوره ابراهیم آیه 5. در خصال صدوق از امام باقر روایت نموده که فرمود «ایام اللَّه» سه روز است: روز قیام قائم آل محمد، روز رجعت و روز قیام.) 2- روز موعود روزِ رجعت که وعده داده شده است بعد از ظهور امام زمان حضرت مهدی موعود سلام الله علیه ممکن می گردد. (در زیارت «آل یاسین» که از ناحیه مقدسه امام عصر(ع) نقل شده است، خطاب به ائمه معصومین (ع) چنین می خوانیم:..رجعت شما [امامان] حق است و هیچ تردیدی در آن نیست. روزی که ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده یا به هنگام ایمان کار نیکی انجام نداده است، برای او سودی نخواهد داشت. بحارالانوار، ج 53، ص 92، ح 100. امام رضا (ع) در پاسخ مأمون که از ایشان درباره رجعت پرسیده بود، به همین روایت پیامبر استدلال می کند و می فرماید:همانا رجعت حق است و در امت های پیشین رخ داده است و قرآن نیز از وقوع آن خبر می دهد. رسول خدا ـ درود و سلام خدا بر او و خاندانش باد ـ نیز فرمود: در میان این امت نیز همه آنچه در امت های پیشین رخ داده است بی هیچ تفاوت رخ خواهد داد. بحارالأنوار، ج 53، ص 59، ح 45.)
3- روز موعود روزِ قیامت و وعده گاه پرسش از دین انسانها می باشد که آیا شما که در دنیا زندگی نمودید و از نعمتها خداوند بهره مندتان نمود شما به دستورات و رهنمودهای دین خداوند و حجتهای معصوم خداوند عمل نموده اید. (در روایتی مشابه که در همین کتاب از امام رضا(ع) نقل شده است، آن حضرت، ایمان به یگانگی خدا، ایمان به رجعت و ایمان به روز جزا را از ویژگی های شیعیان اهل بیت (ع) بر شمرده است و می فرماید: هر کس به یگانگی خدا... و رجعت اقرار کند... و به معراج و سؤال و جواب در قبر و... جزا و حساب [روز قیامت] ایمان داشته باشد، مؤمن راستین و از شیعیان ما خاندان است.بحارالانوار،ص 121، ح 161.)
3- آیه سوم سوره بروج در عبارت " وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿۳﴾ و «شاهد» «و مشهود» (شاهد پيامبر و گواهان اعمال و مشهود اعمال امت است). (۳)" گواه این نظریه هست که خداوند شاهد و مشهود قرار داده است که از جمله عبارت است شاهد خداوند مشهود مخلوقات و شاهد پیامبران بخصوص پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه و حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیهم و مشهود موجودات و مخلوقات و انسانها و امتها می باشند و حتی در بعضی مسائل دنیا و یا آسمان خداوند برخی را مشهود قرار داده است و بعضی را شاهد قرار داده است و حتما خداوند برای شاهدان مسئولیتهاء و اختیاراتی را طبق فرماندهی و هدایت خود که اکمَل آن گواه بودن و هدایت الهی فرض نموده است و برای مشهودان هم وظائفی در نظر گرفته است که اکمَل وظائف مشهود آن اطاعت خداوند و بندگی خداوند و حجتهای معصوم خداوند می باشد و شاهد اصلی خداوند و بعد از خداوند خاتم الانبیاء حضرت محمد سلام الله علیه و حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیه می باشند و اگر شاهد و مشهود دیگری فرض باشد، حتما باید تحت فرماندهی خداوند و پیامبر اکرم حضرت محمد خاتم الانبیاء و حجتهای معصوم خداوند بخصوص حضرت ولیعصر صاحب الزمان مهدی موعود سلام الله علیهم نقش آفرینی و بندگی خداوند و انجام فرائض خود را به رضایتمندی خداوند انجام دهند. (روى عن الحسن بن على(ع) و هو یُحِدِّثُ عن رسول اللّه(ص) فقیل له أخبرنى عن «شاهد و مشهود» فقال: أمّا الشاهد فمحمّد و أما المشهود فیوم القیامة. أما سمعته سبحانه یقول: «یا أیّها النبى إنّا أرسلناک شاهدًا و مبشّرًا و نذیرًا» و قال : «ذلک یوم مجموع له الناس ذلک یوم مشهود. از امام حسن(ع) روایت شده که از رسول خدا نقل حدیث مى کرد، به او عرض شد: مرا از [تفسیر] شاهد و مشهود خبر ده، حضرت فرمود: امّا شاهد محمّد(ص) است و امّا مشهود روز قیامت است. آیا کلام خداى سبحان را نشنیده اى که مى فرماید: «یا أیّها النبى إنّا أرسلناک شاهداً و مبشّراً و نذیراً» و فرموده: ذلک یوم مجموع له الناس و ذلک یوم مشهود».مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۷۰۸، نورالثقلین، ج ۵- ، ص ۵۴۳، ح ۱۹.از امام حسين عليه السّلام در تفسير آيه شريفۀ «و سوگند به شاهد (كه گواه حاضر و ناظر است) و به مشهود (او كه ديدهشدۀ از ياد نرفتنى است)» وَ شٰاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ بروج: ، نقل شده كه فرمود: «منظور از «شاهد»، جدّم رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله است، و مراد از «مشهود»، روز قيامت است الشّاهد جدّي رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و المشهود يوم القيامة.