تعریف کل کمال سخنی گوهربار از امام محمد باقر سلام الله علیه
امام محمد باقر علیه السلام :
الکَمالُ کُلُّ الکَمالِ التَّفقُّهُ فِی الدِّینِ و الصَّبرُ عَلَی النّائِبَةِ و تَقدیرُ المَعیشَةِ ؛
امام باقر علیه السلام: همه کمال در شناخت عمیق دین و شکیبایی در پیشامدهای ناگوار و اندازه نگاه داشتن در زندگی است. تحف العقول ، ص 213
برداشت و راهبرد و رهنمودِ تعریف کل کمال سخنی گوهربار از امام محمد باقر سلام الله علیه
- همه کمال عبارت است از: 1- شناخت عمیق ( آموختن فقه و کسب دانش دین) 2- شکیبائی در پیشامدهای ناگوار 3- اندازه نگاه داشتنِ معیشت زندگی. (بعضی از رفتارها کمال محسوب می شود ولی اگر فرد بخواهد همه کمال را بدست آورد باید تطبیق با سه مورد ذکر شده داشته باشد.)
- شناخت و دانش فقه دین در رسیدن به کمال تاثیر مستقیم دارد و یکی از سه عامل مهم محسوب می شود.
- شکیبائی در پیشامدهای ناگوار بر اثر رشد متعالی اعتقادی و نگرشی و حلم و شرح صدر و فضائل اخلاقی حاصل می گردد، که فعل شکیبائی در پیشامدهای ناگوار یکی از سه عامل رسیدن به کمال انسان محسوب می شود.
- اندازه نگاه داشتن ِ معیشت زندگی نیز وقتی حاصل می شود که انسان نسبت به اخلاق و علم اقتصاد اسلامی دانا باشد و دارای خصلتهای پسندیده گردد و در تصمیم گیریها در توجّه به همه مواردی که برای حفظ دین و رعایت جنبه دنیویزندگی هست به تعادل و عدالت رفتار نماید و همینطور که به عمل به دستورات دینی توجّه دارد، به معیشت زندگی خداپسندانه توجّه لازم داشته باشد. ( فرد بتواند چه به لحاظ تلاش برای زندگی و همچنین مدیریت عادلانه درآمد خداپسندانه رفتار نماید. )
- کمال تنها به خواندن دروس تجربی و ریاضی و دروس دانشگاهی و حتی حوزوی حاصل نمی شود، بلکه تربیّت نفس (چه به لحاظ تربیّت و تهذیب نفس و چه به لحاظ نهادینه شدن فضائل اخلاق اسلامی) و دانا شدن بر علوم و معارف اسلامی از جمله علم اعتقادات و احکام و اصول و اخلاق اسلامی و اقتصاد اسلامی برای اداره زندگی( از جمله به اندازه نگاه داشتن معیشت ) لازم و ضروریست به طوری که فرد با کسب علوم و معارف اسلامی به رشدی متعالی برسد تا رفتارهای پسندیده مورد نظر اسلام را بتواند به رضایتمندی خداوند انجام دهد. از جمله در پیشامدهای ناگوار خویشتنداری و شکیبائی باشد و همچنین معیشت زندگی را به اندازه نگاه دارد.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی