بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
(خداوند مالک و روشنگر و هدایتگر دینِ انسانها می باشد)
شرحی بر انشراح سوره مدّثر کتاب قرآن
سوره ۷۴: المدثر - جزء ۲۹ - ترجمه مکارم شیرازی
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿۱﴾ اي در بستر خواب آرميده! (۱)
قُمْ فَأَنْذِرْ ﴿۲﴾ برخيز و انذار كن (و عالميان را بيم ده). (۲)
وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿۳﴾ و پروردگارت را بزرگ بشمار. (۳)
وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿۴﴾ و لباست را پاك كن. (۴)
وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿۵﴾ و از پليديها بپرهيز. (۵)
وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ﴿۶﴾ و منت مگذار، و فزوني مطلب. (۶)
وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿۷﴾ و به خاطر پروردگارت شكيبائي كن. (۷)
فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ ﴿۸﴾ هنگامي كه در صور دميده شود. (۸)
فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ﴿۹﴾ آن روز روز سختي است. (۹)
عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ﴿۱۰﴾ و براي كافران آسان نيست. (۱۰)
ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا ﴿۱۱﴾ مرا با كسي كه او را تنها آفريدم واگذار! (۱۱)
وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾ همان كس كه براي او مال گسترده اي قرار دادم. (۱۲)
وَبَنِينَ شُهُودًا ﴿۱۳﴾ و فرزنداني كه همواره نزد او (و در خدمت او) هستند. (۱۳)
وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾ و وسائل زندگي را از هر نظر براي وي فراهم ساختم. (۱۴)
ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ﴿۱۵﴾ باز هم طمع دارد كه بر او بيفزايم! (۱۵)
كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾ هرگز چنين نخواهد شد، چرا كه او نسبت به آيات ما دشمني ميورزد. (۱۶)
سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿۱۷﴾ به زودي او را مجبور ميكنم كه از قله زندگي بالا رود (سپس او را به زير ميافكنم) (۱۷)
إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ﴿۱۸﴾ او (براي مبارزه با قرآن) انديشه كرد و مطلب را آماده ساخت. (۱۸)
فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾ مرگ بر او باد چگونه (براي مبارزه با حق) مطلب را آماده كرد. (۱۹)
ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾ باز هم مرگ بر او چگونه مطلب (و نقشه شيطاني خود را) آماده نمود. (۲۰)
ثُمَّ نَظَرَ ﴿۲۱﴾ سپس نگاهي افكند. (۲۱)
ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿۲۲﴾ بعد چهره درهم كشيد و عجولانه دست به كار شد. (۲۲)
ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ ﴿۲۳﴾ سپس پشت (به حق) كرد و تكبر ورزيد. (۲۳)
فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ ﴿۲۴﴾ و سرانجام گفت اين (قرآن) چيزي جز يك سحر جالب همچون سحرهاي پيشينيان نيست! (۲۴)
إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿۲۵﴾ اين جز سخن انسان نميباشد! (۲۵)
سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿۲۶﴾ (اما) به زودي او را وارد دوزخ ميكنيم. (۲۶)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿۲۷﴾ و تو نميداني دوزخ چيست ؟ (۲۷)
لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ﴿۲۸﴾ (آتشي است كه) نه چيزي را باقي ميگذارد و نه چيزي را رها ميسازد! (۲۸)
لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ﴿۲۹﴾ پوست تن را به كلي دگرگون ميكند. (۲۹)
عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿۳۰﴾ نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) بر آن گمارده شده اند! (۳۰)
وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ﴿۳۱﴾ ماءموران دوزخ را جز فرشتگان (عذاب) قرار نداديم، و تعداد آنها را جز براي آزمايش كافران معين نكرديم، تا اهل كتاب (يهود و نصاري) يقين پيدا كنند، و ايمان مؤ منان افزوده شود، و اهل كتاب و مؤ منان (در حقانيت اين كتاب آسماني) ترديد به خود راه ندهند، و كافران بگويند: خدا از اين توصيف چه منظوري دارد؟ (آري) اينگونه خداوند هر كس را بخواهد گمراه ميسازد و هر كس را بخواهد هدايت ميكند، و لشكريان پروردگارت را جز او كسي نميداند، و اين جز هشدار و تذكري براي انسانها نيست. (۳۱)
كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿۳۲﴾ اينچنين نيست كه آنها تصور ميكنند، سوگند به ماه. (۳۲)
وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾ و به شب هنگامي كه (دامن برچيند و) پشت كند. (۳۳)
وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾ و به صبح هنگامي كه چهره بگشايد. (۳۴)
إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾ كه آن (حوادث هولناك قيامت) از مسائل مهم است. (۳۵)
نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾ هشدار و انذاري است براي همه انسانها. (۳۶)
لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾ براي كساني از شما كه ميخواهند تقدم جويند يا عقب بمانند (به سوي هدايت خيرات پيش روند يا نروند). (۳۷)
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾ هر كس در گرو اعمال خويش است. (۳۸)
إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿۳۹﴾ مگر اصحاب اليمين (كه نامه اعمالشان را به نشانه ايمان و تقوي به دست راستشان ميدهند). (۳۹)
فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾ آنها در باغهاي بهشتند و سؤ ال ميكنند. (۴۰)
عَنِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۴۱﴾ از مجرمان: (۴۱)
مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾ چه چيز شما را به دوزخ فرستاد؟ (۴۲)
قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾ مي گويند: ما از نمازگزاران نبوديم! (۴۳)
وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿۴۴﴾ و اطعام مستمند نميكرديم! (۴۴)
وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿۴۵﴾ و پيوسته با اهل باطل همنشين و همصدا بوديم. (۴۵)
وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۴۶﴾ و همواره روز جزا را انكار ميكرديم. (۴۶)
حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ﴿۴۷﴾ تا زماني كه مرگ ما فرا رسيد. (۴۷)
فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿۴۸﴾ لذا شفاعت شفاعت كنندگان به حال آنها سودي نميبخشيد. (۴۸)
فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿۴۹﴾ چرا آنها اينهمه از تذكر گريزانند؟ (۴۹)
كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ ﴿۵۰﴾ گوئي آنها گورخراني هستند رميده. (۵۰)
فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ ﴿۵۱﴾ كه از شير فرار كرده اند! (۵۱)
بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً ﴿۵۲﴾ بلكه هر كدام از آنها انتظار دارد نامه جداگانه اي (از سوي خدا) براي او فرستاده شود. (۵۲)
كَلَّا بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿۵۳﴾ چنين نيست كه آنها ميگويند، بلكه آنها از آخرت نميترسند. (۵۳)
كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿۵۴﴾ چنين نيست كه آنها ميگويند، آن (قرآن) يك تذكر و يادآوري است. (۵۴)
فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿۵۵﴾ هر كس بخواهد از آن پند ميگيرد. (۵۵)
وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿۵۶﴾ و هيچكس پند نميگيرد مگر اينكه خدا بخواهد، او اهل تقوي و آمرزش است. (۵۶)
(اطلاعات عمومي سوره مدثر):
74 ـ مدثر ـ مكي ـ 56 آيه ـ 255 كلمه ـ 1010 حرف
(معني): جامه به خود پيچيده.
