بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
اخلاق و فلسفه مدیریت و سیاست و کار در در دولت و بخش خصوصی، نظرات حضرت امیرالمؤمنین امام علی سلام الله علیه قسمت دوم
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : لایَکُنْ لَک إلَی النّاسِ سَفیرٌ إلاّ لِسانَک و لاحاجِبٌ إلاّ وَجهَک ؛ امام علی علیه السلام : میان تو و مردم رابطی جز زبانت و پرده ای جز چهره ات نباشد .نهج البلاغه، نامه 67 .
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : یا کُمَیلُ ما مِن حَرَکَةٍ إلاّ و أنتَ مُحتاجٌ فیها إلی مَعرِفَةٍ ؛ امام علی علیه السلام: ای کمیل! هیچ کاری نیست مگر این که تو در آن نیازمند شناخت هستی .نهج البلاغه ، ص 171 .
- امام علی (ع): بپرهیز از شتایزدگی در کارها پیش از فرا رسیدن زمان آنها، یا کندی کردن در کارها به هنگام رسیدن زمان آنها، یا لجاجت در آنها، هنگام مبهم یا ناشناحته ماندن آنها و یا سستی کردن در انها به گاه روشن و آشکار شدن آنها، بنابراین ( زمان هر کاری را) در جایگاه خودش قرار ده. نهج البلاغه، نامه58 و 53.
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : شَرُّ الأوطانِ ما لَم یَأمَن فیهِ القُطّانُ ؛ امام علی علیه السلام: بدترین وطن، وطنی است که ساکنانش در آن ایمن نباشند .غررالحکم و دررالکلم، ح 5712 . امیرالمؤمنین علی علیه السلام : شَرُّ البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فِیهِ ؛ امام علی علیه السلام: بدترین شهرها، شهری است که در آن ایمنی نباشد .عیون الحکم و المواعظ، ح 5253 .
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : الجُنُوُد بِإذنِ اللّه ِ حُصُونُ الرَّعیَّةِ وَ زَینُ الوُلاةِ وَ عِزُّالدِّینِ وَ سُبُلُ الأَمنِ وَ لَیسَ تَقُومُ الرَّعِیِّةُ إلاّ بِهِم ؛ امام علی علیه السلام: سربازان، به اذن خداوند، دژ مردم، زینت زمامداران، مایه عزّت دین و امنیّت اند و کار شهروندان، جز به آنان استوار نمی شود .نهج البلاغه ، نامه 53 .
- حضرت امام علی ( ع ): از جمله حقوق واجبی كه خدا بر بندگان خود قرار داده است نصيحت و خير خواهی تا حد توان، و همكاری در جهت بر پايی حق، در ميانه خويش است. نهج البلاغه، الخطبه 216
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : وَلیَکُن نَظَرُک فی عِمارَةِ الأرضِ أبلَغَ مِن نَظَرِکَ فی استِجلابِ الخَراجِ لأِنَّ ذلِکَ لایُدرَکُ إلاّ بِالعِمارَةِ ؛ امام علی علیه السلام: به مالک اشتر فرمودند: باید توجّه تو به آباد کردن زمین بیش از توجّه به گرفتن مالیات باشد؛ زیرا مالیات جز در نتیجه آبادانی فراهم نمی آید .نهج البلاغه، نامه 53 .
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : مَنِ ابتَلی بِالقَضاءِ فَلیُواسِ بَینَهُم فِی الإشارَةِ و فِی النَّظَرِ و فِی المَجلِسِ؛ امام علی علیه السلام: آن که بر مسند قضاوت می نشیند، باید میان مردم در اشاره و نگاه و نشستن برابری را مراعات کند .الکافی، ج 7، ص 413
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : لا یُقیمُ أمرَ اللّه ِ سُبحانَهُ إلاّ مَن لایُصانِعُ و لایُضارِعُ و لایَتَّبِعُ المَطامِعَ ؛ امام(عليه السلام) فرمود: فرمان خدا را تنها كسى مى تواند اجرا كند كه نه سازش كار باشد(و اهل رشوه) و نه تسليم و ذليل (در مقابل ديگران) و نه پيروى از طمع ها كند. نهج البلاغه، حکمت 110 .
