بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
شرحی بر انشراح سوره غاشیه کتاب قرآن
(خداوند مالک و روشنگر و هدایتگر دینِ انسانها می باشد)
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
سوره ۸۸: الغاشية - جزء ۳۰ - ترجمه مکارم شیرازی
بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ﴿۱﴾ آيا داستان «غاشيه» (روز قيامت كه حوادث وحشتناكش همه را ميپوشاند) به تو رسيده است؟! (۱)
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿۲﴾ چهره هائي در آن روز خاشع و ذلت بار است. (۲)
عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ ﴿۳﴾ آنها كه پيوسته عمل كرده و خسته شده اند (و نتيجه اي عائدشان نشده). (۳)
تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿۴﴾ و در آتش سوزان وارد ميگردند. (۴)
تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿۵﴾ از چشمهاي فوق العاده داغ به آنها مينوشانند. (۵)
لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ ﴿۶﴾ طعامي جز از ضريع (خار خشك تلخ و بد بو) ندارند. (۶)
لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ ﴿۷﴾ غذايي كه نه آنها را فربه ميكند و نه گرسنگي را فرو مينشاند! (۷)
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾ چهره هايي در آن روز شاداب با طراوت است. (۸)
لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾ چرا كه از سعي و تلاش خود خشنود است. (۹)
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰﴾ در بهشتي است عالي! (۱۰)
لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾ كه در آن هيچ سخن لغو و بيهوده اي نميشنوي. (۱۱)
فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾ در آن چشمه هاي جاري است. (۱۲)
فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾ در آن تختهاي زيباي بلند است. (۱۳)
وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾ و قدحهائي كه در كنار اين چشمه ها نهاده. (۱۴)
وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾ و بالشها و پشتيهاي صف داده شده. (۱۵)
وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿۱۶﴾ و فرشهاي فاخر گسترده! (۱۶)
أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾ آيا آنها به شتر نمينگرند چگونه آفريده شده ؟ (۱۷)
وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾ و به آسمان نگاه نميكنند كه چگونه بر پا شده ؟ (۱۸(
وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿۱۹﴾ و به كوهها كه چگونه در جاي خود نصب گرديده ؟ (۱۹(
وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿۲۰﴾ و به زمين كه چگونه مسطح گشته ؟ (۲۰)
فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ ﴿۲۱﴾ پس تذكر ده تو فقط تذكر دهنده اي. (۲۱)
لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ﴿۲۲﴾ تو مسلط بر آنها نيستي كه مجبورشان (بر ايمان) كني. (۲۲)
إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿۲۳﴾ مگر كسي كه پشت كند و كافر شود. (۲۳)
فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿۲۴﴾ كه خداوند او را به عذاب بزرگ مجازات ميكند. (۲۴)
إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿۲۵﴾ مسلما بازگشت آنها به سوي ما است. (۲۵)
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿۲۶﴾ و مسلما حساب آنها با ما است. (۲۶)
اطلاعات عمومي سوره غاشيه:
88 ـ غاشيه ـ مكي ـ 26 آيه ـ 72 كلمه ـ 330 حرف
(معني):فراگير،احاطه كننده.
(علت نامگذاري): به جهت بيان يكي از نامهاي قيامت كه فراگيرنده و احاطه كننده مردم از نظر وحشت و هراس است و از نظر محاسبه اعمال در آيه اول. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 118 – جعفر شيخ الاسلامي.
(مأخذ نامگذاري): سوره غاشيه به معني فرو گيرنده- بيهوش كننده- همه گير(يكي از نامهاي قامت است)مأخذ نامگذاري آيه اول سوره است. دانستنيهاي قرآن – ص 183 – مصطفي اسرار.
(نامهاي ديگر):ندارد.
(ترتيب نزول و جمع آوري سوره غاشيه):
به ترتيب جمع آوري،هشتاد و هشتمين سوره است.
به ترتيب نزول،شصت و هفتمين سوره است كه بعد از سوره«ذاريات»و قبل از سوره«كهف»نازل شده است.
(ترتيب آغاز و پايان سوره غاشيه):
آغاز:«هَلْ اَتكَ حَديثُ الْغاشِيَهِ».
پايان:«ثُمَّ اِنَّ عَلَيْنا حِسابَهُمْ». آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 118 – جعفر شيخ الاسلامي.
پرسشهای قرآنی سوره غاشیه
1ـ غاشيه يعني چه؟غاشيه يعني پوشاننده و فراگيرنده و از نامهاي قيامت است(زيرا سختيهاي آن روز همه را در بر مي گيرد). پرسش و پاسخ هايي در شناخت تاريخ و علوم قرآني – ص 115 – دكتر مجيد معارف.
2- محتواي سوره غاشيه در مورد چه موضوعاتی می باشد؟
- روز قيامت و حوادث آن روز كه همه را احاطه مي نماید.
- كيفرهاي دردناك مجرمان و پاداشهاي مؤمنان.
- توحيد با توجه به آفرينش آسمان و خلقت كوهها و زمين.
- نبوت و گوشه اي از وظايف پيامبر(ص). آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 118 – جعفر شيخ الاسلامي.
- اشاره به معاد،بيان مسأله توحيد و اشاره به آفرينش آسمان و خلقت كوهها و زمين و اشاره به نبوت. دانستنيهاي قرآن – ص 64 – مصطفي اسرار.
- سوره غاشیه سوره انذار و بشارت است و «غاشیه» همان روز قیامت است که بر مردم از هر سو احاطه پیدا مىکند و در این سوره قیامت را با شرح حال مردم توصیف مىکند از این جهت که به دو دسته تقسیم مىشوند سعیدها و شقىها و هر طائفهاى در جایى که برایشان آماده شده مستقر مىگردند یکى در بهشت و دیگرى در دوزخ و رشته کلام بدینجا کشیده مىشود که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) را دستور مىدهد که مردم را تذکر دهد به اینکه مقام ربوبى چه فنونى از تدبیر در این عالم بکار برده، فنونى که هر یک دلالت دارد بر ربوبیت او براى همه عالم و براى خصوص ایشان و اینکه بازگشتشان به سوى او و حسابرسى اعمالشان با او است، و این سوره به شهادت سیاقى که آیاتش دارد در مکه نازل شده است. منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 455 و 456
پیامها و راهبردهایِ رهنمودهایِ شرحی بر انشراحی سوره غاشیه کتاب قرآن
بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
- نظریه و رهنمود آیه اول سوره غاشیه" (هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ﴿۱﴾ آيا داستان «غاشيه» (روز قيامت كه حوادث وحشتناكش همه را ميپوشاند) به تو رسيده است؟! (۱))"، دلالت دارد بر اینکه در قیامت غاشیه اتفاقات و طبیعت و وضعیت حوادثی هست که شامل انسانها می گردد و انسانها جبراً وضعیت غاشیه شامل حالشان می شود و در برابر تعیین کنندگی وضعیتی که برایشان بوجود می آید بی اختیار هستند و وقوع قیامت و معاد واقعیتهای وعده داده شده خداوند به انسانها هست که تحقق و عینیت می یابد و خوب و بد بودن اوضاع و سرنوشت حاصل و نتیجه اعمال انسانها در دنیا می باشد و سرنوشت انسانهائی که اطاعت از رهنمودها و دستورات خداوند و حجتهای معصوم خداوند نموده اند از انسانهائی که طغیان از دستورات خداوند و حجتهای معصوم خداوند نموده اند از هم جدا می شود و وضعیت زندگیشان با هم متفاوت است و آیات غاشیه رهنمودهای خداوند است که با بشارتها و انذار و امر به معروف و نهی از منکر انسانها را به اطاعت از خود ترغیب می نماید و از طغیان از رهنمودها و هدایتِ خود باز می دارد.
- نظریه و رهنمود آیات دوم تا هفتم سوره غاشیه در عبارتهای ِ" ( وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿۲﴾ چهره هائي در آن روز خاشع و ذلت بار است. (۲) عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ ﴿۳﴾ آنها كه پيوسته عمل كرده و خسته شده اند (و نتيجه اي عائدشان نشده). (۳) تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿۴﴾ و در آتش سوزان وارد ميگردند. (۴) تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿۵﴾ از چشمهاي فوق العاده داغ به آنها مينوشانند. (۵) لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ ﴿۶﴾ طعامي جز از ضريع (خار خشك تلخ و بد بو) ندارند. (۶)لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ ﴿۷﴾ غذايي كه نه آنها را فربه ميكند و نه گرسنگي را فرو مينشاند! (۷))"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه دوم سوره غاشیه در عبارت" وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿۲﴾ چهره هائي در آن روز خاشع و ذلت بار است. (۲)" گواه این نظریه هست که یکی از وضعیتهای قیامت در غاشیه وضعیت حالی هست که بر نفوس انسانها احاطه دارد و وجوه انسانی ( کل وجوه انسان ) از جمله چهرها در حوادث غاشیه و اتفاقات قیامت خاشع می شوند، به این معنی که دیگر ادعاهای نفسانی حرفی برای گفتن ندارد و ساکت و خاموش می شوند و با دیدن حوادث قیامت که همه را در بر می گیرد و حق وعده داده شده خداوند به اندازه و بگونه ای آشکار می شود که حرفی برای ادعاها و انکارات ذهنیات و نفسانیات باقی نمی ماند و البته آنها که آنطور که خداوند انتظار داشته بندگی خداوند ننموده اند اوضاع و حالشان وضعیت حال و احوالات کسی دارد که از سرکشی خود از دستورات خداوند نادم و پشیمان هستند، اما آن زمان دیگر برای جبران نمودن دیر شده است و خداوند تذکرات در رابطه با زمان آینده قیامت و بعد از آن را برای این امر در زندگی دنیا روشنگری نموده است که انسانها در این زمان به اصلاح خود بپردازند و به رضایتمندی خداوند عمل نمایند و آیات معاد را خداوند برای پیشگیری انسانها از جهنمی شدن و ترغیب آنها به بهشتی شدن و اطاعت همیشگی دستورات خداوند توسط پیامبرانش نازل نموده است. 2- آیه سوم سوره غاشیه در عبارت" عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ ﴿۳﴾ آنها كه پيوسته عمل كرده و خسته شده اند (و نتيجه اي عائدشان نشده). (۳)"، گواه این نظریه هست که در قیامت مسائلِ مهم حوادث غاشیه حاصلِ چگونگی اعمال انسانها می باشد و اعمال انسانها باید برای رضایت خداوند و حجتهای معصوم خداوند باشد و کسانی که با توجه به خواست و رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند کارشان را بگونه ای انجام دهند که ثواب و پاداشی برای کارشان به آسمان بفرستند و کارشان را به تعالی رضایتمندی خداوند ماندگار نمایند تا توشۀ آخرتشان باشد و در کارنامۀ اعمالشان برایشان به ثواب و پاداش تبدیل شود، ناصبی نیستند ولی آنانکه هدفشان رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند نبوده و یا با توجه به خواست و رضایتمندی خداوند و رهنمودهای خداوند حجتهای معصوم خداوند عمل ننمایند، آنها ناصبی هستند، به این معنی که تلاش و اعمالشان را از روی خِرد و خداشناسی و برای رضایت خداوند انجام نداده اند و برای آخرت خود اعمالی خداپسندانه ذخیره ننموده اند و به دلیل اطاعت و بندگی ننمودن خداوند مُهر باطل بر کارهای خود زده اند و با وجود تلاشهای زیاد غیرخداپسندانه، زحماتشان ضایع می گردد. 3- آیه چهارم سوره غاشیه در عبارت" تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿۴﴾ و در آتش سوزان وارد ميگردند. (۴)"، گواه این نظریه می باشد که انسانهائی که بندگی و اطاعت خداوند ننموده اند در قیامت وارد آتش جهنم می شوند و قسمتی از مسائل قیامت و غاشیه وضعیت زندگی انسانها در قیامت است و انسانهائی که ناصبی شدند و به رهنمودها و رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند عمل ننمودند، تصلای آنها آتش سوزان جهنم است که حمایتشان می نماید و در قیامت وارد آتش سوزان می شوند، پس برای اینکه چنین وضعیت نامناسب و فاجعه آمیزی انسانها نداشته باشند و ناصبی نباشند، باید به رهنمودها و خواست رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند همواره در زندگی دنیا به تقوای الهی به قدری به تعالی عمل نمایند که سزاوار آتش سوزان جهنم نشوند. 4- آیه پنجم سوره غاشیه در عبارت" تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿۵﴾ از چشمهاي فوق العاده داغ به آنها مينوشانند. (۵)"، گواه این نظریه هست که یکی از وضعیتهای زندگی غاشیه چشمه های فوق العاده داغی هست که ناصبیها از آن آب می نوشند. ( پس اگر انسانها می خواهند در قیامت دچار چنین وضعیتی نشوند، باید به رضایتمندی خواست خداوند و حجتهای معصوم خداوند به تعالی و تقوا عمل نمایند.) 5- آیات ششم و هفتم در عبارتهای " لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ ﴿۶﴾ طعامي جز از ضريع (خار خشك تلخ و بد بو) ندارند. (۶)لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ ﴿۷﴾ غذايي كه نه آنها را فربه ميكند و نه گرسنگي را فرو مينشاند! (۷))"، گواه این نظریه هست که یکی از وضعیتهای قیامت غاشیه وضعیت زندگی ناصبیان است که طعامي جز از ضريع (خار خشك تلخ و بد بو) ندارند. غذايي كه نه آنها را فربه ميكند و نه گرسنگي را فرو مينشاند! بنابراین انسانها باید برای اینکه ناصبه نباشند و در قیامت دارای زندگی مناسب و شایسته باشند و از الطاف و رحمت خداوند بهره مند شوند باید خِردمندانه و با معرفت از فرامین و رهنمودها ی خداوند و حجتهای معصوم خداوند اطاعت نمایند و در دنیا دست نیازشان را به تضرع به درگاه خدا ببرند و از خداوند کمک بخواهند و خداوند را اطاعت نمایند تا در قیامت به جبر مجبور نشوند که غذائی را بخورند که در آنان وضعیت تضرع در برابر خداوند را ایجاد نماید تا بفهمند باید بندگی خداوند می نمودند. وضعیت چاق و لاغر شدن از وضعیتهای جسمانی می باشد و با توجه به آیه هفتم سوره غاشیه و آیات جمع شدن جسم خاکی از قبرها امکان اینکه در دنیای آخرت زندگی با جسم خاکی باشد، وجود دارد. ( حجت خداوند در این زمان که باید از ایشان اطاعت شود، حضرت ولیعصر صاحب الزمان سلام الله علیه می باشند و انسانها باید در زمان غیبت حضرت به مراجع دینی مراجعه شود و از دیدگاههای قرآن و رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم استفاده نمایند و در زمان ظهور حضرت حجت بن الحسن قائم آل محمد سلام الله علیه از رهنمودها و امامت حضرت حجت امام مهدی سلام الله علیه را اطاعت نمایند. )
- نظریه و رهنمود آیات هشتم تا شانزدهم سوره غاشیه در عبارتهای "( وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾ چهره هايي در آن روز شاداب با طراوت است. (۸) لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾ چرا كه از سعي و تلاش خود خشنود است. (۹) فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰﴾ در بهشتي است عالي! (۱۰) لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾ كه در آن هيچ سخن لغو و بيهوده اي نميشنوي. (۱۱) فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾ در آن چشمه هاي جاري است. (۱۲) فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾ در آن تختهاي زيباي بلند است. (۱۳) وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾ و قدحهائي كه در كنار اين چشمه ها نهاده. (۱۴) وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾ و بالشها و پشتيهاي صف داده شده. (۱۵) وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿۱۶﴾ و فرشهاي فاخر گسترده! (۱۶))، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه هشت سوره غاشیه در عبارت" وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾ چهره هايي در آن روز شاداب با طراوت است. (۸)"، گواه این است که در قیامت "غاشیه" انسانهائی در آن روز وجوه شان (تمام وجه انسان) از جمله چهرهایشان، شاداب و نیکو و متنعم از رحمت و نعمتهای خداوند می باشد.