(علت نامگذاري):آيه اول سوره خطاب به پيامبر اسلام(ص) بعد از اولين نزول وحي در غار حرا به خانه آمد و جامه به خود پيچيد و خوابيد و خداوند او را به مقام و انذار و تبليغ فرا خواند. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 104 – جعفر شيخ الاسلامي.
(مأخذ نامگذاري): سوره مدثر به معني رداء و گليم بر خود پيچيده(منظور پيامبر اسلام است)مأخذ نامگذاري آيه اول سوره است. دانستنيهاي قرآن – ص 181 – مصطفي اسرار.
(نامهاي ديگر): ندارد.
(ترتيب نزول و جمع آوري سوره مدثر):
به ترتيب جمع آوري،هفتاد و چهارمين سوره است.
به ترتيب نزول،چهارمين سوره است كه بعد از سوره«مزمل»و قبل از سوره«لهب= مسد»نازل شده است.
(ترتيب آغاز و پايان سوره مدثر):
آغاز:«يا اَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ قُمْ فَاَنْذِرْ».
پايان:«وَ ما يَذْكُرُونَ اِلا اَنْ يَشاءَ الله هُوَ اَهْلُ التَّقْوي وَ اَهْلُ الْمَغْفِرَهِ». آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 104 – جعفر شيخ الاسلامي.
پرسشهای عمومی سوره مدثر:
1ـ مدثر يعني چه؟ مدثر يعني گليم يا عبا بر خود انداخته و مقصود رسول خدا(ص)است. پرسش و پاسخ هايي در شناخت تاريخ و علوم قرآني – ص 112 – دكتر مجيد معارف.
2- محتواي سوره مدثردر رابطه با چه موضوعاتی هست؟
- دعوت پيامبر(ص)به قيام و انذار و ابلاغ آشكار و صبر و استقامت در اين راه.
- رستاخيز و صفات دوزخيان همانها كه به مقابله با قرآن برخاسته و به استهزاي حق پرداختند.
- ويژگيهاي دوزخ و انذار كافران و علت جهنمي شدن از جمله:ترك نماز و اطعام مساكين،فرو رفتن در بطالتها و انكار روز جزا.
- ويژگيهاي بهشتيان.
- تأكيد بر امر رستاخيز با سوگندهاي پي در پي.
- ارتباط سرنوشت انسان با اعمالش.
- چگونگي فرار افراد جاهل و بي خبر و مغرور و خود خواه از حق. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 104 – جعفر شيخ الاسلامي.
- دعوت پيامبر به قيام و ابلاغ آشكار پيام الهي و صبر و استقامت،تأكيد بر امر قيامت از طريق سوگندهاي مكرر و اشاره به ارتباط سرنوشت هر انساني با اعمال او. دانستنيهاي قرآن – ص 61 – مصطفي اسرار.
پیامها و نظریات سوره مدثر کتاب قرآن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
- نظریات و رهنمودهای آیات یکم تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "( يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿۱﴾ اي در بستر خواب آرميده! (۱) قُمْ فَأَنْذِرْ ﴿۲﴾ برخيز و انذار كن (و عالميان را بيم ده). (۲) وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿۳﴾ و پروردگارت را بزرگ بشمار. (۳) وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿۴﴾ و لباست را پاك كن. (۴) وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿۵﴾ و از پليديها بپرهيز. (۵) وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ﴿۶﴾ و منت مگذار، و فزوني مطلب. (۶) وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿۷﴾ و به خاطر پروردگارت شكيبائي كن. (۷) )"، دلالت دارد بر اینکه: 1- آیه اول تا هفتم خطاب به شخص پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه بعد از آنچه که در غار حرا برایش پیش آمد می باشد و مدثر به معني رداء و پتوی بر خود پيچيده می باشد. (منظور پيامبر اسلام است) 2- آیات اول تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن در رابطه با حضرت محمد سلام الله علیه نازل شده است ولی باطبع پیروانش را هم شامل می شود. 3- خداوند تربیّت الهی و ولایت و هدایت پیامبر اکرم حضرت محمّد سلام الله علیه و باطبع مبلغین دین خداوند که در رکاب رسالت پیامبر اکرم سلام الله علیه انجام وظیفه می نمایند، را بر عهده خود دارد و همواره در قرآن خطاب به پیامبر اکرم سلام الله علیه آیاتی برای عموم مبلغین و آیاتی خاص پیامبر اکرم سلام الله علیه نازل شده است. 4- در آیات اول تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن، هشت فرمان به پیامبر اکرم داده شده است که عبارت است از 1- حضرت محمد سلام الله علیه قیام نماید. 2- حضرت محمد سلام الله علیه جهانیان را از از انجام کارهای ناپسند و اشتباه بر حذر دارد و و از کارهای نادرست نهی نماید و باز دارد. 3- حضرت محمد سلام الله علیه در عظمت مقام کبریائی خداوند، خالق خود را بزرگ شمارد و تکبیر خداوند گوید. 4- حضرت محمد سلام الله علیه و با طبع پیروانش لباسشان را پاک مطهر نمایند. ( منظور از اشاره به لباس می تواند از نظر باطنی فکر و مکنونات قلبی که منجر و موجب عمل صالح می شود، باشد که باید آنچه که موجب عمل صالح می شود را از آلودگیها پاک و منزه نمود.) 5- حضرت محمّد سلام الله علیه و باطبع پیروانش از پلیدیها پرهیز نمایند. 6- حضرت محمد سلام الله علیه و باطبع مبلغین دین خداوند و پیروانشان از انجام رسالت رساندن پیام خداوند منتی نداشته باشند. 7- حضرت محمد سلام الله علیه و باطبع مبلغین دین خداوند و پیروانش فزونی بر آنچه که خداوند نعمت به آنها عطا نموده است، نخواهند. 8- حضرت محمد سلام الله علیه و باطبع مبلغین دین خداوند و پیروان حضرت محمد سلام الله علیه به خاطر خداوند صبر و شکیبائی داشته باشند.