، سپس (در تأييد تفسير «شاهد»)، اين آيه را خواند: «(اى پيامبر گرامى) ما تو راى به رسالت فرستاديم تا شاهد (حقائق غيبى عالم، و گواه بر اعمال مردم) باشى، و خوبان راى مژده دهى و بدان را بترسانى» إِنّٰا أَرْسَلْنٰاكَ شٰاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً احزاب: 45.. و (در تأييد تفسير «مشهود»، اين آيۀ شريفه را) تلاوت فرمود: «آن (روز بزرگ محشر)، روزى است كه همۀ مردم (از پيشينيان و پسينيان) در آن جمع شوند، و آن، روز مشهود است» ذٰلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النّٰاسُ وَ ذٰلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ هود: 103و در تعبیر دیگر شاهد و مشهود روزهای خاصی دانسته است، «عن محمّد بن هاشم عمن روى عن أبى جعفر(ع) قال: سأله الأبرش الکلبى عن قول اللّه عزّوجلّ «و شاهد و مشهود» فقال أبوجعفر(ع): ما قیل لک؟ فقال: قالوا: الشاهد یوم الجمعة و المشهود یوم عرفة، فقال أبوجعفر(ع): لیس کما قیل، الشاهد یوم عرفة و المشهود یوم القیامة أما تقرأ القرآن؟ قال اللّه عزّوجلّ: «ذلک یوم مجموع له الناس و ذلک یوم مشهود معانى الأخبار، ص ۲۹۹، ح ۵; نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۴۲، ح ۱۲. محمد بن هاشم از کسى که از امام باقر(ع) روایت کرده، نقل مى کند: ابرش کلبى از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «و شاهد و مشهود» سؤال کرد، حضرت فرمود: [در این باره] براى تو چه گفته شده؟ عرض کرد: گفته اند: «شاهد» روز جمعه و «مشهود» روز عرفه است. حضرت فرمود: این چنین که براى تو گفته شده است نیست; بلکه «شاهد» روز عرفه و مشهود روز قیامت است. مگر قرآن نخوانده اى که خداى عزّوجلّ فرموده است: ذلک یوم مجموع له الناس و ذلک یوم مشهود». - «عن علىّ(ع) قال: ... و الشاهد یوم الجمعة و المشهود یوم النحر الدرالمنثور، ج ۸، ص ۴۶۳.از امام على(ع) روایت شده که فرمود: شاهد روز جمعه و مشهود روز قربانى (دهم ذى الحجه) است».
- نظریات و رهنمودهایِ آیات چهارم تا دهم سوره بروج در عبارتهایِ"( قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿۴﴾ مرگ و عذاب بر شكنجه گران صاحب گودال (آتش) باد. (۴)النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿۵﴾ گودالهايي پر از آتش شعله ور. (۵)إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ ﴿۶﴾ هنگامي كه در كنار آن نشسته بودند. (۶) وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ ﴿۷﴾ و آنچه را نسبت به مؤ منان انجام ميدادند (با خونسردي) تماشا ميكردند! (۷) وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿۸﴾ هيچ ايرادي بر آنها (مؤ منان) نداشتند جز اينكه به خداوند عزيز و حميد ايمان آورده بودند. (۸) الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۹﴾ همان خدايي كه حكومت آسمانها و زمين از آن او است و بر همه چيز گواه است. (۹) إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿۱۰﴾ كساني كه مردان و زنان با ايمان را مورد شكنجه قرار دادند عذاب دوزخ براي آنها است، و عذاب آتش سوزان. (۱۰))"، دلالت دارد بر اینکه 1- نظریات و رهنمودهای آیه چهارم سوره بروج در عبارت"( قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿۴﴾ مرگ و عذاب بر شكنجه گران صاحب گودال (آتش) باد. النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿۵﴾ گودالهايي پر از آتش شعله ور. (۵)إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ ﴿۶﴾ هنگامي كه در كنار آن نشسته بودند. (۶) وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ ﴿۷﴾ و آنچه را نسبت به مؤ منان انجام ميدادند (با خونسردي) تماشا ميكردند! (۷) وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿۸﴾ هيچ ايرادي بر آنها (مؤ منان) نداشتند جز اينكه به خداوند عزيز و حميد ايمان آورده بودند. (۸) "، گواه این نظریه هست که در تاریخ کافران به دین خداوند و دین حضرت محمد سلام الله علیه گودالی و خندقی از آتش پر نموده اند و به همین دلیل آن کافران به نام اصحاب اخدود معروف شده اند و گروهی از انسانها را که به دین خداوند اسلام ایمان آورده بودند را به آتش می کشند و خداوند آن کافران را که مؤمنین را به دلیل ایمان آوردن به خداوند، شهادت می رسانند را درآیه چهارم سوره بروج در عبارت" قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ مرگ و عذاب بر شكنجه گران صاحب گودال (آتش) باد. مورد لعنت قرار داده و مرگ آنها را خواستار شده است که کافران به دین خداوند بر علیه مؤمنان به دین خداوند، چنین کار پست و با شقاوت و سنگدلی انجام داده اند و گودالهائی پر از آتش نمودن و در کنارش نشستند و عده ای از مومنین را به دلیل ایمان به دین خداوند و حضرت محمد سلام الله علیه را در گودالها به آتش کشیدند و با بی تفاوتی نشستند و آتش گرفتن مسلمانها را به تماشا نشستند. از صفاتی که خداوند در آیه هشت سوره بروج خودش را معرفی نموده است، صفات عزیز و حمید بودن خداوند است، آیه هشت سوره بروج ضمن سرزنش کار ناپسند و گناه و زشت کافران مؤمنان به دستورات خود را مومنان به خداوند عزیز و حمید معرفی می نماید و آیه جنبه خداشناسی هم دارد.