2- آیه نهم سوره غاشیه در عبارت" لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾ چرا كه از سعي و تلاش خود خشنود است. (۹)"، گواه این است که دلیل متنعم بودن و خوشحالی و رضایت وجوه انسانها در قیامت و حوادث خاشعه، به دلیل سعی و تلاش نیکوئی هست که انسانها به رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند به تعالی انجام داده اند. 3- آیات دهم تا شانزدهم سوره غاشیه در عبارتهای" فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰)در بهشتي است عالي! (۱۰) لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾ كه در آن هيچ سخن لغو و بيهوده اي نميشنوي. (۱۱) فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾ در آن چشمه هاي جاري است. (۱۲) فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾ در آن تختهاي زيباي بلند است. (۱۳) وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾ و قدحهائي كه در كنار اين چشمه ها نهاده. (۱۴) وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾ و بالشها و پشتيهاي صف داده شده. (۱۵)"، گواه این نظریه هست که انسانهائی که اعمالشان به رضایتمندی خداوند و چهارده معصوم سلام الله علیهم باشد، خداوند در زندگی دنیای دیگر در غاشیه قیامت برایشان پاداش عظیمی مهیا می نماید، که از جمله بهشتی عالی با چنین مشخصاتی می باشد: الف- در بهشت، هيچ سخن لغو و بيهوده اي نميشنوي. ب- در بهشت، چشمه هاي جاري است. ت- در بهشت، تختهاي زيباي بلند است. . ث- در بهشت، و قدحهائي كه در كنار اين چشمه ها نهاده. ج- در بهشت، بالشها و پشتيهاي صف داده شده. بنابراین انسانها برای اینکه مکانی که در دنیای پس از مرگ و قیامت باید در آن زندگی نمایند بهشت باشد و از نعمتهای عالی و خوشایند خداوند برخوردار باشند، باید با آگاهی از رهنمودها و فرامین خداوند و حجتهای معصوم سلام الله علیهم در این دنیائی که زندگی می نمایند چنان بندگی خداوند نمایند و از رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند، بهره مند شوند و عمل صالح و خداپسندانه انجام دهند تا شامل رحمت بزرگ خداوند شوند و از سعادتمندی دنیا و آخرت و مقام بندگی خداوند و بهشت عالی برخوردار شوند.
َ4- نظریه و رهنمود آیات هفدهم تا بیستم سوره غاشیه در عبارتهای "( فَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾ آيا آنها به شتر نمينگرند چگونه آفريده شده ؟ (۱۷) وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾ و به آسمان نگاه نميكنند كه چگونه بر پا شده ؟ (۱۸) وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿۱۹﴾ و به كوهها كه چگونه در جاي خود نصب گرديده ؟ (۱۹) وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿۲۰﴾ و به زمين كه چگونه مسطح گشته ؟ (۲۰))"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه هفدهم سوره غاشیه در عبارت" فَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾ آيا آنها به شتر نمينگرند چگونه آفريده شده ؟" گواه این نظریه هست که خداوند با انسانها در گفتمانی که در کتاب قرآن دارد، تذکر می دهد که آیا انسانها به خلقت شتر نظر نمی کنند و نمی بینند و تفکر نمی کنند که چگونه آفریده شده است؟ 2- آیه هیجدهم سوره غاشیه در عبارت " وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾ و به آسمان نگاه نميكنند كه چگونه بر پا شده ؟ (۱۸) " گواه این نظریه هست که خداوند بندگانش را دعوت به نگاه کردن و نظر کردن و تفکر نمودن به چگونگی آفریدههایش نموده است و در گفتمانی که با انسانها دارد می فرماید: آیا انسانها و به آسمان نگاه نميكنند كه چگونه بر پا شده ؟ انسانها باید در رابطه با رفیع بودن آسمانها و چگونگی آن و توانمندی خداوند در آفرینش عالی و رفیع آسمان نظر متفکرانه داشته باشند و به عظمت توانائیهای خداوند علیم و حکیم و مقتدر دانا و آگاه باشند و این موضوع با مشاهده و تأمل در آفریدههای خداوند بدست می آید. 3- آیه نوزدهم سوره غاشیه در عبارت " وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿۱۹﴾ و به كوهها كه چگونه در جاي خود نصب گرديده (۱۹)؟" گواه این نظریه هست که خداوند انسانها را به نظر نمودن و مشاهدات متفکرانه و با تأّمل در آفریدههای خود دعوت نموده است، از جمله در مورد چگونگی نصب کوهها تأمّل نمایند که خداوند چگونه کوهها را ( با عظمت و حجم و سنگینیشان )، در زمین نصب نموده است. تأمّل و تفکّر در رابطه با آفریدههای خداوند، موجب می شود که انسانها به تعالی عظمت توانمندیها خداوند علیم و حکیم آگاه شوند. 4- آیه بیستم سوره غاشیه در عبارت" وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿۲۰﴾ و به زمين كه چگونه مسطح گشته ؟ (۲۰)" گواه این نظریه هست که خداوند از انسانها دعوت نموده که در رابطه با مسطحی گستره زمین تأمّل و تفکّر نظر نمایند و به تعالی قدرتهای بی انتهای توانمندیهای خالق مخلوقات و آفریدهها آگاه باشند ( و بندۀ مطیع و سپاسگزار خداوند باشند و از رهنمودها و خواست خداوند و حجتهای معصوم خداوند، خاتم الانبیاء پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیهم و بانوی بزرگ دوجهان حضرت فاطمه سلام الله علیها و دوازده امام معصوم سلام الله علیهم که راهنما و هادی دین حضرت محمد سلام الله علیه می باشند، اطاعت و پیروی نمایند و به تعالی رضایتمندی خداوند بندگی خداوند نمایند. ) 5- خداوند انسانها را در آیات هفدهم تا بیستم سوره غاشیه به تأمل و تفکّر در آفریدههای خداوند دعوت نموده است. 6- یکی از برنامه های تعلیم و تربیت انسانها برای رشد و تربیت و تنزیه نفس و خداشناسی و مُجاب نمودن ذهن و نفس به اطاعت و بندگی خداوند تآمل و تفکّر در آیات طبیعت و آفریدههای خداوند است.