5- موضوع آیات اول تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن ابلاغ چگونگی رسالت پیامبری حضرت محمد سلام الله علیه می باشد و نشان دهنده تربیّت و ولایت و هدایت پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه از طرف خداوند می باشد و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام به اصل توحید و نبوت مربوط می شود.
- نظریات و رهنمودهای آیات هشتم تا دهم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "( فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ ﴿۸﴾ هنگامي كه در صور دميده شود. (۸) فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ﴿۹﴾ آن روز روز سختي است. (۹) عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ﴿۱۰﴾ و براي كافران آسان نيست. (۱۰))"، دلالت دارد بر اینکه: 1- آیات هشتم تا دهم سوره مدثر کتاب قرآن خبری می باشد. 2- اخبار آیات هشتم تا دهم سوره مدثر کتاب قرآن عبارت است از: هنگامي كه در صور دميده شود، آن روز روز سختي است. و براي كافران آسان نيست.3- نباید قیامت را سبک شمرد و قیامت واقعیتی است انکار نشدنی و انسانها باید نسبت به آیات خداوند و رهنمودهای حجتهای معصوم خداوند کافر نباشند تا دچار سختیهای قیامت نشوند. 4- در صور دمیدن یکی از علائم مهم قیامت است و شروع قیامت محسوب می شود. 5- موضوع آیات هشتم تا دهم سوره مدثر در رابطه با قیامت و شروع مرحله معاد دنیای دیگر است و در رابطه با رویدا قیامت و چگونگی وضعیت حال مردمان بخصوص کافران در آن روز می باشد و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین به اصل معاد و قیامت انسانها مربوط می شود.
- نظریات و رهنمودهای آیات یازدهم تا بیست و ششم سوره مدثر در عبارتهای "( ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا ﴿۱۱﴾ مرا با كسي كه او را تنها آفريدم واگذار! (۱۱) وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾ همان كس كه براي او مال گسترده اي قرار دادم. (۱۲) وَبَنِينَ شُهُودًا ﴿۱۳﴾ و فرزنداني كه همواره نزد او (و در خدمت او) هستند. (۱۳) وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾ و وسائل زندگي را از هر نظر براي وي فراهم ساختم. (۱۴) ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ﴿۱۵﴾ باز هم طمع دارد كه بر او بيفزايم! (۱۵)كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾ هرگز چنين نخواهد شد، چرا كه او نسبت به آيات ما دشمني ميورزد. (۱۶) سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿۱۷﴾ به زودي او را مجبور ميكنم كه از قله زندگي بالا رود (سپس او را به زير ميافكنم) (۱۷)إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ﴿۱۸﴾ او (براي مبارزه با قرآن) انديشه كرد و مطلب را آماده ساخت. (۱۸)فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾ مرگ بر او باد چگونه (براي مبارزه با حق) مطلب را آماده كرد. (۱۹)ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾ باز هم مرگ بر او چگونه مطلب (و نقشه شيطاني خود را) آماده نمود. (۲۰) ثُمَّ نَظَرَ ﴿۲۱﴾ سپس نگاهي افكند. (۲۱) ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿۲۲﴾ بعد چهره درهم كشيد و عجولانه دست به كار شد. (۲۲)ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ ﴿۲۳﴾ سپس پشت (به حق) كرد و تكبر ورزيد. (۲۳) فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ ﴿۲۴﴾ و سرانجام گفت اين (قرآن) چيزي جز يك سحر جالب همچون سحرهاي پيشينيان نيست! (۲۴)إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿۲۵﴾ اين جز سخن انسان نميباشد! (۲۵) سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿۲۶﴾ (اما) به زودي او را وارد دوزخ ميكنيم. (۲۶))" دلالت دارد بر اینکه: 1- آیات یازدهم تا چهاردهم سوره مدثر در عبارتهای"( ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا ﴿۱۱﴾ مرا با كسي كه او را تنها آفريدم واگذار! (۱۱) وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾ همان كس كه براي او مال گسترده اي قرار دادم. (۱۲) وَبَنِينَ شُهُودًا ﴿۱۳﴾ و فرزنداني كه همواره نزد او (و در خدمت او) هستند. (۱۳) وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾ و وسائل زندگي را از هر نظر براي وي فراهم ساختم. (۱۴)، گواهی می نماید 1- خداوند انسانها را به تنهائی آفریده است. 2- حضرت محمد سلام الله علیه انسانی را با مشخصات فوق به خداوند واگذار نماید: 1- خداوند برای آن فرد مال گسترده عطا نموده است. 2- خداوند به آن شخص فرزندان فرمانبر عطا نموده است. 3- خداوند به آن فرد وسائل زندگی از هر نظرعطا نموده است. 4- آن فرد با خداوند و آیات حق خداوند دشمنی می کند و آیات حق خداوند را سحر می پندارد و قیامت را انکار می نماید و نسبت به آیات حق متکبرانه رفتار می نماید. 5- خداوند خالق مخلوق و انسان فوق هست، و از حضرت محمد می خواهد که آن شخص را به خودش واگذارد تا جواب بدیهایش را بدهد.
2- آیات پانزدهم تا بیست و ششم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهایِ"( ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ﴿۱۵﴾ باز هم طمع دارد كه بر او بيفزايم! (۱۵)كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾ هرگز چنين نخواهد شد، چرا كه او نسبت به آيات ما دشمني ميورزد. (۱۶) سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿۱۷﴾ به زودي او را مجبور ميكنم كه از قله زندگي بالا رود (سپس او را به زير ميافكنم) (۱۷)إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ﴿۱۸﴾ او (براي مبارزه با قرآن) انديشه كرد و مطلب را آماده ساخت. (۱۸)فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾ مرگ بر او باد چگونه (براي مبارزه با حق) مطلب را آماده كرد. (۱۹)ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾ باز هم مرگ بر او چگونه مطلب (و نقشه شيطاني خود را) آماده نمود. (۲۰) ثُمَّ نَظَرَ ﴿۲۱﴾ سپس نگاهي افكند. (۲۱) ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿۲۲﴾ بعد چهره درهم كشيد و عجولانه دست به كار شد. (۲۲)ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ ﴿۲۳﴾ سپس پشت (به حق) كرد و تكبر ورزيد. (۲۳) فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ ﴿۲۴﴾ و سرانجام گفت اين (قرآن) چيزي جز يك سحر جالب همچون سحرهاي پيشينيان نيست! (۲۴)إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿۲۵﴾ اين جز سخن انسان نميباشد! (۲۵) سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿۲۶﴾ (اما) به زودي او را وارد دوزخ ميكنيم. (۲۶))" گواه نظریات فوق است: 1- خداوند انسانی را که با وجود عطایای الهی با خداوند دشمنی ورزد و آیات خداوند را سِحر بداند در وضعیت سخت امتحانات قرار می دهد. 2- انسانها باید قدرشناس نعمتهای خداوند بخصوص قدرشناس نعمت هدایت و نبوت نزول قرآن باشند و با سپاسگزاری از نعمتهای خداوند تلاش نمایند که به تعالی رضایتمندی خداوند عمل نمایند و پذیرای حقیقت آیاتِ حقِّ خداوند باشند و در رابطه با فرامین و آیات و رهنمودهای خداوند و خواست خداوند روی ترش ننمایند بلکه با شعف دل و شرح صدر پذیرای آیات و رهنمودهای خداوند و پیامبر خداوند و حجتهای معصوم خداوند باشند، چون پیامبران و حجتهای معصوم خداوند اطاعت خدا می نمایند و از طرف خداوند رسالتشان هدایت انسانها و اطاعت امر و خواست خداوند است. 3- نباید انسانها با کِبر و خودپسندی و خود بزرگ بینی و جَهالت، در مقابل هدایت خداوند و پیامبر خدا و حجتهای معصوم خداوند امامان معصوم سلام الله علیهم به نادرستی و اشتباه رفتار نمایند و خود را برتر بدانند بلکه باید از خداوند و پیامبر خدا و امامان معصوم سلام الله علیهم با ادب رفتار نمایند و آیات حقی که از آن سخن می گویند با ادب و تربیت انسانی صالح با آن مواجه شوند و اطاعت امر نمایند و دسیسه ننمایند و آیاتِ خداوند را سِحر و جادو تلقی ننمایند و در برابر خداوند و حجتهای معصومش با بی ادبی رفتار ننمایند. 4- خداوند سزای افراد خود بزرگ بین متکبر جاهل را به سختی می دهد. 5- کتاب قرآن سخنانِ با عظمت و ارزشمندِ خداوند است و از طرف خداوند بر پیامبر اکرم سلام الله علیه نازل شده است و پیامبر اکرم حضرت محمد و امامان معصوم سلام الله علیهم حجتهای خداوند هستند که مأمور به هدایت انسانها از طرف خداوند هستند و باید انسانها با قدرشناسی از خداوند و پیامبر اکرم حضرت محمد و امامان معصوم سلام الله علیهم مطیع خداوند و حجتهای معصوم باشند و در برابر آنها به جهالت و رذائل و تکبّر رفتار ننمایند و تسلیم صراط مستقیم دینِ خداوند باشند. 4- موضوع آیات یازدهم تا بیست و ششم در رابطه با انسانیست که در برابر آیاتِ حق خدا با بی ادبی و ناسپاسی رفتار نموده است و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام مربوط به اصلهای توحید و نبوت و عدل می باشد.
- نظریات و رهنمودهای آیات بیست و هفتم تا سی و یکم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "( وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿۲۷﴾ و تو نميداني دوزخ چيست ؟ (۲۷) لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ﴿۲۸﴾ (آتشي است كه) نه چيزي را باقي ميگذارد و نه چيزي را رها ميسازد! (۲۸) لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ﴿۲۹﴾ پوست تن را به كلي دگرگون ميكند. (۲۹) عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿۳۰﴾ نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) بر آن گمارده شده اند! (۳۰) وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ﴿۳۱﴾ مأموران دوزخ را جز فرشتگان (عذاب) قرار نداديم، و تعداد آنها را جز براي آزمايش كافران معين نكرديم، تا اهل كتاب (يهود و نصاري) يقين پيدا كنند، و ايمان مؤ منان افزوده شود، و اهل كتاب و مؤ منان (در حقانيت اين كتاب آسماني) ترديد به خود راه ندهند، و كافران بگويند: خدا از اين توصيف چه منظوري دارد؟ (آري) اينگونه خداوند هر كس را بخواهد گمراه ميسازد و هر كس را بخواهد هدايت ميكند، و لشكريان پروردگارت را جز او كسي نميداند، و اين جز هشدار و تذكري براي انسانها نيست. (۳۱))"، دلالت دارد بر اینکه: 1- در قیامت انسانهائی که به بی ادبی در برابر آیات حق قرآن رفتار نموده اند و آنرا سِحر و جادو خواندند و توبه ننمودند به دوز خ گرفتار می شوند. 2- دوزخ در قیامت دارای معانی و نشانهای فوق می باشد: 1- دوزخ (آتشي است كه) نه چيزي را باقي ميگذارد و نه چيزي را رها ميسازد! 2- پوست تن را به كلي دگرگون ميكند. 3- نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) بر آن گمارده شده اند! 3- خداوند مأموران دوزخ را جز فرشتگان (عذاب) قرار نداد، و تعداد آنها را جز براي آزمايش كافران معين نكرد تا اهل كتاب (يهود و نصاري) يقين پيدا كنند، و ايمان مؤ منان افزوده شود، و اهل كتاب و مؤ منان (در حقانيت اين كتاب آسماني) ترديد به خود راه ندهند، و كافران بگويند: خدا از اين توصيف چه منظوري دارد؟ 4- انسانها در جهنم هم آزمایش می شوند. 5- خداوند با آیات امر به معروف و نهی از منکر کتاب قرآن انسانها را هدایت می نماید و کتاب قرآن جز هشدار و تذكري براي انسانها نيست. 5- موضوع آیات بیست و هفتم تا سی و یکم مربوط به عاقبت منکرین آیات حق قرآن و نبوت پیامبر اکرم و امامت حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیهم می باشد و از نظر اصول دین به اصول معاد و قیامتِ انسانها مربوط می شود.