- نظریات و رهنمودهای آیات نهم تا دوازدهم سوره بروج در آیات" الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۹﴾ همان خدايي كه حكومت آسمانها و زمين از آن او است و بر همه چيز گواه است. (۹) إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿۱۰﴾ كساني كه مردان و زنان با ايمان را مورد شكنجه قرار دادند عذاب دوزخ براي آنها است، و عذاب آتش سوزان. (۱۰) إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿۱۱﴾ كساني كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند براي آنها باغهايي از بهشت است كه نهرها زير درختانش جاري است، و اين پيروزي بزرگي است. (۱۱)إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿۱۲﴾ گرفتن قهرآميز و مجازات پروردگارت بسيار شديد است، (۱۲))"، 1- نظریه و رهنمود آیه نهم سوره بروج در عبارت" " الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۹﴾ همان خدايي كه حكومت آسمانها و زمين از آن او است و بر همه چيز گواه است. (۹)"، گواه این نظریه هست که خداوند دارای صفات مالکِ آسمانها و زمین بودن و شهید بودن و گواه بودن بر همه چیزها و اشیاء و موجودات می باشد و خداوندی که شاهد این ماجراست، همان خدايي كه حكومت آسمانها و زمين از آن او است و بر همه چيز گواه است . 2- آیه دهم سوره بروج در عبارتِ" إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿۱۰﴾ كساني كه مردان و زنان با ايمان را مورد شكنجه قرار دادند عذاب دوزخ براي آنها است، و عذاب آتش سوزان. (۱۰)"، گواه این نظریه هست که آنها که با فتنه هایشان ظلم به مومنین و مومنان می کنند باید بدانند که اگر از طغیان خود توبه نکنند و تسلیم دین خداوند نشوند، خداوند پاسخ ظلم ظالمان را خواهد داد و كساني كه مردان و زنان با ايمان را مورد شكنجه قرار دادند عذاب دوزخ و عذاب آتش سوزان برای آنها مهیا می شود.( إِنَّ الَّذِینَ فَتَنُوا: به درستی که آنان که در فتنه انداختند، المُؤمِنِینَ وَ المُؤمِناتِ: مردان مؤمن و زنان مؤمنه را و به آتش عذاب کردند، ثُمَّ لَم یَتُوبُوا: پس بازنگشتند به خدا از کفر و طغیان و توبه نکردند، فَلَهُم عَذابُ جَهَنَّمَ: و مر ایشان راست عذاب جهنم، وَ لَهُم عَذابُ الحَرِیقِ: و مر ایشان رااست عذاب آتش سوزان.)، آیه بازدارنده و هشدار دهنده و نهی از منکر می باشد و خداوند برای پیشگیری از جهنمی شدن انسانها اراده نموده است که با آیت و رهنمودهای هدایتش و با روشنگریهایش انسانها را با تذکر دادن از جهالتها و رذالتها و غفلتهایشان نجات بخشد. 3- آیه یازدهم سوره بروج در عبارت" إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿۱۱﴾ كساني كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند براي آنها باغهايي از بهشت است كه نهرها زير درختانش جاري است، و اين پيروزي بزرگي است. "، گواه این نظریه هست که خداوند مؤمنینی که ایمان به دین خداوند می آورند و اعمال صالح انجام می دهند و در راه دین استقامت و پایداری می نمایند را به باغهائی از بهشت که نهرها زیر درخانش جاری است، در قیامت و معاد وعده و بشارت داده است تا اینکه انسانها بر دین خداوند پایداری نمایند و دستورات و رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند را اطاعت نمایند و بهره مندی از پاداش خداوند پیروزی و موفقیّت بزرگی برای بندگان خداوند است.4- آیه یازدهم سوره بروج از آیات معاد است و از آیات امر به معروف و بشارت محسوب می شود. 5- آیه دوازدهم سوره بروج در عبارت" إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿۱۲﴾ گرفتن قهرآميز و مجازات پروردگارت بسيار شديد است، (۱۲)"، گواه این نظریه هست که خداوند اگر انسانها رهنمودها و دستوراتش را انجام ندهند و یا مقابله با دین و خواست و دستورات و رهنمودهای خداوندی که آفریننده مخلوقات است بنمایند باید بدانند که قهر و عذاب خداوند بسیار شدید است. آیه دوازدهم سوره بروج در مورد معاد است و از آیات انذار و نهی از منکر می باشد. 6 - خداوند در آیات انذار اراده نموده است تا انسانها را از ظلم نمودن بازدارد و در آیات بشارت خداوند اراده نموده است که مؤمنین به دین خداوند و دین حضرت محمد سلام الله علیه و حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیهم را بهصبر و پایداری در انجام اعمال دینی ترغیب نماید. 7- خداوند در آیات انذار و بشارت آیات چهارم تا دوازدهم سوره بروج ضمن تذکر داستان تاریخی اصحاب اخدود برای عبرت انسانهای تاریخ نشین حال و آینده با نهی از منکر از ظلم نمودن و طغیان از دین خداوندی که صاحب آفرینش و مخلوقات و آسمانها و زمین است و بر همه چیز و همه کارها پنهان و آشکار آگاه هست، انسانها را به نهی از منکرات و ظلم دعوت نموده است و به عبارتی خداوند انسانها را به اطاعت خواست خداوند و رهنمودهای خداوند دعوت نموده است و از مقابله با دینش نهی نموده است و به عبارتی به انسانها گفته است شما حاضرید با جهلتان از رهنمودها و دستورات دین خداوندی که آفریننده شما و همه جهان است خودداری نمائید و انسانهای کافری که، مومنین دینم را مورد اذیت و آزار و شکنجه قرار دهید شامل عذاب سخت خواهند شد و به عبارتی کار ظالمانه کافران بر اثر جهل و نادانی و کوته فکری و قساوت و شقاوت می باشد و پاسخ ظلم و تکذیب و ظغیان کافران عذاب و قهر سختی در دنیا و آخرت از طرف خداوند خواهد بود و انسانهائی که به دستورات و رهنمودهای خداوند ایمان آوردند و به تعالی بندگی خداوند نمودند و در راه دین پایداری و استقامت نمودند بدانند که بشارت پاداش و رضوان خداوند در دنیا و آخرت در انتظار آنان می باشد.
- نظریات و رهنمودهایِ آیات سیزدهم تا شانزدهم سوره بروج در عبارتهایِ"( إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿۱۳﴾ او است كه آفرينش را آغاز ميكند، و او است كه بازمي گرداند. (۱۳) وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿۱۴﴾ و او آمرزنده و دوستدار (مؤ منان) است. (۱۴)ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿۱۵﴾ صاحب عرش مجيد است. (۱۵)فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ ﴿۱۶﴾ و آنچه را ميخواهد انجام ميدهد. (۱۶) )"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه سیزدهم سوره بروج در عبارت" إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿۱۳﴾ او است كه آفرينش را آغاز ميكند، و او است كه بازمي گرداند. (۱۳)"، گواه این نظریه هست که خالق یکتای بی همتا و خداوند انسانها دارای صفات و توانائی ابداع و پدید آوردن و يُبْدِئُ و آفرینش خلقت می باشد و هم خداوند دارای صفات و توانائی برگرداندن چیزهادی که از بین رفته اند می باشد و خداوند دارای توانمندی يُعِيدُ ( بازگرداندن ) می باشد و خداوند به شما انسانها وعده معاد و زنده شدن انسانها و بازگشتن آنها می باشد. آیه سیزدهم بروج از نظر اعتقادی و علمی از آیات خداشناسی و توحید و صفات توانمندیهای خداوند می باشد. 2- آیه چهاردهم سوره بروج در عبارت " وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿۱۴﴾ و او آمرزنده و دوستدار (مؤ منان) است. (۱۴)"، گواه این نظریه هست که از جمله صفات دیگر خداوند غفور و آمرزنده بودن و ودود بودن خداوند می باشد و خداوند دوستدار مؤمنان دینش می باشد. آیه چهاردهم سوره بروج از نظر اعتقادی در رابطه با توحید و خداشناسی و صفات خداوند می باشد. 3- آیه پانزدهم و شانزدهم سوره بروج در عبارتهای " ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿۱۵﴾ صاحب عرش مجيد است. فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ ﴿۱۶﴾ و آنچه را ميخواهد انجام ميدهد. "، گواه این نظریه هست که از صفات دیگر خداوند شریف و بزرگوار و گرامی و عالی مرتبت و بلندپایه بودن است و برخورداری خداوند از عرش مجد و عظمت عرش مجید است و عرش جایگاه بی انتهائی در آسمان است که فرشتگانی با گفتن اذکاری نگهبان و حامل آن می باشند و جایگاهی برای مجد و عظمت کبیریائی و حاکمیت خداوند بر مسائل آفرینش و جهان و تصمیمات خالق و صاحب و مالک مخلوقات می باشد و احدی را قدرت سیطره به قدرت و توان الهی نمی باشد و خداوند هر آنچه را اراده نماید انجام می دهد و امورات را به توان الهی خود به کمالات الهی و خواست و اراده تبارک الله رب العالمینی و تبارک الله احسن الخالقینی خود محقق می نماید و عینیت می بخشد و همواره خداوند اراده اش برای اداره مسائل خلقت و آفرینشیش فعال است و تعطیلی ندارد.