- امام علی (ع): هر کس دست به کاری زند بی آن که در عواقب آن بیندیشد، خود را در مهلکه گرفتاریها اندازد. تحف العقول، ص90
- امام علی (ع): پیروزی با دوراندیشی و اراده پایدار به دست می آید. عوالی الّالی، ج1، ص292، ح164
- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : نَهی [رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله] أن یُستَعمَلَ أجیرٌ حَتّی یُعلَمَ ما اُجرَتُهُ ؛
امام علی علیه السلام: پیامبر خدا از به کار گرفتن کارگر، پیش از تعیین مزدش نهی فرمود . کتاب من لایحضره الفقیه، ج4، ص10. - امام علی (ع): دوراندیشی عاقبت نگری است و رایزنی با خردمندان. غررالحکم، ح1915
14 - امیرالمؤمنین علی علیه السلام : الجُنودُ عِزُّ الدِّینِ و حُصُونُ الوُلاةِ ؛ امام علی علیه السلام: سربازان، مایه عزّت دین و دژهای والیان اند .غررالحکم و دررالکلم، ح 1953 .
15- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : قِوامُ العَیشِ حُسنُ التَّقدِیرِ و مِلاکُهُ حُسنُ التَّدبیرِ ؛ امام علی علیه السلام: پایداری زندگی به برنامه ریزی درست ( مقدرات خوب) و وسیله رسیدن به آن، مدیریّت صحیح ( تدبیر نیکو) است .غررالحکم و دررالکلم، ح 6807
16- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : التَّدبیرُ قَبلَ العَمَلِ یُؤمِنُکَ مِنَ النَّدَمِ ؛ امام علی علیه السلام: تدبیر پیش از عمل، تو را از پشیمانی در امان می دارد .عیون أخبار الرّضا علیه السلام، ج 2 ، ص 54 .
17- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : اُوصیکُم بِتَقوَی اللّه ِ و نَظمِ أمرِکُم ؛ امام علی علیه السلام: شما را به تقوای الهی و نظم در کارتان سفارش می کنم .نهج البلاغه، نامه 47 .
18- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : أدَلُّ شَی ءٍ عَلی غَزارَةِ العَقلِ حُسنُ التَّدبیرِ ؛ امام علی علیه السلام: بزرگ ترین دلیل بر خردمندی، تدبیر نیکو است .غررالحکم و دررالکلم، ح 3151 .
19- امام علی (ع): برتری به حسن کمال و کردارهای بالاست، نه به بسیاری مال و بزرگی کارها ( و منصبها). غررالحکم، ح1925.
20- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : لا أدَبَ مَعَ غَضَبٍ ؛ امام علی علیه السلام: هنگام خشم نباید تأدیب کرد .
غررالحکم و دررالکلم، ح 10529 .
21- امام علی (ع): ... پس در امور خود هوشیارانه و سرسختانه استوار باش... نهج البلاغه، ترجمه محمّد دشتی، ص539، نامه 33.
22- امیرالمؤمنین علی علیه السلام : طَلَبُ التَّعاوُنِ عَلی إقامَةِ الحَقِّ دِیانَةٌ و أمانَةٌ؛ امام علی علیه السلام: درخواست همکاری برای برپا کردن حق، نشانه دیانت و امانت [داری ] است .عیون الحکم والمواعظ، ح 5563 .
برداشت و راهبردِ رهنمودهایِ اخلاق و فلسفه مدیریت و سیاست و کار در در دولت و بخش خصوصی، نظرات حضرت امیرالمؤمنین امام علی سلام الله علیه قسمت دوم
- میان تو و مردم رابطی جز زبانت و پرده ای جز چهره ات نباشد.
- باید مسئولین با مردم مستقیما در ارتباط با مردم باشند و به مسائل آنان بدون حجاب، به مسائل مردم توجّه داشته باشند.
2-1- باید مسئولان از نظرات، پیشنهادات، انتقادات، و خواستها و وضعیت مردم با اطلاع باشند.
3-1- باید با توجه به رضایتمندی خداوند، مسئولین به نظرات و نیازهای جامعه توجه داشته باشند.
- هیچ کاری نیست مگر این که تو در آن نیازمند شناخت هستی.
- همه کارها برای انجامش نیازمند شناخت می باشد.