- نظریات و رهنمودهای آیات سی و دوم تا سی و هفتم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "( كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿۳۲﴾ اينچنين نيست كه آنها تصور ميكنند، سوگند به ماه. (۳۲) وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾ و به شب هنگامي كه (دامن برچيند و) پشت كند. (۳۳) وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾ و به صبح هنگامي كه چهره بگشايد. (۳۴) إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾ كه آن (حوادث هولناك قيامت) از مسائل مهم است. (۳۵) نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾ هشدار و انذاري است براي همه انسانها. (۳۶) لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾ براي كساني از شما كه ميخواهند تقدم جويند يا عقب بمانند (به سوي هدايت خيرات پيش روند يا نروند). (۳۷))"، دلالت دارد بر اینکه: 1- آیات سی و دو تا سی و چهارم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای""( كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿۳۲﴾ اينچنين نيست كه آنها تصور ميكنند، سوگند به ماه. (۳۲) وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾ و به شب هنگامي كه (دامن برچيند و) پشت كند. (۳۳) وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾ و به صبح هنگامي كه چهره بگشايد. (۳۴))" گواه نظریات فوق است: 1- خداوند برای بیان حقایق به عظمت خلقتهای خود قسم و سوگند یاد نموده است. 2- در آیات سی و دوم تا سی و چهارم کتاب قرآن خداوند برای اثبات وقوع قیامت و حوادث مربوط به خلقتهای فوق و وقایع آن سوگند یاد نموده است: سوگند به ماه و به شب هنگامي كه (دامن برچيند و) پشت كند و به صبح هنگامي كه چهره بگشايد. 3- خداوند به عظمت و تعالی و علم و حکمت و کمالات خلقت را به تعالی خلق نموده است و صاحب و مالک همه هستی خداوند است و آیات قرآن حقیقتهائیست برای هدایت همه انسانها می باشد. 4- آیات سی و پنجم تا سی و هفتم سوره مدبر کتاب قرآن در عبارتهای "( إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾ كه آن (حوادث هولناك قيامت) از مسائل مهم است. (۳۵) نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾ هشدار و انذاري است براي همه انسانها. (۳۶) لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾ براي كساني از شما كه ميخواهند تقدم جويند يا عقب بمانند (به سوي هدايت خيرات پيش روند يا نروند). (۳۷))"، گواه نظریات فوق است: 1- حوادث قیامت از مسائل مهم است که انسانها باید در بندگی نمودن خداوند در زندگی بدان توجه لازم را داشته باشند. 2- خبر و پیش بینی قیامت و معادِ انسانها در آغاز دنیای دیگر مسئله بسیار مهم و انذار و بازدارنداه از بدیهائیست که برای همه انسانها از آن بیان شده است. 3- همه انسانها باید توجه داشته باشند که نباید از فرمان خداوند و پیامبر خداوند حضرت محمد و حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیهم، پیش بیافتند و یا عقب بمانند و باید اعتقاداتشان مطابق صراط مستقیم دین خداوند باشد. 4- موضوع آیات سی و دوم تا سی و هفتم سوره مدبر در رابطه با سوگند و قسم خداوند برای بیان حقیقت مهم قیامت و ارائه طریق رعایت اعتدال و هماهنگ بودن با خواست خداوند و پیامبر خداوند و حجتهای معصوم خداوند سلام الله علیهم و پرهیز از تکبر و انکار آیات حق کتاب قرآن می باشد و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام به اصل توحید و نبوت وامامت و معاد و عدل مربوط می شود.
- نظریات و رهنمودهای آیات سی و هشتم تا چهل و هشتم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "(كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾ هر كس در گرو اعمال خويش است. (۳۸) إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿۳۹﴾ مگر اصحاب اليمين (كه نامه اعمالشان را به نشانه ايمان و تقوي به دست راستشان ميدهند). (۳۹)
فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾ آنها در باغهاي بهشتند و سؤ ال ميكنند. (۴۰) عَنِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۴۱﴾ از مجرمان: (۴۱) مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾ چه چيز شما را به دوزخ فرستاد؟ (۴۲) قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾ مي گويند: ما از نمازگزاران نبوديم! (۴۳) وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿۴۴﴾ و اطعام مستمند نميكرديم! (۴۴) وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿۴۵﴾ و پيوسته با اهل باطل همنشين و همصدا بوديم. (۴۵) وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۴۶﴾ و همواره روز جزا را انكار ميكرديم. (۴۶) حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ﴿۴۷﴾ تا زماني كه مرگ ما فرا رسيد. (۴۷) فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿۴۸﴾ لذا شفاعت شفاعت كنندگان به حال آنها سودي نميبخشيد. (۴۸))"، دلالت دارد بر اینکه: 1- جهنمی و یا بهشتی شدن هر فرد بستگی به اعمال انسانها دارد که چقدر به رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند عمل نموده اند و در واقع بهشتی شدن و جهنمی شدن انسانها بستگی به عملشان دارد و هر کس در گرو اعمال خودش است. 2- در قیامت اصحاب یمین کسانی هستند که به رضایتمندی خداوندو حجتهای معصوم خداوند بخصوص چهارده معصوم سلام الله علیهم عمل نموده اند و نامه عملشان را به دست را ستشان می دهند. 3- در قیامت محل اسکان اصحاب یمین باغهای بهشت خواهد بود. 4- اصحاب یمین در قیامت از جهنمیان می پرسند چه چیز شما را جهنمی و دوزخی کرده است و اهل دوزخ و جهنم پاسخ می دهند: ما از نماز گزاران نبودیم و مستمندان را اطعام نمی کردیم و پیوسته با اهل باطل همنشین و همصدا بودیم و همواره روز جزای قیامت را انکار می کردیم. تا زمانی که مرگ ما فرا رسید. 4- اگر انسانهائی تا مرگ قیامت را انکار کنند و نماز نخوانند و مستمندان را طعام ندهند و با اهل باطل همصدا و همنشین شوند، لذا شفاعت شفاعت کنندگان برای آنها سودی نخواهد داشت و شفاعت شفاعت کنندگان در صورتی سود دارد که در این دنیا انسان از اعمال بدش توبه نماید و به رضایتمندی خداوند عمل نماید. 5- در قیامت گفتمان و رُشدِ انسانها ادامه دارد و از جمله اعمال صالح به رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند برای انسانها نمازگزار بودن و مستمندان را طعام دادن و با اهل باطل همنشین نشدن و با اهل باطل هم صدا نشدن و قیامت و معاد را تکذیب ننمودن، می باشد. 6- بر اثر شفاعت شفاعت کنندگان عده ای از جهنم نجات پیدا می کنند ولی انسانهائی از جهنم نجات پیدا می کنند که قبل از مرگ توبه نمایند و اعمال صالح به رضایتمندی خداوند و چهارده معصوم سلام الله علیهم داشته باشند. ( چهارده معصوم سلام الله علیه منظور حضرت محمد سلام الله علیه و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیه و دوازده امام که اولینشان حضرت امام علی سلام الله علیه و آخرینشان حضرت مهدی موعود قائم آل محمد سلام الله علیهم می باشد که همگی همراه دیگر پیامبران سلام الله علیهم از بزرگان جهان و حجتهای معصوم خداوند محسوب می شوند). 7- موضوع آیات سی و هشتم تا چهل هشتم سوره مدثر کتاب قرآن در رابطه با این موضوع است که در قیامت انسانها در گرو عمل خویش هستند و پاداش و جزا بر اساس اعمال انسانهاست و همچنین در رابطه با احوالات انسانها از جمله اصحاب یمین و جهنمیان و گفتگوی آنها در قیامت می باشد و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام به اصلهایِ توحید و عدل و معاد و قیامت انسانها در روز جزای اعمال انسانها بر اساس عمل به صراط مستقیم دین خداوند و رضایتمندی خداوند می باشد.