- نظریات و رهنمودهایِ آیات هفدهم تا بیستم سوره بروج در عبارتهایِ"( هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿۱۷﴾ آيا داستان لشكرها به تو رسيده است؟! (۱۷) فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿۱۸﴾ لشكريان فرعون و ثمود. (۱۸)بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿۱۹﴾ بلكه كافران پيوسته مشغول تكذيب حقند. (۱۹) وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ ﴿۲۰﴾ و خداوند به همه آنها احاطه دارد. (۲۰))"دلالت دارد بر اینکه 1- آیات هفدهم و هیجدهم و نوزدهم سوره بروج در عبارتهای" هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿۱۷﴾ آيا داستان لشكرها به تو رسيده است؟! (۱۷) فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿۱۸﴾ لشكريان فرعون و ثمود. (۱۸)بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿۱۹﴾ بلكه كافران پيوسته مشغول تكذيب حقند. (۱۹)"، گواه این نظریه می باشد که خداوند به حکایت تاریخی لشکریان سپاه کُفر و ظلم اشاره دارد که به خاطر کفر و تکذیب آیات و اصرار به عدم پذیرش دین و رهنمودها و دستورات حق خداوند مورد مجازات خداوند قرار گرفتند. 2- خداوند در آیات هفدهم تا نوزدهم سوره بروج اشاره دارد به اینکه قوا و لشکریان و قدرت اگر بر پایه تعالی و کمالات اطاعت از دین خداوند و یاری دین خداوند و حجتهای معصوم خداوند نباشند عاقبتشان گرفتار شدن به عذاب خالقشان خواهد بود و اشاره دارد به عبرت گرفتن از وقایع تاریخی و تصحیح قدرتها و زندگی انسانها بر اساس اطاعت از فرامین و رهنمودهای خداوند باید باشد و انسانها باید بدانند که اگر به تعالی بندگی خداوند نمایند و پرهیز از انجام رفتارهای رذیلانه و جاهلانه نمایند، می توانند امید به پیروزی و نجات و سعادتمندی و رستگاری در دو دنیا داشته باشند. 2- آیه بیستم سوره بروج در عبارت" وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ ﴿۲۰﴾ و خداوند به همه آنها احاطه دارد. (۲۰)"، گواه این نظریه می باشد که از صفات دیگر خداوند محیط بودن و احاطه داشتن بر همه موجودات از جمله انسانها می باشد و خداوند از ماوراء جایگاه قدرتش بر همه جهانیان و قدرتها و لشکریان احاطه کامل دارد و از همه کارها و پنهان و آشکار موجودات آگاه هست و اقتدارش آنقدر هست که می تواند در یک آن لشکریان کفر و ظلم و نفاق و شرک رذیلتها و جهالتها را نابود نماید. خداوند با روشنگری خود اراده نموده و خواسته است که انسانها را از کُفر و شرک و نفاق و ظلم و انکار آیات و رهنمودهایش بازدارد تا آنها شقی و جهنمی نگردند.
- نظریات و رهنمودهایِ نوزدهم و بیستم سوره بروج در عبارتهای ِ"( بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ ﴿۲۱﴾ (اين سخن سحر و دروغ نيست) بلكه قرآن با عظمت است. (۲۱) فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ ﴿۲۲﴾ كه در لوح محفوظ جاي دارد. (۲۲) )، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه بیست و یکم سوره بروج در عبارت" بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ ﴿۲۱﴾ (اين سخن سحر و دروغ نيست) بلكه قرآن با عظمت است. (۲۱)"، گواه این نظریه هست که قرآن کتاب خالق یکتای بی همتا می باشد که دارای آیات و نظریات و رهنمودهای مجد و عظمت و شریف و تعالی و هدایت و ستوده خداوند یکتاست و مفهوم استعاره ای و مستتر صفت مجید بودن قرآن، اشاره به این موضوع مهم است که آیات و نظریات و رهنمودها و هدایتهای خداوند متناسب با مقتضیات همه زمانها می باشد و همیشه و در همه زمانها مطالب آن شنیدنی و عبرت آموز و پند دهنده و هدایت کننده و از تجدد برخوردار است.2- آیه بیست و دوم سوره بروج در عبارت" فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ ﴿۲۲﴾ كه در لوح محفوظ جاي دارد. (۲۲)"، گواه این نظریه می باشد که قرآن در لوحی مخفوظ جای دارد و خداوند به توانمندی خود آیات و سورهها و نظریات و رهنمودهای خود را محافظت نموده است. 3- از جمله مشخصات واضح و مستتر قرآن در سوره بروج عبارت است از: 1- آیات قرآن به بایدها ی امر به معروف و آیات بشارت و ترغیب به معارف متعالی خداوند اشاره دارد. 2- آیات قرآن به نبایدهای نهی از منکر و آیات انذار و بازدارنده از بدیها اشاره دارد. 3- هدایتها و رهنمودهای آیات قرآن متناسب با مسائل جامعه و افراد و حکومتها می باشد. 3- آیات کتاب قرآن به صفات خداوند و قدرت توانمند و علوم بی منتهای آفرینش و مخلوقات اشاره دارد . قرآن به علومی چون تاریخ و مخلوقات و اخترشناسی و آسمانها و نجوم و تعلیم و تربیّت و فرهنگ سازی و بایدها و نبایدهای سبک زندگی اسلامی دارد. 3- محتوای کتاب قرآن به معرفی کتاب قرآن و اصول دین ( توحید و خداشناسی و نبوّت و امامت و عدالت و معاد دارد .) 4- کتاب قرآن به احکام دین در رابطه با مسائل مختلف زندگی و حاکمیتها پرداخته است. 5- کتاب قرآن به مسائل اخلاق زندگی فردش و اجتماعی و کار و حاکمیّت و ارتباطات پرداخته است. 6- کتاب قرآن به پیامبران و پیروان آنان و کتابهای آسمانی پرداخته است. 7- کتاب قرآن به پیروان دین خدا و مخالفین دین خداوند و تدابیر خداوند در اداره امور جهانیان پرداخته است. 8- کتاب قرآن دارای اعماق و گسترۀ متعالی معرفتی می باشد که مطالعه و تفکر در مورد آیات و رهنمودهایش موجب رُشد و تعالی و سعادتمندی انسانها و حاکمیّتها می گردد.