- نظریه و رهنمود آیات بیست و یکم تا بیست و دوششم در عبارتهایِ " ( فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ ﴿۲۱﴾ پس تذكر ده تو فقط تذكر دهنده اي. (۲۱) لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ﴿۲۲﴾ تو مسلط بر آنها نيستي كه مجبورشان (بر ايمان) كني. (۲۲) ) إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿۲۳﴾ مگر كسي كه پشت كند و كافر شود. (۲۳) فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿۲۴﴾ كه خداوند او را به عذاب بزرگ مجازات ميكند. (۲۴) إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿۲۵﴾ مسلما بازگشت آنها به سوي ما است. (۲۵) ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿۲۶﴾ و مسلما حساب آنها با ما است. (۲۶) )"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه بیست و یکم سوره غاشیه در عبارت" فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ ﴿۲۱﴾ پس تذكر ده تو فقط تذكر دهنده اي."، گواه این نظریه هست که خداوند یکی از عوامل مؤثر در پذیرش رهنمودهای خداوند را تذکر دادن به انسانها اعلام نموده است و از حضرت می خواهد که به انسانها در دعوت به دین خداوند تذکر دهند. ( خداوند خوبیها را قبلا به انسانها الهام نموده است و با توجه به فطرت پاک انسانها اگر انسانها با تذکرات و یادآوری خوبیها آگاه شوند و توجه لازم را به تعلیم و تربیت خداوند داشته باشند، می توانند تحت ولایت خداوند و حجتهای معصوم خداوند در صراط مستقیم محافظت شوند. ) 2- آیات بیست و دوم و بیست و سوم و بیست و چهارم سوره غاشیه در عبارتهای" لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ﴿۲۲﴾ تو مسلط بر آنها نيستي كه مجبورشان (بر ايمان) كني. إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿۲۳﴾ مگر كسي كه پشت كند و كافر شود. (۲۳) فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿۲۴﴾ كه خداوند او را به عذاب بزرگ مجازات ميكند. (۲۴)"، گواه این نظریه هست که خداوند پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه را روشن به این موضوع می نمایند که پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه، با ارائه طریق رهنمودهای استوار و محکم دین به نیکوئی برخطوط فکری و دعوت شوندهها مسلط و سیطره می یابد، مگر انسانهائی كه ولایت خداوند و پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه را نپذیرند و نسبت به رهنمودهایِ خداوند ایمان نیاورد و كافر شود كه خداوند آنها را در قیامت به عذاب بزرگ مجازات ميكند. 3- آیات بیست و پنجم و بیست و ششم سوره غاشیه در عبارتهایِ إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿۲۵﴾ مسلما بازگشت آنها به سوي ما است. (۲۵) ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿۲۶﴾ و مسلما حساب آنها با ما است. (۲۶)"، گواه این نظریه می باشد که انسانها بخصوص انسانهائی که از رهنمودهای خداوند اطاعت نمی کنند باید بدانند که بازگشت انسانها بسوی خداوند خواهد بود و خداوند حتماً به حساب اعمال انسانها رسیدگی می نماید و اگر آنها به رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند اعمالشان مطابقت داشته باشند پاداش بهشت عالی به آنها عطا می شود و اگر از ولایت و رهنمودهای خداوند و حجتهای خداوند سرپیچی نمایند و اطاعت از آنها ننماید، عذاب بزرگ جهنم در انتظار آنها خواهد بود. 4- خداوند با آیات بشارت و انذار و امر به معروف و نهی از منکر و دعوت انسانها به تأمّل و نظر کردن در مورد آفریدهها و مطالعه و تحقیق و تفکّر در مورد چگونگی آفرینش آفریدهها و روشنگری و هدایتها، اراده نموده است که انسانها را به انجام کارهای نیکوی خداپسندانه و کسب معا رف الهی آنها را به اطاعت از رهنمودهای خود و حجتهای معصومش (که تحت تعلیم و تربیّت الهی و دانش الهی هستند)، ترغیب نماید و از جهالت و نادانی و طغیان از رهنمودها و هدایت خداوند و حجتهای معصوم خداوند باز دارد.5- خداوند پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه را روشنگری و هدایت انسانها به بهره مند شدن از روش تذکر به انسانها و متذکر بودن آنها به روش نیکو برای هدایت آنها و تسلط بر خطوط فکریشان امر نموده است و منکران و روی برگردانندگان از ولایت خودش را وعده عذابی بزرگ در دنیای دیگر داده است.