- نظریات و رهنمودهای آیات چهل و نهم تا پنجاه و ششم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿۴۹﴾ چرا آنها اينهمه از تذكر گريزانند؟ (۴۹) كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ ﴿۵۰﴾ گوئي آنها گورخراني هستند رميده. (۵۰) فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ ﴿۵۱﴾ كه از شير فرار كرده اند! (۵۱) بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً ﴿۵۲﴾ بلكه هر كدام از آنها انتظار دارد نامه جداگانه اي (از سوي خدا) براي او فرستاده شود. (۵۲) كَلَّا بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿۵۳﴾ چنين نيست كه آنها ميگويند، بلكه آنها از آخرت نميترسند. (۵۳) كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿۵۴﴾ چنين نيست كه آنها ميگويند، آن (قرآن) يك تذكر و يادآوري است. (۵۴) فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿۵۵﴾ هر كس بخواهد از آن پند ميگيرد. (۵۵) وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿۵۶﴾ و هيچكس پند نميگيرد مگر اينكه خدا بخواهد، او اهل تقوي و آمرزش است. (۵۶))"، دلالت دارد بر اینکه: 1- انسانهائی که در برابر تذکر و یادآوری حقیقت قیامت و انجام اعمال صالح به رضایتمندی خداوند پند پذیر نیستند و انکار می کنند رفتارشان شبیه رفتار گور خری می باشد که از شیر فرار می کند و انسانهائی کُفر و تکذیب حقایقشان از روی جهالت و رذائل و اصرار بر جهالت و رذائل خود می باشد وگرنه کسی که به تعالی مسائل را ببیند و به جهل با آیات حقیقت مواجه نشود اعمال خود را به رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند میزان نماید و در روز قیامت با اعمال صالح و مؤمنانه و با تقوا و خداپسندانه حاضر می شود. 2- انسانهائی بر اثر عدم آگاهی و عدم روحیه حقیقت پذیری و ترس نداشتن از بلاهای قیامت برای کافران و منکران آیات خداوند حقیقت قیامت را تکذیب می نمایند و خود را برای قیامت آماده نمی نمایند. 3- کتاب مقدس قرآن حامل آیات تذکر و یادآوری برای نجات انسانها از جهنم در قیامت می باشد که هر کس بخواهد از آن پند می گیرد. 4- انسانها بواسطۀ مغفرت و رحمت خداوند از قرآن پند می گیرند و خداوند با کسانی همراهی می کند که از اشتباهات خود توبه می نمایند و اهل تقوا هستند. 5- موضوع آیات چهل و نه تا پنجاه و ششم سوره مدثر کتاب قرآن در رابطه تمثیل تکذیب کنندگان حقایق و آیات حق کتاب قرآن و منکران قیامت و رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند و همچنین کتاب قرآن چگونگی برخورد خداوند با انسانهای توبه پذیر و با تقوا می باشد و از نظر اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام به اصل توحید و نبوت و عدل و معاد و قیامت انسانها مربوط می شود.