- دعائی متناسب سوره بروج کتاب قرآن
اعوذبالله من اشیطان رجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
خداوندا! بر محمدوآل محمد درود فرست و چنان نما که همه تحت فرماندهی و فرمانروائی خودت و حجتت امام زمانی ولیعصر حضرت مهدی موعود سلام الله علیه و حجتهای معصومت به تعالی و به کمالت همه انسانها و بنی آدم از اسفل سافلین ظلمها و طغیان و کجرویها از دینت به در آیند و همواره به احسن تقویم، صراط مستقیم دینت استقرار یابند و به مراتب اعلی علیین کمالات الهی ارتقاء یابند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت و به آسمانِ برجهای بلند آسمانت و به روز موعود و به شاهد و مشهود سوگند چنان نما که رذیلتها و جهالتها و بدیهای نفس و الهامات و خطورات و القائاتِ فاجرانه و برطرف شدن سلطنت شیاطین و خناثان و آثار نفوذشان و برطرف شدن گناه و آثار گناه و نجات از ظلمتها و گمراهیها ممکن شود تا انسانها همه با فرمانروائیت و هدایت و نور و منزهی و علم و حکمتت به صراط مستقیم دینت درآیند و با توان الهیت انسانها را در صراط مستقیم چنان محافظت نما که انسانها و خلایق با بهره مندی از هدایت ولایت خودت و حجتهای معصومت، بخصوص حضرت ولیعصر مهدی موعود سلام الله علیهم، به راه نجات به احسن تقویم درآیند تا به توان الهیت و به اسماء الحسنا و اسماء اعظمت،، انسانها توفیق بندگی نمودن به کمالات متعالی و منزهی را برای همیشه بدست آورند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و عمرِ مستکبرانی که قابل هدایت نیستند و با ارزشهای دینت و با مؤمنین درجنگند برای همیشه پایان نما و اگر قابل هدایت بودند به الطاف عمیمت برای همیشه آنها را به صراط مستقیم هدایت نما و مگذار انسانها و خلایق شقاوت و قساوت و جهالت و رذالت و کجروی از دینت داشته باشند و هرگز مگذار کسی توفیق اندیشه و نیّات پلید و گفتار و نوشتار و تاثیرات و اعمال مخالف دینت را بروز و مؤثر نماید.
پروردگارا! به الطاف عمیمت، چنان نما همیشه انسانها و بنی آدم به خداوند یکتای صاحب حکومت آسمانها و زمینها که عزیز است و حمید است و بر همه چیز آگاه هست، ایمان آورند و به تعالی هدایت الهی به نور معرفت به کمالات و منزهی رسند و همواره خداوند و حجتهای معصوم خدا را اطاعت نمایند و همواره بندگی خداوند نمایند و دین خداوند و حجتهای معصوم خدا را یاری نمایند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و چنان نما که مردان و زنان و کودکان و بزرگسالان همه در سایۀ حکومت الهی خالق خود در آرامش و سلامت زندگی نمایند و دچار ظلمها و طغیانهای ظالمان و منحرفان نگردند و همواره ایمان آورندگان به دینت و همۀ انسانها اعمال صالح انجام دهند و از نعمتهای صراط مستقیم دینت در دنیا و آخرت برخوردار باشند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت، آنچنان نما که انسانها به ظلم و جفا بر ایمان آورندگان به دینت و انسانهای مظلوم اقدام ننمایند تا شامل قهر و مجازات و غضب شدید پروردگار یکتای بی همتا خود شوند، بلکه به توان الهیت ای خالق یکتای بی همتا به حق اسماء الحسنا و اسماء اعظمت همۀ انسانها و موجودات بندگی تو را بنمایند و از تاریکیهای جهل و رذالتها و بدیهای نفس و رُشد نیافتگیها و گناه و آثار گناه و فریب و نفوذ خناسان و شیاطین برای همیشه به توان منزهی و علم الهی و نور بی همتای هدایتت همواره به صراط مستقیم هدایت شوند و به کمالات بندگی خداوند نمایند و به خشوع و خضوع و خلوص اطاعت امر خداوند و حجتهای معصوم خداوند را بنمایند و لحظه ای از صراط مستقیم دینت فاصله نگیرند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به حق اعتلای دینت و به حق مقدرات حجتهای معصومت در ظهور همۀ خوبیهای احسنت تقویم به توان الهی خویش آنچنان تعجیل نما که نشان بی نیازی تو از عقب انداختن ظهور امام زمان حضرت مهدی موعود سلام الله علیه باشد و با بر طرف کردن موانع ظهور، و فراهم نمودن اسباب ظهور حضرت مهدی موعود سلام الله علیه، همه حاکمیتها و همۀ نسلها و همۀ خلایق را مطیع خود و حجتهای معصوم خودت، بخصوص حضرت ولیعصر امام زمان حضرت مهدی سلام الله علیه بنما و همه را به نعمت بزرگ فرمانروائی و حاکمیت خودت و حجتهای معصومت در دو دنیا سعادتمند نما و حیات طیبۀ همیشگی حکومتها و ملتها را به توان لایتناهی کمالات الهیت و اقتدارت و علم و حکمت و رحمت و مودتت برای همیشه ممکن نما.