2-2- باید کارها را عالمانه و با دانش و تسلط لازم انجام داد.
3-2- جهل و نادانی برا انجام کارها ضرر دارد و برای بدست آوردن علم و دانائی لازم برای انجام کارها باید به موقع تلاش نمود.
- عدالت، عمل کننده به آن را از به گردن گرفتن حقوق مردم و مظالم آسوده می کند.
- بی عدالتی موجب می شود که حقوق مردم به عهده مسئولین و افرادی که مسئولیت متوجه شان می شود، باشد و چنین افرادی (ظالمان) از ظلم بر مردم آسوده نخواهند بود.
2-3- انجام کارها به عدالت است که انجام دهندگان کار مردم ( مسئولین و قانونگذاران و مجریان آن )، حقوق مردم را از عهده آنها بر می دارد و چون ظلم نمی کنند، آسوده خواهند بود.
3-3- به سبب انجام کارها به عدالت است که موجب تحقق حقوق مردم می شود و از ظلم نمودن پیشگیری می شود.
- پیروی از سنّت خدا و پایداری دولت ها نتیجه عدالت است.
- پیروی از رهنمودها و سنتهای چهارده معصوم سلام الله علیهم، موجب پایداری دولت ها نتیجه عدالت می شود.
- عادل ترین مردم کسی است که با داشتن قدرت، عدالت بورزد .
- زمانی که فرد با وجود قدرت، عدالت ورزد، از عادل ترین انسانها محسوب می شود.
2-5- برای اینکه فرد بتواند با وجود قدرت عدالت بورزد به تعلیم و تربیت صحیح و تهذیب نفس و رشد و تعالی و سلامت عقل و نگرش و شرح صدر و حلم و بردباری و تقوای الهی و اطلاعات و دانائی لازم و دقت در کار و عجله نکردن و خدا را در محضر خدا دیدن و خداشناسی و آشنائی با معیارهای و اصول و مبانی دینی دارد.
- عادل ترین مردم کسی است که بیش از همه به حق داوری کند.
وقتی که انسانی ( قاضی، مسئول، قانونگذار، مجری کارهای مردم ) بیش از دیگران برای همه مردم به حق داوری نماید، از عادلترین مردم محسوب می شود.
- بپرهیز از شتابزدگی در کارها پیش از فرا رسیدن زمان آنها، یا کندی کردن در کارها به هنگام رسیدن زمان آنها و یا سستی کردن در انها به گاه روشن و آشکار شدن آنها، بنابراین ( زمان هر کاری را) در جایگاه خودش قرار ده.
- از شتابزدگی و عجله پیش از فرا رسیدن زمان کارها پرهیز نمائید.
2-7- از کندی کردن و سهل انگاری به هنگام زمان رسیدن کارها پرهیز نمائید.
3-7- از سستی کردن به هنگام راه افتادن کارها و آشکار شدن آنها پرهیز نمائید.
4-7- زمان هر کار ی را در جایگاه خودش به آن بپردازید.
5-7- انجام هر کاری را در جایگاه زمان خودش قرار دهید و انجام هر کاری زمانی دارد که در زمان خودش باید به اندازه به آن بپردازید تا به نتیجه برسد و نباید زودتر از فرا رسیدن آن به آن کار پرداخت و نباید وقتی زمان انجام دادن کاری فرا می رسد نباید در انجام کار سهل انگاری و کندی نمود.
- بدترین وطن، وطنی است که ساکنانش در آن ایمن نباشند و بدترین شهرها، شهری است که در آن ایمنی نباشد.
- ایمنی و امنیت برای مردم مملکت از ضروریات اجرای آن توسط حاکمیت آن سرزمین است و عدم برخورداری وطن و مملکت از ایمنی و امنیت لازم از بدترین مشکلات و اشکالات حکومتها در سرزمینها و کشورهاست.
-
- استانداردهای لازم در ایمنی و امنیت شهرها و روستاها از الویت های کارهای دولتهاست.
3-8- ایمنی و امنیت از جایگاه و برترین کارهائی است که باید به تربیت نیروی انسانی و استخدام نیرو و قوانین و بودجه بندی دستورالعملها و اجرا و نظارت بر آن و همچنین تحقق ایمنی و امنیت در کارها باید مسائلش جدی گرفته شود.
- سربازان، به اذن خداوند، دژ مردم، زینت زمامداران، مایه عزّت دین و امنیّت اند و کار شهروندان، جز به آنان استوار نمی شود.
- سربازان به اذن خداوند، دژ مردم ( ایجاد امنیت مردم از حملات دشمنان ) هستند.
-
- سربازان، زینت زمامداران و حاکمان هستند.
3-9- سربازان مایه عزت دین و امنیّت هستند.
4-9- کار شهروندان و ساکنان سرزمینها به استواری و استقرار سربازان ( نیروهای امنیّت و مسلح) آن سرزمین وابسته است.
5-9- باید حاکمان نسبت به تعلیم و تربیت دانش و مهارتهای سربازان ( نیروهای امنیّت و مسلح) و استخدام و قانونگذاری و دستورالعملها و اجرا و نظارت و تحقق امنیّت و استقرار نیروهای امنیت و مسلح و استمرار کار آنها و مسائل کار آنها به خوبی و به موقع بپردازد.
- از جمله حقوق واجبی كه خدا بر بندگان خود قرار داده است نصيحت و خير خواهی تا حد توان، و همكاری در جهت بر پايی حق، در ميانه خويش است.
- حقوق واجبی خداوند بر بندگان دارد.
-
- یکی از حقوقی که خداوند بر بندگان دارد نصیحت و خیر خواهی تا حد توان است.
3-10- یکی از حقوقی که خداوند بر بندگان دارد همکاری در جهت برپائی حق، در حاکمیّت و مردم است.
4-10- باید مردم و حاکمیّت به حقوق خداوند بر انسانها شناخت داشته باشند و برای برپائی آن قانون و دستورالعملها و برنامه هاو اجرائیات و نظارت برای اصلاح امور در جهت کسب رضایتمندی خداوند داشته باشند.
5-10 باید مردم و حاکمیتها و قضات به خیرخواهی و نصیحت و هدایت جهت برپائی حق میان خودشان و حاکمیتشان و جامعه مجاهدت به تعالی نمایند.
- باید توجّه تو به آباد کردن زمین بیش از توجّه به گرفتن مالیات باشد؛ زیرا مالیات جز در نتیجه آبادانی فراهم نمی آید.
- باید توجه به آباد کردن زمینها وجود داشته باشد.
-
- باید توجه به آباد کردن زمین بیش از توجّه به گرفتن مالیات الویت داشته باشد.
3-11- مالیات جز در نتیجه آبادانی ممکن نمی شود، پس نباید طوری مالیات گرفت که آبادان نمودن غیر ممکن شود و یا با مشکلات همراه شود.
- آن که بر مسند قضاوت می نشیند، باید میان مردم در اشاره و نگاه و نشستن برابری را مراعات کند.
- آن که بر مسند قضاوت می شود ( قاضی و قانونگذار و کسی باشد که به دلیلی در امری باید نسبت به دیگران قضاوت نماید) باید میان مردم در اشاره و نگاه و نشستن و برابری را مراعات کند.
-
- رعایت عدالت برای قضاوت کننده، در اشارات و نگاه نمود نها و نشستن و صادر نمودن حکم همه مهم است.
3-12- برای تعلیم و تربیت نیروی انسانی و استخدام و نظارت و آموزشهای ضمن خدمت در دولت و حکومت و قضات باید بگونه ای اهتمام داشت که منجر به نیروهائی شود که نگرشها و رفتار و عدالت محوری آنها بر اساس معیارهای اسلامی به تعالی میزان شود تا بتوانند رضایتمندی خداوند را متناسب محقق نمایند.
- معیار برترینِ مردم، در برتریِ داوری، آنها به حق است .
- برترین مردم باید معیارش در داوری برتر و بهتر باشد.
-
- معیار شناخت برترین مردم در برتری داوری آنان به داوری به حق است.
3-13- باید در تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی ایجاد توانمندی و شناخت به داوری به حق مورد توجه باشد.
- فرمان خدا را تنها كسى مى تواند اجرا كند كه نه سازش كار باشد(و اهل رشوه) و نه تسليم و ذليل (در مقابل ديگران) و نه پيروى از طمع ها كند.