دعای متناسب شرحی بر انشراح سوره مدثر کتاب قرآن
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به حق رسول و پیامبر معظمت حضرت محمد سلام الله علیه چنان کن که همه انسانها قدر خالق خود و حجتهای معصوم بر حقش بخصوص چهارده معصوم سلام الله علیهم را به تعالی بدانند و آگاهانه از رهنمودهایشان به تعالی اطاعت امر نمایند و خدای خود را به بزرگی تسبیح نمایند و سپاسگزار خالق هستی بخش باشند تا به کمالات و رُشد و منزهی از عیبها و پلیدیها به تعالی رسند و در دو دنیا زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت، چنان انسانها را از رذائل و پلیدیها منزه نما که انسانها منت نگذارند و به خاطر رضایتمندی خالق خود شکیبائی نمایند و در روز سختی که در صور دمیده می شود، انسانها کافر به رهنمودها و آیاتت نباشند به قدری به تعالی میزان و مؤمن به اعتقادات صراط مستقیم دینت باشند تا برای انسانها، آن روز را آسان نمائی و به تعالی و به کمالاتشان به بهشت نجات و رستگاری ره بنمائی.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و چنان نما که انسانها و کسانی که باید بندگیت نمایند قیامت و آیات و رهنمودهای دینت را انکار ننمایند و همواره انسانها هم خود شان و هم فرزندانشان به قدری مطابق صراط مستقیم رهنمودها و آیات خالق خود و حجتهای معصومش به تعالی عمل نمایند که موجب خشنودی خداوند خود و حجتهای معصومش شوند و به کمالات آنچنان باشند که قدر نعمتهای خداوند را بدانند و به کمالات سپاسگزارِ نعمتهایِ خداوند باشند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت، بر انسانها سخت مگیر و امتحانات، به سختی ننما و آنها را برای بندگی خودت به قدر لازم به تعالی مستطیع نما و به تعالی اسماء الحسنا و توان لایتناهی الاهیّت، همواره انسانها را در صراط مستقیمت یاری و هدایت و محافظت نما، آنچنان که همه از تاریکیها و گمراهیها به صراط مستقیم دینت هدایت شوند و از صراط مستقیم دینت حتّی بقدر لحظه ای تردید ننمایند و جدا نشوند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست، و چنان نما که انسانها به وقت مرگ دچار گناه نباشند و مؤمن به رهنمودها و آیات دینت باشند و انسانهای گناهکار در همین دنیا شامل توبه و مغفرت و شفاعتت گردند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت، ای خالق همۀ خوبیها و ای به عظمت و به غایت نور نهان و نور آشکار موجودات، همواره انسانها را از ناپاکیها و پلیدیها و وسوسه های شیطانی و تکبر و رذائل و جهالتها در پناه خودت به منزهی و سلامت و سعادتمندی محافظت نما و مگذار که گَردِ گناه بر پیشانی و قلبها و نفسوشان بنشیند و دین همه انسانها را مطابق صراط مستقیم دین خودت و حجتهای معصومت میزان نما و همواره انسانها را در صراط مستقیم دینت محافظت نما.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و چنان انسانها را منزه نما و به رُشد و کمالات رسان که آیات و رهنمودهایِ با عظمت نور و گرامی و متعالی قرآن همواره در نزد انسانها و آنانکه باید بندگیت نمایند به عظمت متعالی و گرامی، فهم و درک شود و همواره به تعالی در نگرشها و افکار و رفتار به هدایت و کمالات خالق یکتای بی همتا بقا یابند و انسانها تجلی معارف خداوند خود باشند.
پرودگارا! به الطاف عمیمت، انسانها را از آتش و گرمای دوزخ تا آنجا که در قدرت توان الاهیت می باشد نجات بخش، چون انسانها طاقت گرما و سرما را ندارند چگونه طاقت محرومیّت از بهشتت را داشته باشند و چگونه انسانی که مخلوق خالق منزه و متعالیست سزاوار و شایسته سختی آتش سوزان جهنم تواند باشد، پس همواره با رأفت و محبت و احسانت انسانها را از گمراهی نجات بخش و به صراط مستقیم و تقوای الهی هدایت نما و آنان را سزاوار سعادتمندی و رستگاری در دو دنیا گردان و از نعمت بی حد بزرگ و متعالی بهشتت برخوردار ساز.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به حق ماه و شب هنگامي كه (دامن برچيند و) پشت كند و به صبح هنگامي كه چهره بگشايد، در حق بودن وقوع قیامت و آیات و رهنمودهای به حقِّ قرآن، که همه حق و نیکو هستند و به راستی برای هدایت انسانها و کسانی می باشد که باید بندگی خداوند نمایند و آیات بشیر و نذیر قرآن موجب امر به معروف و نهی از منکر خداوند برای انسانهاست و کتاب هدایت قرآن که همواره موجب هدایت پیروان حجتهای معصومت بخصوص چهارده معصوم سلام الله علیهم می باشد باعث تعالی و حکمت الاهی و نجات انسانها از آتش جهنم می باشد.
پروردگارا! به الطاف عمیمت چنان انسانها هماهنگ با حجتهای معصومت گردان تا هر کی در گرو اعمال خویش مطابق صراط مستقیم دین خدا و حجتهای معصوم خداوند از جهنم نجات یابند و لایق بهشت برین شوند و انسانها همواره از اصحاب یمین باشند و به قیامت و رهنمودهای الهی ایمان داشته باشند و حتّی لحظه ای با اهل باطل همراه و همصدا نشوند و همواره از نمازگزاران باشند و مستمندان را طعام دهند و از اهل تقوا و اهل مغفرت باشند و همواره از آیات حقت کتاب قرآن و رهنمودهای حجتهای معصومت چهارده معصوم سلام الله علیهم پند به تعالی گیرند و به کمالات به رضایتمندی خداوند و چهارده معصوم سلام الله علیهم رفتار نمایند و خداوندا حتّی لحظه ای مگذار که انسانها گمراه گردند. الهی آمین یا ارحم الراحمین، به برکت و حرمت محمداٍ و آله طاهرین. اللهم صل علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم. اللهم عجل لولیک الفرج صاحب الزمان وجعلنا من خیر انصارهی و اعوانهی و شیعته
فضیلت و خواص سوره مدثر
- رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم در فضیلت این سوره فرمودند: هر که سوره مدثر را قرائت نماید ده برابر کسانی که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را در مکه تصدیق یا تکذیب کردند حسنه عطا می شود. مجمع البیان, ج10
- در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده است: کسی که در نمازهای واجبش سوره مدثر را قرائت نماید بر خداوند واجب است او را با پیامبر اکرم همراه و هم درجه قرار دهد و در زندگی دنیایی شقاوت و بدبختی به او نمی رسد. ثواب الاعمال، ص120
- در سخنی از امام صادق علیه السلام روایت شده است: کسی که بر قرائت این سوره مداومت ورزد اگر خواستار حفظ قرآن باشد به حفظ آن توفیق می یابد و اگر بیشتر از آن بخواهد خداوند به او اعطا می کند. تفسیرالبرهان، ج5، ص521