پروردگارا! ای که مبدع و برگردانندۀ خلقت و تعالی مخلوقات می باشی و ای خدائی که آمرزنده و دوستدار مخلوقات هستی و ای خدائی که دارای عرش مجد و عظمت و شرافت و کرسی رفیع فرمانروائی و حاکمیّت بر جهانیان هستی و به وعدۀ حکیمانه ات روزهائی را میعاد بندگانت قرار داده ای که هم آنان را به تعالی رسانی و هم آنان را در میعاد قیامت حسابرسی نمائی و آنچه را که اراده نمائی می توانی به تعالی محقق نمائی و عینیت بخشی، به الطاف عمیمت چنان نما که انسانها از سر استکبار و رذالت و جهالت و بدیهای نفس ضایع نشوند و در اسفل سافلین ذلیل و خوار نگردند و موجب بی حُرمتی به دین و خواست خداوند و حجتهای معصوم خداوند نشود، بلکه به توان الهی و رحمت و علم و حکمت و اقتدار فرمانروائیت چنان نما که همه انسانها خاضعانه و خاشعانه و خالصانه خالق خود را اطاعت و عبادت نمایند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و آنچنان نما که انسانها و خلقتت برای نقش آفرینیهائی که آفریده ای به قدری منزه و رُشد یافته و به کمالات در صراط مستقیم دینت به علم و حکمتت میزان باشند که احدی، لحظه ای به رهنمودهای دینت کافر نباشد و تکذیب حقایق دینت را ننماید و همه جهانیان به تعالی همواره تسبیح و حمدت گویند و همواره از گناه و غفلت گذشۀ خویش استغفار نمایند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت و به احاطۀ بی نظیرت بر بندگانت آن چنان نما که همۀ خلایق تحت سیطرۀ عالمانه و مقتدرانۀ توان هدایت و نفوذ متعالی و منزه علم و حکمتت به تعالی و به کمالات بهره مند از ولایتت و ولایت حجتهای معصومت بخصوص حضرت ولیعصر مهدی موعود سلام الله علیهم چنان باشند که به نور تعالی کلام قرآنت که در لوح محفوظ جای دارد، همواره در صراط مستقیم دینت حرکت نمایند و تجلی تعالی معارف الهی خالق خود باشند و همواره محبت خالق خود و حجتهای معصومش بخصوص امام زمان حضرت مهدی موعود سلام الله علیهم را در قلب و صدر و نگرش و گفتار و رفتارخویش به تعالی به ظهور رسانند، آنچنان که هم خالق یکتای بی همتا صاحب و مالک و مدیر و مسئول و سرور همۀ موجودات از انسانها و خلایق راضی باشد، و هم انسانها از خالق و مالک و مبدع و صاحب خود خداوند یکتای بی همتا همواره راضی باشند. الهی آمین یا ارحم الراحمین، به برکت و حرمت محمداٍ و آله طاهرین. اللهم صل علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم. اللهم عجل لولیک الفرج صاحب الزمان وجعلنا من خیر انصارهی و اعوانهی و شیعته
- فضيلت خواندن سوره بروج در نظریات و رهنمودهای معصومین سلام الله علیهم:
1- پيامبر اسلام(ص)فرمودند: « هر كس سوره بروج را بخواند خداوند به تعداد تمام كساني كه در نماز جمعه اجتماع مي كنند و تمام كساني كه روز عرفه(در عرفات)جمع مي شوند ده حسنه به او مي دهد و تلاوت آن انسان را از ترسها و شدايد رهايي مي بخشد». تفسير برهان جلد 4 ص 445)- آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي
- حضرت صادق(ع) فرموده: كسي كه در نمازهاي واجب خود و السماء ذات البروج را كه سوره پيغمبران است بخواند حشر گردد آمدنش و موقف و ايستگاهش با پيغمبران و فرستاده شدگان خداي تعالي خواهد بود. قران عظيم ترجمه و خلاصه تفسير – فيض الاسلام. تفسير مجمع البيان.