- از خصوصیات و ویژگیهای مجری و مسئول اجرای فرمان خداوند و قاضی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی عبارت است از: 1- عدم سازش کاری. 2- عدم رشوه گیری. 3- عدم تسلیم در برابر غیر حق 4- عدم طمع نمودن.
-
- باید در تعلیم و تربیت نیروهائی که در آینده و یا حال در اجرا و قضاوت فرامین خداوند هستند توجه داشت به اینکه افراد فوق از دانائیها و مهارتها و پرهیزکاری و توانمندی خصوصیات: 1- عدم سازش کاری. 2- عدم رشوه گیری. 3- عدم تسلیم در برابر غیر حق. 4- عدم طمع نمودن.
3-14- از خصوصیات و ویژگیهای مجری و مسئول اجرای فرمان خداوند و قاضی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی رشد و تعالی و تهذیب نفس و تقوا و دانائی و بصیرت و آگاهی و اطلاعات مناسب کارش می باشد.
- هر کس دست به کاری زند بی آن که در عواقب آن بیندیشد، خود را در مهلکه گرفتاریها اندازد.
- انسان برای انجام کار باید نسبت به عواقب آن کار توجه داشته باشد تا خود را در مهلکه و یا وضعیت بد گرفتار نشود.
-
- باید عواقب هر کاری را سنجید و اگر عواقب خوبی ندارد انجام نداد.
3-15- باید رضایتمندی خداوند را در نظر داشت و خداوند نمی خواهد انسانها در وضعیتی گرفتار شوند که مورد رضایتمندی انها نباشد.
- عدالت شالوده ای است که جهان بر آن استوار است.
- تحقق عدالت اساس و مبنای محکمی است که جهانیان و دولتها و حاکمیتها و قضاوتها و زندگیهای مردم بر آن استوار است.
-
- عدالت مبنا و معیاری است که قوانین و برنامه ها و طرحها و دستورالعملها و بودجه بندیها و اجرائیات و نظارتها و در بخش دولتی و خصوی برآن اساس باید محقق شود.
-
- - تحقق عدالت در جوامع نیازمند آمار و اطلاعات و دانائی و نگرشهای صحیح و تقوا و رشد و تعلیم و تربیت و فرهنگسازی و توانمندیها و مهارتها و دانش و ساختار و سازوکار و استفاده متناسب از تکنولوژیهای مناسب و به روز فردی، اجتماعی و حاکمیتی به تعالی است.
- پیروزی با دوراندیشی و اراده پایدار به دست می آید.
- آینده نگری و دوراندیشی و عاقبت نگری در پیروزی کارها مؤثر است.
-
- اراده پایدار، همت بلند، پشتکار، ممارست و استمرار در پیروزی کارها مؤثر است.
3-17- برای اینکه افراد مفید و مؤثری در بخش دولتی و خصوصی ایفای نقش نمایند، باید با تعلیم و تربیت، فرهنگ سازی و دانش ورزی و دانش پژوهی توانمندی و مهارت و نگرش مثبت و روحیه قوی دوراندیشی و عاقبت نگری و اراده پایدار و همت بلند، پشتکار، ممارست و استمرار را پرورش داد تا افراد در سنین مختلف در کارهایشان بتوانند به تعالی کارها را با رضایتمندی خداوند و با توکل به خدا به نتیجه رسانند، بدین سبب قوانین و برنامه ها و طرحهائی که موجب شود چنین وضعیتی صورت پذیرد و محقق شود را باید به کار گرفت.
- پیامبر خدا، از به کار گرفتن کارگر، پیش از تعیین مزدش نهی فرمود.
- یکی از اصول رعایت حقوق کار در اسلام عبارت است از: تعیین حقوق کارگر و کارکنان پیش از به کار گرفتن.
-
- از جمله حفظ کرامت و حقوق کارگر و کارکنان توجه به تعیین حقوق پیش از به کار گرفتن است.
-
- از جمله اصول و مبانی قوانین و بودجه بندیها و طرحها و برنامه ها و اجرای آنها و نظارت برآنها، توجه به پرداخت حقوق به موقع عوامل اجرای فرآیند کار می باشد و عدم پرداخت به موقع حقوق ظلم محسوب می شود و بدین سبب باید هر گونه دیر کرد در پرداخت حقوق باید جبران خسارت شود.