- الباقر (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَ فِی الْفَرِیضَهًِْ سُورَهًَْ الْمُدَّثِّرِ کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یَجْعَلَهُ مَعَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فِی دَرَجَتِهِ وَ لَا یُدْرِکُهُ فِی حَیَاهًِْ الدُّنْیَا شَقَاءٌ أَبَداً إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
امام باقر (علیه السلام) هرکس سورهی مدثّر را در نماز واجب بخواند، حقّی بر خداوند خواهد بود که وی را همراه حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) در جایگاه ایشان قرار دهد و به خواست خداوند، در زندگی دنیوی به هیچ وجه، سختی و گرفتاری به وی نخواهد رسید. ثواب الأعمال، ص۱۲۰/ نورالثقلین
- الرّسول (صلی الله علیه و آله) مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ أُعْطِیَ مِنَ الْأَجْرِ بِعَدَدِ مَنْ صَدَّقَ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ بِعَدَدِ مَنْ کَذَّبَ بِهِ عَشْرَ مَرَّاتٍ، وَ مَنْ أَدْمَنَ فِی قِرَاءَتِهَا وَ سَأَلَ اللَّهَ فِی آخِرِهَا حِفْظَ الْقُرْآنِ لَمْ یَمُتْ حَتَّی یَشْرَحَ اللَّهُ قَلْبَهُ وَ یَحْفَظَهُ. وَ قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله): مَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَتَهَا کَانَ لَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ وَ مَنْ طَلَبَ مِنَ اللَّهِ حِفْظَ کُلِّ سُوَرِ الْقُرْآنِ لَمْ یَمُتْ حَتَّی یَحْفَظَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله): هرکس این سوره را بخواند، ده برابر تعداد کسانی که به حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) ایمان آوردند و کسانی که ایشان را تکذیب کردند، به وی پاداش داده میشود، و هرکس به خواندن آن عادت کند و در پایان آن سوره، از خداوند بخواهد که قرآن را از حفظ کند، تا زمانیکه خداوند قلب وی را آماده نکند و قرآن را از حفظ نکند، از دنیا نخواهد رفت. نورالثقلین
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، و تولید کنندگان محتوای ادبیّات و بسترهای تبلیغاتی و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها ( رسانه ها، مطبوعات، فضای مجازی تبلیغات و بسترهای تکنولوژیهای مختلف) و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف و دانش و مهارتها و توانمندیهای لازم زندگی)، به رشد رساند، باید متناسب با سن و به اندازه لازم هماهنگ با دیدگاههای قرآن و چهارده معصوم سلام الله علیهم، به تهیه مطالب تعلیم و تربیتی اهمیّت لازم را بدهند و به مطالب به اندازه پرداخته شود و محصولات را به جامعۀ هدف به تعالی لازم عرضه نمایند.
- طرحها و برنامه های گفتمان و برنامه ریزی با زبانهای مختلف بین المللی و مردم دنیا بطور جهانی، با محصولات متناسب و بهره مندی از همه بسترها و سازوکارها و ساختارهای تعلیم و تربیتی برای بهره مندی از ولایت خداوند و پیامبران و حجتهای عالم و دانشمند و فاضل و معصوم سلام الله علیهم نهضتی نرم افزاری و عملیاتی برای تعالی نگرشی و نفسانی به تعالی توسط همه افراد توانمندی که در نهادها و سازمانهای دولتی و بخش خصوصی نقش آفرینی می نمایند، برای نشر و ترویج فرهنگ والای الهی نقش آفرینی های مفید و مؤثر و خداپسندانه صورت پذیرد تا رنگ استثمار استعمار شرک و کفر و نفاق و استکبار و جهلها و رزیلتها و احاطه طاغوتهای مختلف از جهانیان زدوده شود و تعالی و رشد و آگاهی و علم و دانش مفید و اعتقادات و نگرشها و تفکّر و گفتار و رفتار و تمایلات و روحیات و اخلاق خداپسندانه در جهان توسعه یابد.
الگوی سوره مدثر در راهبردها و راهکارهای سیاستگذاریها و قانونگذاریها و قضاوتها و برنامه ریزیها
-
- شناخت اصول و احکام دین و انتظارات خداوند از انسانها لازمۀ بندگی خداوند می باشد و وظیفۀ اصلی همۀ نظام تعلیم و تربیّت جهان ائم از نظام رسمی و غیر رسمی این است که به تعالی تلاش نمایند که انسانها به تناسب سن رُشد از کودکی تا بزرگسالی و حتّی پیری با اصول و احکام دین و انتظارات خداوند از وظائف بندگی خداوند به تعالی آشنا شوند، بطوری که بطور معمول آنچه را که انجام می دهند، موجب خشنودی خداوند شود.
- نظامهای تعلیم و تربیّت و فرهنگی و هنری باید در انسانها شناخت لازم را نسبت به انتظارت آیات قرآن از نماز گزار بودن و به قیامت اعتقاد داشتن و انسان را در قیامت در گرو اعمال خود بودن و اینکه اعمال باید به رضایتمندی و اطعام دادن مستمندان و انجام وظائفی که در رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند آمده است و همچنین یاری ندادن باطل، ایجاد نمایند، تا انسانها با آگاهی به راه حق بروند.
- خداوند با آیات بشیر و نذیر و امر به معروف و نهی از منکر تلاش نموده است تا انسانها آگاه شوند و جهنمی نشوند، حال وظیفه ناشران دینی و مبلغین است که به زبانهای مختلف دین خدا را به تعالی چنان در قالبهای مختلف مقالات و کتابها و ادبیات و فیلم و انیمیشن و تبلیغات و سخنرانیها و بازیها و محتوای کتابهای درسی و غیر درسی و مطبوعات و برنامه های رسانه ای عرضه نمایند تا در ادوار مختلف خواست خداوند به آگاه نمودن انسانها از وظائف الاهیشان به صراط مستفیم دین و مکتب خداوند محقق شود و دستورات و رهنمودهای دین خداوند عینیت یابد.
- تفکّر و تدبّر و خواندن و مطالعه و تحقیق و پژوهش در کتاب قرآن و رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم که مورد تأئید و صحیح می باشد لازم ایجاد شناخت نظام تعلیم و تربیّت فرهنگ سازی می باشد و پرداختن به موارد فوق در سطوح مختلف نظام تعلیم و تربیت به تناسب سن رشد به تعالی لازم است.
- انکار دین خداوند بر اثر جهل و تکبّر و رذائل بوجود می آید و برای اینکه انسانها اهل تقوا و اهل مغفرت باشند باید به تهذیب نفوق و آگاهی بخشی و شناخت لازم از صراط مستقیم دین خداوند و حجتهای معصوم خداوند بخصوص چهارده معصوم سلام الله علیه به قدر لازم در اداوار مختلف عرضه شود، تا اطمینان لازم از استطاعت لازم برای پیروی دین خداوند ایجاد شود.
گل افشان گل محمدی