- هر كه اين سوره را وقت خواب بخواند حفظ شود تا آنكه بيدار شود و هنگام خارج شدن از خانه اين سوره را بخواند و در خانه بدمد كه آن خانه و اهلش با قاري از تمام بلايا حفظ گردد. درمان با قرآن – ص 140 – محمد رضا كريمي.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، و تولید کنندگان محتوای ادبیّات و بسترهای تبلیغاتی و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها ( رسانه ها، مطبوعات، فضای مجازی تبلیغات و بسترهای تکنولوژیهای مختلف) و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف و دانش و مهارتها و توانمندیهای لازم زندگی)، به رشد رساند، باید متناسب با سن و به اندازه لازم هماهنگ با دیدگاههای قرآن و چهارده معصوم سلام الله علیهم، به تهیه مطالب تعلیم و تربیتی اهمیّت لازم را بدهند و به مطالب به اندازه پرداخته شود و محصولات را به جامعۀ هدف به تعالی لازم عرضه نمایند.
- طرحها و برنامه های گفتمان و برنامه ریزی با زبانهای مختلف بین المللی و مردم دنیا بطور جهانی، با محصولات متناسب و بهره مندی از همه بسترها و سازوکارها و ساختارهای تعلیم و تربیتی برای بهره مندی از ولایت خداوند و پیامبران و حجتهای عالم و دانشمند و فاضل و معصوم سلام الله علیهم نهضتی نرم افزاری و عملیاتی برای تعالی نگرشی و نفسانی به تعالی توسط همه افراد توانمندی که در نهادها و سازمانهای دولتی و بخش خصوصی نقش آفرینی می نمایند، برای نشر و ترویج فرهنگ والای الهی نقش آفرینی های مفید و مؤثر و خداپسندانه صورت پذیرد تا رنگ استثمار استعمار شرک و کفر و نفاق و استکبار و جهلها و رزیلتها و احاطه طاغوتهای مختلف از جهانیان زدوده شود و تعالی و رشد و آگاهی و علم و دانش مفید و اعتقادات و نگرشها و تفکّر و گفتار و رفتار و تمایلات و روحیات و اخلاق خداپسندانه در جهان توسعه یابد.
الگوی سوره بروج در راهبردها و راهکارهای سیاستگذاریها و قانونگذاریها و قضاوتها و برنامه ریزیها
-
- در آیات سوره بروج به علوم مختلفی از جمله خلقتهای متعالی خداوند آسمان برجهای دوازده گانه اشاره شده است.
- در آیات سوره بروج به طرحها و برنامه های خداوند در تعالی مدیریت تعالی آفرینش روز موعود و شاهد و مشهود اشاره شده است.
- در آیات سوره بروج به معاد و روشهای تعلیم و تربیتی انذار و بشارت و امربه معروف و نهی از منکر و اعتقادات اصول دین و خداشناسی و معاد و توحید و علم تاریخ اشاره شده است.
- خداوند ضمن روشنگریها و اطلاع رسانی های مکرر و بموقع انسانها، برای بد رفتار نمودن و خوب رفتار نمودن انسانهای بالغ، عذاب و پاداش در نظر گرفته است.
- روشنگریهای خداوند و دعوت به نظر انداختن و تأمل در آفریدهها نشان می دهد که خداوند اراده نموده است انسانها با رُشد و آگاهی به تعالی خاضعانه و خاشعانه و خالصانه خداوند خود را اطاعت نمایند و از فرامین و رهنمودهای خداوند بهره مند شوند.
- از جمله صفات مستقیم و غیر مستقیم خداوند در آیات سوره بروج عبارت است از: خالق بودن خداوند، علم و حکمت و توانمندی و اقتدار خداوند، مدیر و مدبر بودن و برنامه ریزی و طرح ریزی کلان و خورد خداوند، معلم و هادی بودن خداوند، عزیز و حمید و یُبدع و یُعید بودن خداوند، غفور و ودود بودن خداوند و صاحب عرش مجید بودن خداوند و صاحب اراده عالی بودن خداوند و محیط بودن و احاطه خداوند بر خلایق می باشد.
- خداوند دارای کتابهای آسمانی بخصوص آخرین کتاب آسمانی خداوند قرآن می باشد که در آن برنامه تعلیم و تربیتی و فرهنگ سازی خُرد و کلان برای همه جهانیهان در همه زمانها می باشد و به مجد و عظمت مناسب همه زمانها می باشد و در لوحی در نزدش محافظت می شود.
- خداوند مقاصد عالی تعلیم و تربیّتی و هدایتی کلان و خورد خود را برای جهانیان در زمانهای مختلف از ابتداء خلقت ( از اول تا آخر را ) به تعالی و متناسب ارتقاء سطوح انسانها با سنجش و دقّت خاصی بدان پرداخته است و با عرضه خواست انسانها و بندگانش برای تعالی یافتن آنرا ارتقاء می دهد، باید جهانیان مسائل هدایتی خداوند را که برای تعالی و رُشد و پویائی آنان به کمالات فضیلتی و بصیرتی و شعوری و معرفتی و دانش و علم و توانمندیهای مختلف است اهمیّت ویژه دهند و از همه مهمتر در اطاعت خداوند و بهره مندی از اعتقادات و اصول و احکام و قوانین دین، در سبک حاکمیّتی و زندگی در جهان بطور جدّی از آن بهره مند شوند و دلیل تمام استضعافها و فقرها و استکبارها و ظلمها و کجرویها و دسیسه ها و طغیانها فاصله گرفتن و جدائی از خواسته ها و رهنمودها و فرامین و دستورات خداوند و حجتهای معصوم خداوند می باشد.
گل افشان گل محمدی