دعا متناسب شرحی بر انشراح سوره غاشیه کتاب قرآن
بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و چنان نما که انسانها آن چنان که می خواهی، نظر و تأمّل و تفکّر نمایند و از رهنمودهای خالق خود و حجتهای معصومش آنچنان بهره مند شوند و اطاعت از آنها نمایند که در هنگامی که قیامت و حوادث غاشیه به پا می شود، احوالات و وضعیت انسانها به آرامش و خوشحالی وجوهشان باشد و آنان شایسته برخورداری از پاداش عالی خالقِ خود باشند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت چنان نما که که بندگانت آنچنان که شایسته هست از نظرات و رهنمودهای خالق خود و حجتهای معصوم خداوند، بهره مند باشند و چنان اطاعت امر از آنها داشته باشند که از جماعت ناصبیان و جهنمیان طغیانگر از اطاعت فرامین خالق خود نباشند و انسانها در این دنیا در برابر رهنمودها و نظرات خالق خود و حجتهای معصومش خاشع و خاضع باشند و خالصانه اطاعت و بندگی خداوند نمایند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به الطاف و محبتهای عمیمت، چنان نما که انسانها در حد توان الهیت شامل شفاعت پیامبران و معصومین و مراجع و علما و دانشمندان و شهیدان و پدران و مادران صالح سلام الله علیهم، در این دنیا و در آخرت بقدری گردند که در توان فضل و مهربانی و رحمت بی منتهای توان الهی و صفات اسماء الحسنایت می باشد.
پروردگارا! به الطاف عمیمت و به حق اسماء اعظمت، چنان نما به که همه افکار و رفتارها و گفتارها و عادتها و اعمال، هماهنگ و مطابقِ رضایتمندی خواست خودت و حجتهای معصومت بخصوص امام زمان حضرت مهدی سلام الله علیهم چنان باشد که همواره، همه را مطیع دین مبین اسلام گرداند تا همیشه انسانها در انجام وظائف بندگیشان به تعالی و کمالات و منزهی و رُشد به رضایتمندی خداوند موفق و پیروز باشند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به الطاف عمیمت، انسانها را از وضعیت اسفبار قیامت و غاشیه و آتش سوزان جهنم و چشمه های فوق العاه داغ و از خوراک خار و خاشاک و تلخ ضریع و گرسنگیها و و سخن لغو و بیهوده و عذاب اکبر جهنم، در همین دنیا با عنایاتت برای همیشه نجات یابند و همواره با عطایایِ منزهی و تعالی و ُرشد و فضائل و اعتقادات حکیمانه و دانش مفید و مهارتهای لازم چنان انسانها را نجات بخش که انسانها دچار کجرویها و غفلت و بیماریها و استضعافها و کُفر و شرک و نفاق و رذالتها و جهالتها و عیبها و نقصها نگردند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت چنان نما که رهنمودها و فضائل و منزهی و تزکیه و دانش و توانمندیهای اعتقادات دینت آنچنان در افکار و اذهان و گفتار و رفتار و اعمال و عادات نفوس انسانها ولایت و حاکمیت داشته باشد که همه به زیبندگی بندگی خداوند نائل گردند و به تعالی در دنیا و قیامت و هنگامه غاشیه وجوه و چهرهایشان متنعم از شادابی و طراوت و نعمتهای متعالی خداوند باشد و همواره خالق یکتای بی همتا و حجتهای معصوم سلام الله علیهم از سعی و تلاش خالصانه و خاشعانه و خاضعانه همه انسانها آنچنان راضی باشند که از نعمتهای صراط مستقیم و حیات طیبه با عطایای مختلف در دنیا آخرت انسانها را برخوردار نمایند.
خداوندا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به توان و تدبیر و علم و حکمت و فضائل و رحمت و رأفت و صفات عالیت آنچنان نما که انسانها، همواره بگونه ای در صراط مستقیم هدایت شوند و در بندگی خداوند و اطاعت از چهارده معصوم سلام الله علیهم موفق باشند تا همواره لایق و شایسته بهره مندی و برخورداری از نعمتهای پایدارِت بگردند که شامل رحمت و نعمتهای بی انتهایت در دنیا و آخرت بخصوص بهره مند از بهشتِ عالیت و صدق و صفا و چشمه های جاری و تختهای زیبای رفیع و چشمه های زلالِ مهیای نوشیدن و تکیه گاهها و فرشهای گستردۀ محبتت در هنگامه قیامت و غاشیه بگردند.