- دوراندیشی عاقبت نگری است و رایزنی با خردمندان.
- از جمله عوامل دوراندیشی مشورت و رایزنی با افراد خردمند است.
-
- خردمندان در تعالی قوانین و برنامه ها و اجرائیات و تعالی و قوام آن و همچنین عاقبت نگری و آینده نگری و دور اندیشی می توانند مؤثر و مفید نقش آفرینی نمایند.
-
- استفاده و بهره مندی در جلسه ها و دولتها و قوای مختلف از نظرات خردمندان می تواند در قوام و تعالی دوراندیشی و عاقبت نگری و سنجیده عمل نمودنها و عاقبت خیر و پر برکت داشتنهای کار مفید و مؤثر باشد.
- پایداری زندگی به برنامه ریزی درست و وسیله رسیدن به آن، مدیریّت صحیح ( تدبیر نیکو و اداره نیکو) است .
- پایداری زندگی و استمرار کارها و دولتها به برنامه ریزی درست است.
-
- وسیله رسیدن به برنامه ریزی صحیح و درست، مدیریت صحیح ( تدبیر نیکو و قوانین و ساختار و سازو کار و طرح و برنامه مناسب و صحیح و دستورالعملها و اداره نیکو ) است.
-
- تدبیر نیکو و قانون گذاری درست و حکیمانه و ساختار و سازوکار مناسب و طرح و برنامه ریزی صحیح و مدیریت صحیح و بستر و مستلزمات آن را باید از محتوای تعلیم و تربیتی در مدارس و دانشگاهها و حوزهها و آموزشهای جانبی و ضمن خدمت و فرهنگ سازیها و مطبوعات و کتابهای درسی و غیر درسی و بهره مندی لز تکنولوژیهای مناسب از ضروریات بهره مندی از توانمندیها و مهارتهای برنامه ریزی و مدیریت صحیح خانواده، جامعه، کار، و حاکمیت می باشد.
- تدبیر پیش از عمل، تو را از پشیمانی در امان می دارد.
- پیش از عمل و کارها و برنامه ها و طرحها و قوانین و قرهنگ سازیها باید نگرش، فکر ، ایده ، و تدبیر مناسب را به کار گرفت.
-
- تدبیر مناسب و سنجیده پیش از عمل انسان و جامعه را برای اجرای کارها و اداره مسادل فردی و خانوادگی و اجتماعی و کارها و مسائل حاکمیتی از پشیمانی و حسرت دچار شدن انجام کارها ایمن می دارد و موجب مدیریت و تحقق بهتر کارها می گردد.
-
- تدبیر ورزیدن نیاز به مهارت و تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی دارد و از مسائل مهمی است که فرهنگ سازی و تعلیم و تربیت متناسب باسن منجر به توانمندی تدبیر ورزی می شود، عبارت است از: پرداختن به پارسائی و تقوا، پرخوری نکردن، رذیلت نداشتن، از جمله دروغ نگفتن و طمع نداشتن، تهذیب نفس، مطالعات به اندازه و شناخت تخصصی و آشنائی با معیارهای دین اسلام، و تفکر نمودن و عبرت گرفتن و راه حل مناسب پیدا نمودن و بهره مندی از اطلاعات و آمار و تجربیات و علم و دانائی.
- شما را به تقوای الهی و نظم در کارتان سفارش می کنم .
- از جمله عوامل کسب موفقیت در کارها عبارت است از: برخورداری از تقوای الهی و توجه به رضایتمندی خداوند و نظم داشتن در کارها.
-
- برخورداری از تقوای الهی و رعایت نظم در کارها مستلزم تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی و تمرین و ممارست و مطالعات معیارهارها و اصول اسلامی و اطلاعات تخصصی و عمومی لازم می باشد.
- بزرگ ترین دلیل بر خردمندی، تدبیر نیکو است.
- تدبیر نیکو از بزرگترین دلائل خردمندی انسان می باشد.
2-23 به خودی خود انسان خردمند نمی شود، مگر به معجزه و عنایات الهی که بر اثر رعایت تقوا و همچنین کسب رضایتمندی خداوند و مطالعات لازم و بهره مندی از معیارهای اسلامی و تجربیات و آگاهی و علم و دانش و اطلاعات لازم می باشد.