پروردگارا! ای خالق یکتای بی همتای ای صاحب و مالک و مدبر بی نیاز، به الطاف عمیمت چنان نما که انسانها به آفریدههایت به تعالی نظر نمایند و حاصل تأمل و اندیشه در خلقتِ شتر و رفعتِ آسمان و نصب کوهها و گستره مسطحی زمین و خلقتهای دیگر، معارف و فضائل و تعالی رُشد و منزهی و کمالاتی گردد که موجب ولایت پذیری خداوند و حجتهای معصوم خداوند به شفع دل و تواضع و خشوع و خلوص انسانها شود و همواره انسانها قدر الطاف و نعمتهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند را به تعالی بدانند و سپاسگزار و قدر شناس بزرگواریهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند باشند و انسانها شایسته برخورداری از حیات طیبه و زندگی سعادتمندانه در دنیا و آخرت شوند و هنگامی که در محضر خداوند حاضر می شوند نامه اعمالشان منزه از بدیها و سرشار از اعمالی باشد که تجلی کمالات خالق هستی بخش باشد.
الهی آمین یا ارحم الراحمین، به برکت و حرمت محمداٍ و آله طاهرین. اللهم صل علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم. اللهم عجل لولیک الفرج صاحب الزمان وجعلنا من خیر انصارهی و اعوانهی و شیعته.
(فضيلت خواندن سوره غاشيه):
- پيامبر اسلام(ص)فرمود:«هر كس سوره غاشيه را تلاوت كند خداوند حساب او را در قيامت آسان مي كند». مجمع البيان، جلد 10، ص 477.
2- حضرت صادق(ع)فرموده:هر كه سوره الغاشيه را هميشه در نمازهاي واجب يا مستحب بخواند و به این کار مداومت نماید خدا در دنيا و آخرت او را به رحمت و مهرباني خود مي پوشاند«بهره مند مي گرداند»و روز قيامت او را از عذاب و شكنجه آتش ايمن و آسوده مي نمايد. ثواب الاعمال، ص122.مجمع البيان قرآن عظيم ترجمه و خلاصه تفسير – فيض الاسلام.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، و تولید کنندگان محتوای ادبیّات و بسترهای تبلیغاتی و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها ( رسانه ها، مطبوعات، فضای مجازی تبلیغات و بسترهای تکنولوژیهای مختلف) و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف و دانش و مهارتها و توانمندیهای لازم زندگی)، به رشد رساند، باید متناسب با سن و به اندازه لازم هماهنگ با دیدگاههای قرآن و چهارده معصوم سلام الله علیهم، به تهیه مطالب تعلیم و تربیتی اهمیّت لازم را بدهند و به مطالب به اندازه پرداخته شود و محصولات را به جامعۀ هدف به تعالی لازم عرضه نمایند.
- طرحها و برنامه های گفتمان و برنامه ریزی با زبانهای مختلف بین المللی و مردم دنیا بطور جهانی، با محصولات متناسب و بهره مندی از همه بسترها و سازوکارها و ساختارهای تعلیم و تربیتی برای بهره مندی از ولایت خداوند و پیامبران و حجتهای عالم و دانشمند و فاضل و معصوم سلام الله علیهم نهضتی نرم افزاری و عملیاتی برای تعالی نگرشی و نفسانی به تعالی توسط همه افراد توانمندی که در نهادها و سازمانهای دولتی و بخش خصوصی نقش آفرینی می نمایند، برای نشر و ترویج فرهنگ والای الهی نقش آفرینی های مفید و مؤثر و خداپسندانه صورت پذیرد تا رنگ استثمار استعمار شرک و کفر و نفاق و استکبار و جهلها و رزیلتها و احاطه طاغوتهای مختلف از جهانیان زدوده شود و تعالی و رشد و آگاهی و علم و دانش مفید و اعتقادات و نگرشها و تفکّر و گفتار و رفتار و تمایلات و روحیات و اخلاق خداپسندانه در جهان توسعه یابد.
الگوی سوره غاشیه در راهبردها و راهکارهای سیاستگذاریها و قانونگذاریها و قضاوتها و برنامه ریزیها
-
- خداوند با ارسال پیامهایش توسط پیامبر اکرم خاتم الانبیاء حضرت محمد سلام الله علیه وبا بیان و تذکّرِ وضع حال نتیجه آینده اعمال انسانها در قیامت و با انذار، با هدف بازدارندگی از طغیان انسانها از دستورات و رهنمودهای خداوند و با بشارت دادن با هدف اطاعت انسانها از فرامین و رهنمودهایِ خداوند و حجتهای معصوم خداوند، انسانها را به صراط مستقیم هدایت نموده است.
- خداوند نتیجه اعمال خوب انسانها را به خوبی پاسخ می دهد و نتیجه اعمال بد انسانها را پاسخی مناسب آن می دهد.
- برای اینکه اعمال انسانها ضایع نشود، معیار و اساس انجام کارها را توجه به رهنمودها و خواست خداوند و حجتهای معصوم خداوند قرار داده است و کسب رضایتمندی خداوند و حجتهای معصوم خداوند موجب می شود که تلاش و زحمات بندگان خدا ضایع نشود و در دنیا و آخرت هم از نتایج عالی رحمت خداوند، بهره مند شوند.
- خداوند، انسانها را به میزان تعالی تعلیم و تربیت و اداره امور در خانواده و جامعه و حاکمیت و رُشد و منزهی و تفکّر در آفریدههای خداوند و اطاعت از رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند ( و در زمان غیبت امام معصوم سلام الله علیه بهره مندی از رهنمودها و احکام دین و هدایتهای مراجع دین و علماء در کنار بهره مندی از کتاب قرآن و رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم )، از مواهب دین خود در زندگی دنیا و آخرت بهره مند می گرداند.
- تأمّل و تفکّر در آفریدههای خداوند مانند طبیعت خلقت شُتُر، رفعت آسمان، نصب کوهها بر زمین و گستره وسعت زمین و خلقتهای دیگر در خاشع و خاضع و خالص شدن انسانها در برابر عظمت خداوند و خداشناسی و رُشد معرفت و دانائی و کمالات انسانها و اطاعت آنها از خداوند و حجتهای معصوم خداوند مؤثر است و لازم است متناسب با سنیت مختلف دروسی باشد که علوم از جمله علوم طبیعی با تأمّل و تفکّر در آفریدههای خداوند و بهره مندی از آیات و رهنمودهای خداوند و معصومین سلام الله علیهم همراه باشد و همواره تعلیم و تربیّت و فرهنگ سازیها و تبلیغات در خانواده و جامعه و نظام تعلیم و تربیّت و رسانه ها خواست خداوند را در رُشد و تعالی و کمالات معرفت انسانها برای بندگی آگاهانه خداوند ممکن و میسّر نماید ( و بگونه ای نباشد که اینطور برداشت شود که طبیعت و امکانات دنیا عامل و آفریننده ای غیر از خداوند داشته است و انسانها خود را موظف به بهره مندی از رهنمودها و هدایتهای خداوند و اطاعت و بندگی خداوند ندانند)، خداوند در مقابل آفریدهها و نظام آفرینش و بستر رُشدی که برای انسانها آفریده است، فقط یک زندگی باری به هر جهت انتظار ندارد، خداوند از بندگانش می خواهد که از روی آفریدهها و آیات و رهنمودهایش خالقِ خود را بشناسند و اطاعت و بندگی خداوند نمایند.
- انسانها باید بدانند که معاد و قیامت یک درسی دینی صِرف نیست بلکه راهنمائی برای برنامه زندگی آینده آنهاست که در این دنیا باید بدان توجه لازم داشته باشند و زحمات و تلاشهای زندگی خود را بر اساس خواست و رهنمودهای خداوند و حجتهای معصوم خداوند به رضایتمندی خداوند تنظیم و میزان نمایند و بدانند که اگر چنین رفتار نمایند در دنیا و آخرت سعادت مند می شوند و بهشت عالی و مواهب رحمت خداوند در دنیای دیگر نصیبشان می شود و اگر از خواست خداوند و رهنمودهای خداوند و حجت خداوند طغیان نمایند، جهنم سوزان و عذابهای آن شاملشان می شود، حتی اگر در دنیا تلاش و زحمتِ زیادی کشیده باشند.
- خداوند با آیات بشارت و وعده بهشت انسانها را به انجام کارهای نیک و بندگی خود و اطاعت از رهنمودهای خود و حجتهای معصومش دعوت نموده است و با آیات انذار و معاد قیامت و جهنم برای بدکاران، انسانها را از طغیانگری و روگردانی از ولایت الهیش و سرکشی از رهنمودهایش باز داشته و نهی نموده است و خداوند با آیات و رهنمودهای بشارت و انذار و امر به معروف و نهی از منکر در به تعادل رساندن انسانها به تعلیم و تربیّت و هدایت انسانها پرداخته است.
- خداوند تذکر پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه را عاملی سازنده و مؤثر و مسلط بر سطور و وجوه فطرت پاک انسانی می داند و وعده داده است به اینکه انسانهائی که ( به دلائلی چون آثار گناه و استکبار و رذائل و جهل و پیروی از شیطان)، خود را تحت ولایت خداوند و حجتهای معصوم خداوند قرار نمی دهند ) در انتظارشان عذاب بزرگ خداوند خواهد بود و بازگشت همه بسوی خداوند است و حتما خداوند انسانها را حسابرسی می نماید و البته خداوند در اول سوره یادآوری نموده است ( بسم الله الرحمن الرحیم )، که خداوند با تمام توانمندی بی نظیر و توان الهیش برای انسانهائی که از اشتباهات خود توبه و استغفار نمایند و همواره با کسب شناخت و آگاهی و دانائی از مسائل دیدگاههای دینی، خود را تحت ولایت و هدایت خداوند و حجتهای معصوم خداوند قرار دهند، بخشنده و مهربان است.
گل افشان گل محمدی