-
- تدبیر نیکو نمودن مستلزم رشد و تعالی بر اثر ممارست به تعلیم و تربیت و فرهنگ و رعایت تقوای الهی و تهذیب نفس و همچنین استفاده از تجربه و تفکر و مطالعات و دقت و تمرکز بر مسائل است که به تعالی رشد عقلانی توانمندیها و مهارتها و دانائی میانجامد و می تواند افراد را در متمایز نمودن بهترین تدبیر یاری نماید.
- برتری به حسن کمال و کردارهای بالاست، نه به بسیاری مال و بزرگی کارها ( و منصبها).
- برتری به حسن و کمال کارها و کیفیت بالا و کمیت مناسب می باشد.
-
- برتری به مال بسیار و زیادی کارها و منصبها نیست.
-
- باید به انجام مناسب کارها و ارتقاء کیفیت و کمیت مناسب توجه لازم و کافی داشت.
- هنگام خشم نباید تأدیب کرد .
- وقتی فردی در ارتباط با کار خود و در ارتباط با دیگران دچار خشم است ، نباید تصمیم بگیرد و یا کسی را ادب نماید.
-
- خشم موجب خراب شدن کارها و همچنین وقوع ظلم در ارتباط با دیگران و یا تصمیم انسان می شود.
-
- اینکه انسان یادبگیرد که وقتی خشمناک هست تصمیم نگیرد و کسی را ادب ننماید یک مهارت و توانمندی است که بر اثر نگرش درست و حلم و صبوری و ممارست، دانش و دانائیهای لازم و تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی لازم بدست می آورد و همه اقشار در همه کارها به تعالی رفتاری که بر اثر فرو خوردن خشم و خشمگین نشدن است بدان نیازمند هستند.
- در امور خود هوشیارانه و سرسختانه استوار باش.
- از جمله خصلتها و صفات لازم در انجام کارها و مدیریت و انجام و اداره کارها در جوامع و دولتها و قوا عبارت است از: هوشیاری و دقت و بصیرت و استواری و پشتکار در انجام کارها
-
- خصلتهای لازم برای تحقق موفق کارها نیاز به تعلیم و تربیت و دانش و اطلاعات لازم و به روز و ساختار و سازکار لازم و تمرین مستمر و همچنین به روحیات قوی و مدیریت کارها با سعۀ صدر و حام لازم دارد.
- درخواست همکاری برای برپا کردن حق، نشانه دیانت و امانت [داری ] است .
- بر پائی حق یک کار اجتماعی هست.
-
- استخدام نیرو و همکاری و تعاون حاکمیتی و اجتماعی برای بپائی حق، نشانه دیانت و امانتداری می باشد.
-
- تقاضا و فراخوان همکاری بو رمینه سازی رای اجرای حق ناشی از تدین و امانتداری افراد و یا حاکمیتها می باشد.
4-27- در دولتها و قوای مختلف و قوه قضائیه و مجلس قانونگذاری و جامعه باید برای پیشگیری از ظلم و انحرافات و فساد و ساختار سازی مناسب برای اجرای تحقق و برپائی حق در جامعه و حاکمیت باید تلاش شایسته صورت پذیرد و برپائی حق و سلامت حاکمیتی و اجتماعی الویت دارد تاثیر دارد بر پیشگیری از ظلم و حفظ سلامت حاکمیت و جامعه و پرداختن به برپائی حق و سلامت حاکمیت و جامعه الویت دارد.
5-27- برپائی حق به دانائی و اطلاعات و دانش و شناخت معیارهای خداپسندانه و اسلامی و تخصص علم لازم و همچنین تربیت نیروی انسانی و ساختارسازیهای لازم و ساز و کار و بستر سازیهای لازم و نگرشها و تصمیم گیریهایی صحیح و تدبیر و قوانین و طرح و برنامه و بودجه لازم و مدیریت و قضاوت مناسب دارد و همه موارد فوق به تعلیم و تربیت دانش و مهارتها و توانمندیها و فرهنگ سازیهای مناسب و بموقع و به اندازه و متناسب با سن دارد.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی